Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa

Najważniejsze uproszczenia wprowadzone rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 czerwca 2025 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej na operacje typu „Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej” w ramach poddziałania „Pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. z 2025 r. poz. 751), które weszło w życie w dniu 7 czerwca 2025 r.

 

1. TRYB POSTĘPOWANIA W ZAKRESIE ZGŁASZANIA ZMIAN DO BIZNESPLANU

1. Dotyczy beneficjentów, którzy nie wystąpili do dyrektora OR ARiMR z wnioskiem o wyrażenie zgody na zmianę założeń biznesplanu w zakresie § 16  rozporządzenia do dnia 6 czerwca 2025 r.

 

Uwaga:  Nie składamy wniosku o wyrażenie zgody na zmianę założeń biznesplanu

Należy złożyć wniosek o płatność drugiej raty pomocy i dołączyć do niego:

• zmieniony biznesplan wraz z uzasadnieniem dokonanych zmian, oraz
• oświadczenie o dokonaniu zmiany założeń biznesplanu w zakresie warunków, o których mowa w § 16 rozporządzenia, wraz z podaniem przyczyny uzasadniającej  dokonanie tej zmiany
• zgodę na zmniejszenie wysokości kwoty pomocy, w przypadku jeśli zmiana założeń biznesplanu ma wpływ na zmniejszenie wysokości kwoty pomocy.

Formularz oświadczenia o dokonaniu zmiany założeń biznesplanu (dostępny jest w materiałach poniżej) zawiera:

• oświadczenie o dokonaniu zmiany założeń biznesplanu w zakresie warunków, o których mowa w § 16 rozporządzenia;
• miejsce do wpisania przyczyn uzasadniających dokonanie zmian;
• zgodę na zmniejszenie wysokości kwoty pomocy - w sytuacji jeśli zmiana założeń biznesplanu ma wpływ na zmniejszenie wysokości kwoty pomocy;
• oświadczenie o wycofania złożonego wcześniej, na podstawie art. 20 rozporządzenia wniosku o wyrażenie zgody na zmianę założeń biznesplanu w trakcie jego realizacji – jeśli miało miejsc.

Paragraf 16 rozporządzenia mówi o tym, iż Beneficjent powinien:

„1) prowadzić działalność, o której mowa w § 3 ust. 1 pkt 5 oraz w § 5, co najmniej do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy, a w przypadku działalności, która wymaga wpisu do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego obowiązaną do prowadzenia odpowiedniego typu szkół i placówek publicznych, co najmniej do dnia upływu 3 lat od dnia wypłaty drugiej raty pomocy;

2) zrealizować biznesplan w terminie w nim przewidzianym, lecz nie później niż do dnia upływu 2 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy, jednak nie później niż do dnia 31 sierpnia 2025 r., w tym:

a) utworzyć przewidziane w biznesplanie miejsca pracy, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 3, z tym że zatrudnienie powinno nastąpić:

– do dnia złożenia wniosku o wypłatę drugiej raty pomocy, a utrzymanie osiągniętego przyrostu miejsc pracy powinno nastąpić w okresie co najmniej 2 lat od dnia wypłaty drugiej raty pomocy,

– na podstawie umów o pracę,

b) zrealizować działania, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 4,

c) osiągnąć cele, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 2”.

 

2. Dotyczy beneficjentów, którzy przed dniem 7 czerwca 2025 r., złożyli wniosek  o zmianę założeń biznesplanu i nie otrzymali od Agencji decyzji

W przypadku jeśli Beneficjent zrealizował już zmieniony biznesplan zgodnie ze zgłoszonymi do agencji zmianami należy niezwłocznie złożyć wniosek o płatność drugiej raty pomocy i dołączyć  do niego oświadczenie o dokonaniu zmiany założeń biznesplanu dotyczące zgłoszonych wcześniej zmian do biznesplanu, które to ma potwierdzać, iż dokonane zmiany założeń biznesplanu dotyczą warunków § 16 rozporządzenia (formularz oświadczenia dostępny jest w materiałach poniżej).

W oświadczeniu o dokonaniu zmiany założeń biznesplanu beneficjent podpisuje się, o ile to dotyczy, część dotyczącą wycofania złożonego wcześniej, na podstawie art. 20 rozporządzenia do dyrektora oddziału regionalnego Agencji, wniosku o wyrażenie zgody na zmianę założeń biznesplanu w trakcie jego realizacji, w zakresie warunków, o których mowa w § 16, w tym wydłużenie okresu jego realizacji. Takie działanie przyspieszy rozpatrzenie sprawy przez Agencję i wypłatę środków ponieważ nie będzie wymagało wyrażenia przez dyrektora OR zgody na zmianę założeń biznesplanu.

 

Uwaga: Zmiana założeń biznesplanu nie może wpływać na zwiększenie wysokości kwoty pomocy.

 

2. UŁATWIENIA DLA OSÓB PRZECHODZĄCYCH NA ŚWIADCZENIA EMERYTALNE NA ETAPIE WNIOSKU O PŁATNOŚĆ II RATY POMOCY

W przypadku osób, które mogą podlegać wyłącznie dobrowolnie ubezpieczeniom społecznym m.in. są to osoby, które będą korzystać ze świadczeń emerytalnych, przeniesienie obowiązku rozpoczęcia podlegania tym ubezpieczeniom z etapu „do dnia złożenia wniosku o wypłatę drugiej raty pomocy” na etap „od dnia wypłaty drugiej raty pomocy”.

 

3. ZMNIEJSZENIE OBCIĄŻENIA BENEFICJENTÓW W ZAKRESIE PRZEKAZYWANIA DYREKTOROWI OR AGENCJI INFORMACJĘ O OSIĄGNIĘTYCH PRZYCHODACH

Informacja o osiągniętych przychodach z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej objętej wsparciem w wysokości nie mniejszej niż wydatki poniesione na utrzymanie utworzonych miejsc pracy - takie jak: wynagrodzenia pracowników i składki z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia społecznego,  w tym opłacane za osobę, która otrzymała pomoc i podjęła we własnym imieniu działalność pozarolniczą - przesyłana ma być tylko jednokrotnie.

Beneficjent ma przesłać ww. informację w terminie 30 dni od zakończenia ostatniego roku podatkowego w okresie zobowiązania do prowadzenie działalności gospodarczej lub zobowiązania do utrzymania miejsc pracy jeśli wykracza on poza okres zobowiązania do prowadzenia działalności gospodarczej (na formularzu udostępnionym przez Agencję).

Dotychczas obowiązek przesyłania tej informacji był obowiązkowy w każdym roku podatkowym następującym po roku złożenia wniosku o płatność drugiej raty pomocy.

---

 

ARiMR przypomina, iż Beneficjenci poddziałań premiowych PROW 2014-2020 tj.:

• 6.1 „Premie dla młodych rolników”,
• 6.2 „Pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich”,
• 6.3 „Restrukturyzacja małych gospodarstw” ,

powinni złożyć wnioski o płatność drugiej raty pomocy po realizacji biznesplanu, z zachowaniem terminu wynikającego z wydanej decyzji o przyznaniu pomocy, odpowiednio: 2 lata (w przypadku poddziałania 6.2 „Pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich”)  lub 3 lata (w przypadku poddziałań: 6.1 „Premie dla młodych rolników” i 6.3 „Restrukturyzacja małych gospodarstw”) od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy i nie później niż do dnia 31 sierpnia 2025.

Warunkiem koniecznym umożliwiającym Agencji wypłatę drugiej raty pomocy jest zrealizowanie przez beneficjenta całego biznesplanu w ww. terminach.

Jednocześnie przypominamy, iż beneficjenci poddziałań premiowych mogą wystąpić do dyrektora oddziału regionalnego Agencji z wnioskiem o wyrażenie zgody na zmianę założeń biznesplanu w trakcie jego realizacji w zakresie warunków, w tym wydłużenie okresu jego realizacji tj.:

•             w przypadku poddziałania 6.1 „Premie dla młodych rolników” i 6.3 „Restrukturyzacja małych gospodarstw” nie później niż do dnia upływu 4 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy,

•             w poddziałaniu 6.2 „Pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich” nie później niż do dnia upływu 2 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy.

  W każdym przypadku wydłużenie terminu realizacji biznesplanu jest możliwe nie  później niż do dnia 31    sierpnia 2025 r.

W przypadku poddziałania 6.1 „Premie dla młodych rolników” oraz 6.3 „Restrukturyzacja małych gospodarstw” zmiany polegające na zwiększeniu lub zmniejszeniu skali produkcji roślin lub zwierząt

w gospodarstwie nie wymagają zgody Agencji, jeżeli zostanie zachowany kierunek produkcji określony w biznesplanie dla docelowej sytuacji gospodarstwa oraz zostanie spełniony warunek w zakresie osiągnięcia wzrostu wielkości ekonomicznej gospodarstwa w stosunku do wyjściowej wielkości ekonomicznej gospodarstwa.

Natomiast w przypadku poddziałania 6.2 „Pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich” zgody Agencji nie wymaga zmiana założeń biznesplanu w zakresie opisu i szacunkowej wartości planowanych inwestycji w środki trwałe i inne środki związane z działalnością pozarolniczą.

Mając na uwadze powyższe, przypominamy o konieczności skompletowania przez beneficjentów poddziałań premiowych wymaganej dokumentacji, w szczególności pozyskania wszelkiego rodzaju zaświadczeń i decyzji wydawanych przez organy administracji publicznej oraz faktur lub dokumentów o równoważnej wartości dowodowej, tak aby skutecznie i w nieprzekraczalnym wymaganym terminie możliwe było złożenie wniosku o płatność drugiej raty pomocy.

W obliczu dużego wyzwania stojącego przed ARiMR związanego z rozliczeniem w krótkim czasie olbrzymiej liczby wniosków o płatność drugiej raty pomocy oraz w celu uniknięcia kumulacji składania wszystkich wniosków o płatność w ostatnim miesiącu (tj. sierpień 2025 r.) nie należy zwlekać z zakończeniem realizacji biznesplanu oraz złożeniem wniosku o płatność drugiej raty pomocy. Złożenie wniosków o płatność drugiej raty pomocy we wcześniejszym czasie pozwoli na ich rozpatrzenie w optymalnym terminie, a co za tym idzie, terminową wypłatę środków finansowych.

Zachęcamy do jak najszybszego składania wniosków o płatność drugiej raty pomocy.

---

Warunki i tryb przyznawania pomocy, w tym szczegółowe informacje o prawach i obowiązkach beneficjentów, określa rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 lipca 2016 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej na operacje typu „Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej” w ramach poddziałania „Pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. z 2016 r. poz. 1196, z 2017 r. poz. 1013, z 2018 r. poz. 1071 oraz z 2019 r. poz. 922).

W ramach przedmiotowego instrumentu wsparcia, pomoc przyznaje się na operacje związane z podejmowaniem pozarolniczej działalności gospodarczej oraz zaprzestaniem chowu i hodowli świń na obszarach wiejskich, na których są położone gospodarstwa, w których jest prowadzony chów lub hodowla świń, wymienionych w części I, II lub III załącznika do decyzji wykonawczej Komisji 2014/709/UE z dnia 9 października 2014 r. w sprawie środków kontroli w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń w niektórych państwach członkowskich i uchylającej decyzję wykonawczą 2014/178/UE (Dz. Urz. UE L 295 z 11.10.2014, str. 63, z późn. zm.).

Uznaje się, że chów lub hodowla świń jest prowadzona w gospodarstwach na obszarach, wyszczególnionych w ww. częściach załącznika do decyzji wykonawczej Komisji 2014/709/UE z dnia 9 października 2014 r., jeżeli siedziba stada świń znajduje się na tym obszarze, zgodnie z rejestrem zwierząt gospodarskich oznakowanych i siedzib stad tych zwierząt, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz. U. z 2019 r. poz. 1149).

Szczegółowa informacja w zakresie obszarów objętych wsparciem na stronie internetowej Głównego Inspektoratu Weterynarii

Pomoc przyznaje się rolnikowi, małżonkowi rolnika lub domownikowi rolnika, który m.in. podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie, nieprzerwanie co najmniej od 12 miesięcy poprzedzających dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy. Do ww. okresu 12 miesięcy wlicza się również podleganie ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia działalności rolniczej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA).

Pomoc przyznaje się danemu podmiotowi tylko raz w wysokości przez niego wnioskowanej uzależnionej od liczby planowanych do utworzenia miejsc pracy, odpowiednio:

a)    150 000 zł, jeżeli operacja przewiduje utworzenie co najmniej 1 miejsca pracy;
b)    200 000 zł, jeżeli operacja przewiduje utworzenie co najmniej 2 miejsc pracy;
c)    250 000 zł, jeżeli operacja przewiduje utworzenie co najmniej 3 miejsc pracy.

Do użytków rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego przyznano jednolitą płatność obszarową na podstawie przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy lub za rok, w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy.

Zależy od sumy punktów przyznawanych wg następujących kryteriów wyboru:

1)    operacje realizowane przez wnioskodawcę, który w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy miał nie więcej niż 40 lat (1 punkt),
2)    innowacyjność operacji w odniesieniu do gminy, na obszarze której będzie zlokalizowane główne miejsce wykonywania działalności w przypadku operacji niezwiązanych
z nieruchomością albo miejsce realizacji operacji w przypadku operacji związanych
z nieruchomością (2 punkty),
3)    operacje realizowane w powiatach o najwyższym poziomie bezrobocia w województwie  - -2 punkty i proporcjonalnie mniej zgodnie z wartością bezrobocia w powiecie, w którym jest planowana realizacja operacji,
4)    operacje, w przypadku których biznesplan przewiduje, uwzględniając osobę fizyczną ubiegającą się o pomoc, która podejmuje we własnym imieniu działalność pozarolniczą, utworzenie:
a)    więcej niż 1 i mniej niż 2 miejsca pracy - przyznaje się 5 punktów,
b)    co najmniej 2 i mniej niż 3 miejsca pracy - przyznaje się 6 punktów,
c)    co najmniej 3 miejsca pracy - przyznaje się 7 punktów,
5)    jeżeli w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy w gospodarstwie średnia roczna liczba świń w stadzie wynosi:
a)    powyżej 15 sztuk - przyznaje się 3 punkty,
b)    powyżej 10 sztuk i nie więcej niż 15 sztuk - przyznaje się 2 punkty,
c)    co najmniej 1 sztuka i nie więcej niż 10 sztuk - przyznaje się 1 punkt.
Pomoc jest przyznawana, jeżeli wnioskodawca uzyskał co najmniej 4 punkty.
Pomoc przysługuje według kolejności ustalonej przy zastosowaniu kryteriów wyboru dla województwa mazowieckiego oraz łącznie dla pozostałych województw, w których znajdują się obszary wyznaczone w związku ze zwalczaniem choroby ASF.

Decyzję o przyznaniu pomocy wydaje się, z zastrzeżeniem dopełnienia przez beneficjenta w terminie 9 miesięcy od dnia doręczenia tej decyzji, następujących warunków:

1)    rozpoczęcia realizacji biznesplanu;
2)    podjęcia wykonywania działalności pozarolniczej, zgodnie z danymi wpisanymi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej - w przypadku gdy ta działalność nie podlega obowiązkowi zgłoszenia do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego obowiązaną do prowadzenia odpowiedniego typu szkół i placówek publicznych;
3)    złożenia wniosku o płatność pierwszej raty pomocy;
4)    zaprzestania chowu i hodowli świń w gospodarstwie;
5)    przyznania jednolitej płatności obszarowej w roku złożenia wniosku o przyznanie pomocy, o ile na dzień wydania decyzji płatność ta nie została przyznana.

I rata - w wysokości 80% premii - po spełnieniu przez beneficjenta, w terminie 9 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy, warunków z zastrzeżeniem których została wydana ww. decyzja;
II rata - w wysokości 20% premii - po realizacji biznesplanu.

Zgodnie z przepisami rozporządzenia, wydatki powinny stanowić co najmniej 100% kwoty pomocy, w tym w inwestycje w środki trwałe o szacunkowej wartości równej co najmniej kwocie stanowiącej 70% kwoty pomocy. Biznesplan musi zapewniać zgodność szacunkowych wartości planowanych inwestycji w środki trwałe z cenami rynkowymi. Inwestycje objęte operacją powinny dotyczyć wyłącznie zakupu nowych maszyn, urządzeń, środków transportu oraz wyposażenia.

Wsparciu podlegają również operacje związane z budową, przebudową, remontem połączonym z modernizacją, wyposażeniem lub zagospodarowaniem nieruchomości. Miejsce położenia tej nieruchomości będzie znajdować się w miejscowości należącej do:

1)    gminy wiejskiej lub
2)    gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5 tysięcy mieszkańców, lub
3)    gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tysięcy mieszkańców.

Informacje na temat poddziałania „Pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 udzielane są w punktach informacyjnych w siedzibach biur powiatowych i oddziałów regionalnych ARiMR (adresy znajdują się na stronie www.gov.pl/ARiMR i pod numerem bezpłatnej infolinii 800 38 00 84.