Uczestnicząca w wydarzeniu dyrektor Departamentu Restytucji Dóbr Kultury w MKiDN Elżbieta Rogowska poinformowała, że dwie XIX-wieczne publikacje, zawierające wczesne dzieła Karola Marksa, zostały rozpoznane na austriackim rynku antykwarycznym przez pracownika naukowego Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Dzięki działaniom restytucyjnym podjętym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, dotychczasowi posiadacze starodruków zdecydowali o ich zwrocie do Polski.

XIX-wieczne księgi to kolejne cenne dzieła skradzione ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu, które w ostatnim czasie zostały odzyskane dzięki działaniom resortu kultury. W ubiegłym roku do zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu powróciły dwa manuskrypty: iluminowany łaciński manuskrypt z połowy XV wieku, zawierający dzieła Cycerona oraz XVI-wieczny manuskrypt „Antologia poezji tureckiej”, skradzione w latach 60. lub 70. XX wieku – przekazała dyrektor Rogowska.

Dyrektor Departamentu Restytucji Dóbr Kultury w MKiDN podziękowała pracownikom Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu za współpracę, a w szczególności panu Antoine’owi Haackerowi z Oddziału Rękopisów, który zidentyfikował książki na zagranicznym rynku antykwarycznym, oraz pracownikom Departamentu, dzięki którym księgi powróciły do macierzystych zbiorów.

O księgach

Dwie XIX-wieczne publikacje - „Pan Vogt” Karola Marksa (Londyn, 1860) oraz zbiór „Anegdoty na temat najnowszej niemieckiej filozofii i publicystyki” autorstwa Bruno Bauera, Ludwiga Feuerbacha, Friedricha Köppena, Karla Nauwerka, Arnolda Ruge i innych niewymienionych” (Zürich & Winterthur, 1843) pod red. Arnolda Ruge (zawierający pierwszy pamflet polityczny Karola Marksa, czyli opublikowany anonimowo tekst „Uwagi na temat najnowszej instrukcji pruskiej cenzury. Od mieszkańca Nadrenii”), zostały skradzione z Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu prawdopodobnie w latach 90. XX wieku. Brak ksiąg wykryto w 2004 roku. Obie publikacje pojawiły się na rynku antykwarycznym w Wiedniu i zostały zidentyfikowane przez pracownika naukowego Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu. Książki miały zostać wystawione na sprzedaż przez wiedeński antykwariat. W wyniku rozmów z ich posiadaczami – obywatelami Niemiec i Danii – cenne publikacje powróciły do Polski.

Zbiory Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu

Zbiory Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu zawierają wiele cennych publikacji, starodruków i rękopisów, m.in. z przedwojennej Biblioteki Miejskiej we Wrocławiu, która powstała w latach 1860-1865 i jednoczyła dawne wrocławskie zbiory Biblioteki Redigerskiej przy kościele św. Elżbiety, biblioteki przy kościele św. Bernardyna oraz Biblioteki Magdaleńskiej z kościoła św. Marii Magdaleny.

W okresie PRL duża część kolekcji wrocławskiej biblioteki uległa kradzieżom i nielegalnemu wywozowi za granicę, m.in. z powodu braku odpowiednich zabezpieczeń, katalogów elektronicznych, a także utrudnionego przepływu informacji z innymi krajami. Obecnie, dzięki nowym technologiom poszukiwawczym, powszechnej digitalizacji, jak również rozwojowi badań pozwalających na identyfikację znaków własnościowych (nawet takich, które zostały celowo zatarte lub usunięte przed wprowadzeniem skradzionych zabytków na zagraniczny rynek antykwaryczny), udaje się odnaleźć część zaginionych unikatowych pozycji bibliotecznych.