Wicepremier Piotr Gliński przypomniał wyjątkowy życiorys Janusza Krasińskiego.

Janusz Krasiński to jeden z najważniejszych polskich pisarzy okresu powojennego. Był poetą, który uosabiał – zarówno w swoim życiorysie, jak i w swojej twórczości – losy Polski. Żołnierz Szarych Szeregów, więzień obozu Auschwitz, a później wieloletni więzień katowni stalinowskich, który wyszedł na wolność dopiero w 1956 roku. Poeta, pisarz, dramaturg. Zaczął tworzyć będąc w więzieniu. We Wronkach i w Rawiczu pisał pierwsze poezje – przypomniał szef resortu kultury.

Prof. Piotr Gliński zauważył, że mimo traumatycznych przeżyć i wielu trudnych momentów w swoim życiu Janusz Krasiński był optymistycznym wyznawcą poglądu, „że nie można się godzić na okrucieństwo czasów komuny i zawsze trzeba walczyć o człowieczeństwo”.

Jutro przypada 10. rocznica śmierci Janusza Kasińskiego - bardzo ważnej postaci kultury, która została zapomniana. Jego postać powinna być na nowo odzyskana, powinniśmy o niej mówić, a jego twórczość powinna być w lekturach szkolnych – wskazał wicepremier.

Zapraszając do zwiedzenia wystawy poświęconej postaci i twórczości Janusza Krasińskiego, minister kultury i dziedzictwa narodowego, zachęcił do zapoznania się z poezją pisarza oraz zaapelował do polskich teatrów o sięganie do jego dramaturgicznej twórczości.

---

O wystawie

Wystawa „Janusz Krasiński – przeciw milczeniu” prezentuje sylwetkę i dorobek Janusza Krasińskiego – pisarza, ale też harcerza Szarych Szeregów oraz więźnia niemieckich obozów koncentracyjnych, a po wojnie – więźnia komunistycznego aparatu bezpieczeństwa, który swoim życiem i pracą literacką dawał świadectwo o dwóch totalitarnych systemach zniewalających Polskę i Polaków: bolszewickiej komunie i niemieckim faszyzmie. Mimo osobistych traumatycznych doświadczeń, zachował wiarę w ludzi, której uczył swoich czytelników. Przekonywał, że dobro jest niezniszczalne.

Tytuł wystawy „Janusz Krasiński - przeciw milczeniu” nawiązuje do słów pisarza, który w jednym z wywiadów powiedział: „Jestem ścigany milczeniem”. To odwołanie do zarówno do przemilczanych wydarzeń z historii Polski,  jak i jego własnego życiorysu oraz apel o przywrócenie jego postaci i twórczości współczesnym polskim czytelnikom.

Fakty z naznaczonej cierpieniem biografii twórcy i jego osiągnięcia artystyczne prezentowane są w dwóch przestrzeniach: w formie wystawy plenerowej przed budynkiem Kordegardy oraz ekspozycji wewnątrz galerii, gdzie obejrzeć można okładki pierwszych wydań jego książek, afisze i programy teatralne, a także dokumenty świadczące o jego zaangażowaniu w życie literackie i społeczne. Uwagę przyciąga „potrójny portret” – powiększona fotografia więzienna Krasińskiego z czasów młodości. Obok znajdują się litografie Jana Lebensteina ze zbiorów Muzeum Literatury, będące ilustracjami do „Folwarku zwierzęcego” George’a Orwella.

Na planszach pod sufitem umieszczony został „teatr na górze” – znak twórczej wyobraźni rodzącej się w głowie więźnia – przyszłego pisarza, składający się z wybranych kadrów ze spektakli zrealizowanych na podstawie dramatów Janusza Krasińskiego („Czapa”, „Wkrótce nadejdą bracia”, „Filip z prawdą w oczach”) i jego adaptacji teatralnych („Obłęd”, „Wesele raz jeszcze”).

Wystawa prezentuje również materiały audio z wypowiedzią pisarza dla Muzeum Literatury z 2012 r. oraz fragment powieści „Na stracenie” czytany przez Wojciecha Sikorę. Postać artysty przybliża też film dokumentalny pt. „Cenzurowany życiorys” w reżyserii Joanny Żamojdo, w którym Krasiński opowiada o swoim życiu naznaczonym dramatycznymi doświadczeniami. Ekspozycję dopełniają cenne archiwalia m.in. z prywatnego zbioru żony - Barbary Krasińskiej, Muzeum Literatury oraz Instytutu Teatralnego.

Symboliczne podsumowanie twórczej drogi życia pisarza stanowią dwie prace: projekt okładki powieści „Na stracenie” autorstwa Wiesława Wałkuskiego oraz płaskorzeźba Jana Kuracińskiego OPUS 14 przedstawiająca męskie dłonie, wyrażające zarówno siłę jak i bezradność.

---

Janusz Krasiński

Urodzony 5 lipca 1928 r., zmarł tragicznie 14 października 2012 r. Prozaik, dramatopisarz, reportażysta, autor słuchowisk radiowych i adaptacji teatralnych, prezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, wielokrotnie nagradzany za pracę twórczą.

Od 1941 r. był członkiem Szarych Szeregów. W czasie Powstania Warszawskiego trafił wraz z matką do obozu przejściowego w Pruszkowie, a stamtąd oboje zostali wywiezieni do Auschwitz-Birkenau. Później pisarz był więziony w Hersbruck pod Norymbergą, skąd dotarł w „marszu śmierci” do Dachau, gdzie w kwietniu 1945 r. doczekał wyzwolenia. Po powrocie do Polski został aresztowany i skazany na 15 lat więzienia za rzekome działanie przeciwko władzy ludowej. Przebywał w zakładach karnych m.in. w Warszawie na Mokotowie, w Rawiczu i we Wronkach. Odzyskał wolność po dziewięciu latach, w maju 1956 r. Zadebiutował na łamach tygodnika „Po Prostu” (nr 39/1956) wierszem pt. „Karuzela”. W kolejnych dziełach dawał świadectwo tragicznym doświadczeniom polskich patriotów. W centrum wszystkich jego utworów jest sumienie człowieka poddawane najtrudniejszym próbom. Jego opus magnum stanowi pięciotomowy cykl, na który składają się powieści: „Na stracenie”, „Twarzą do ściany”, „Niemoc”, „Przed agonią” i „Przełom” – dzieło dające wgląd w historię Polski na przestrzeni kilkudziesięciu lat.