To kolejna mocna, wspaniała wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie. Anna Bilińska to jedna z dwóch, obok Olgi Boznańskiej, najważniejszych polskich malarek tamtej epoki. Polska opinia publiczna poznała ją szerzej w 2012 r., kiedy do Warszawy wróciła jedna z jej prac figurująca w bazie dzieł utraconych” – mówił podczas wernisażu wystawy „Artystka. Anna Bilińska 1853-1894” w Muzeum Narodowym w Warszawie wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu prof. Piotr Gliński. - „To słynna, przepiękna Murzynka. Ten obraz dowodzi, jak wielką i wspaniałą malarką była Bilińska, bo jakość tego portretu sama przemawia za siebie” –  przypomniał minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu.

Prof. Gliński podkreślał, że Bilińska to pierwsza polska artystka, która osiągnęła międzynarodową sławę. Jej twórczość była prezentowana na najważniejszych europejskich wystawach i doceniania przez krytyków. Także dziś obrazy i fascynujące losy malarki wzbudzają duże zainteresowanie publiczności, a wiele jej dzieł trafiło do kanonu polskiej sztuki. Jednak wystawa w MNW jest pierwszą tak przekrojową prezentacją jej prac. Prezentowane dzieła pochodzą m. in. z Victoria Art Gallery w Bath, The State Museum of Pennsylvania w Harrisburgu czy Göteborgs Konstmuseum oraz z rodzimych muzeów, a także z kolekcji prywatnych.

Dziękując wszystkim zaangażowanym w przygotowanie wystawy, minister kultury zaznaczył, że wystawa Anny Bilińskiej stanowi jedno z najważniejszych wydarzeń kulturalnych w tym roku w Polsce.

Dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie, Łukasz Gaweł, podkreślał wielką moc malarstwa Bilińskiej. „Myślę, że największym zaskoczeniem, jakie dzisiaj państwo przeżyjecie, jest to, że kiedy wejdziecie na galerię, zobaczycie nieprawdopodobną moc malarstwa, którą szerzej nie znamy” – mówił.

O wystawie „Artystka. Anna Bilińska 1853-1894”

Wystawa „Artystka. Anna Bilińska 1853-1894” prezentuje szeroki wybór prac malarskich i rysunkowych Bilińskiej, w tym dzieł do tej pory nieznanych, pochodzących z polskich i zagranicznych muzeów oraz kolekcji prywatnych. Głównym wątkiem wystawy jest artystyczna kariera Bilińskiej, wiodąca od pierwszych prób malarskich w Warszawie poprzez naukę w paryskiej Académie Julian ku udziałowi w międzynarodowych wystawach sztuki.

Prezentacja porusza zagadnienia natury artystycznej, takie jak akademizm, portret jako preferowany przez nią temat malarski czy technika pastelu, w której wypowiadała się równie często jak w malarstwie olejnym, a także inne kwestie, jak samoświadomość artystki i jej widzenie pozycji twórcy w świecie, wyrażające się m.in. w kreowaniu własnego wizerunku w autoportretach.

Niezwykle interesujące są również wątki biograficzne: pokonywanie przez malarkę materialnych i osobistych trudności na drodze do zawodowego sukcesu czy jej relacje towarzyskie i uczuciowe.

Wystawie towarzyszy dwujęzyczny katalog dzieł wszystkich Anny Bilińskiej. Kilkuletni program badawczy obejmował kwerendy w archiwach i muzeach polskich oraz zagranicznych. Badania naukowe pomogły dotrzeć do nieznanych dotąd dzieł. Cennych informacji dostarczył prowadzony przez Bilińską album („Mémorial…”), zawierający recenzje prasowe i fotografie dzieł, korespondencja, szkicowniki i notatnik artystki z wykazami sprzedanych i nagrodzonych obrazów, a także książka męża malarki, Antoniego Bohdanowicza, zawierająca obszerne fragmenty jej dziennika.

Wystawa będzie prezentowana w Muzeum Narodowym w Warszawie do 10 października 2021 roku. Jej kuratorkami są dr Agnieszka Bagińska i Renata Higersberger z Muzeum Narodowego w Warszawie.

 

Anna Bilińska

Anna Bilińska urodziła się w 1854 roku w Złotopolu na Ukrainie. Dzieciństwo spędziła na Kijowszczyźnie. Pierwsze lekcje rysunku pobierała u Michała Elwiro Andriollego w wieku 12 lat. Po przeniesieniu się rodziny do Warszawy uczęszczała do prywatnej szkoły artystycznej Wojciecha Gersona. Swoje prace wystawiała m.in. w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych w Hotelu Europejskim, w antykwariacie Gustawa Soubise-Bisiera i salonie Aleksandra Krywulta.

Po przyjeździe do Paryża w listopadzie 1882 roku Bilińska rozpoczęła naukę malarstwa w kobiecej pracowni renomowanej prywatnej szkoły Académie Julian. Zajęcia prowadzono oddzielnie dla kobiet i mężczyzn, ale program obu grup był zbliżony. Utrzymywała się z lekcji rysunków i muzyki, czasami znajdowała nabywców na swoje obrazy, jednak jej warunki bytowe w tym okresie pozostawiały dużo do życzenia. Po śmierci ojca w 1884 została bez środków do życia, ale zmarła w tym samym roku przyjaciółka malarki – Klementyna Krassowska – zabezpieczyła ją finansowo w testamencie.

Do Warszawy Bilińska wróciła w 1892 roku. Zamierzała otworzyć szkołę malarstwa dla kobiet, wzorowaną na uczelniach paryskich. Plany te przekreśliła przedwczesna śmierć artystki w 1893 roku.