Minister kultury i dziedzictwa narodowego przypomniał historię powołania Polskiej Opery Królewskiej. Chciałbym, aby historia Polskiej Opery Królewskiej była skrótową historią polskiej kultury, bo ona pokazuje niebywałą odwagę i niestandardowy charakter podejmowanych decyzji. Pokazuje, jak ważna jest przyjaźń, budowanie dobrego klimatu. Pokazuje także, jak ważna jest aktywność i witalność, nieprzejmowanie się tym, że czegoś nie można zrobić. Przykład Polskiej Opery Królewskiej pokazuje, że wszystko można zrobić – powiedział.

Prof. Gliński wspominał niestandardową sytuację, w której doszło do powołania Polskiej Opery Królewskiej. 130 artystów zostało pozbawionych pracy. Naszą odpowiedzią było powołanie nowej instytucji z 20-milionowym budżetem. Zrobiliśmy to 1 sierpnia 2017 roku, a 2 listopada mieliśmy już pierwszy koncert. Tych 130 artystów, administracja, promocja, osoby kierujące - wszyscy byli gotowi do działania – powiedział wicepremier.

Przybliżając historię powstania Polskiej Opery Królewskiej, minister kultury i dziedzictwa narodowego wspominał postać Ryszarda Peryta – pierwszego dyrektora tej instytucji. Ryszard Peryt był twórcą z wielką ideą, twórcą, który miał misyjne podejście do sztuki. Od razu opowiadał o tym wszystkim, co chciał wraz z zespołem realizować. Andrzej Klimczak i zespół doskonale tę pracę kontynuują – zaznaczył prof. Gliński.

Wicepremier zapowiedział także budowę nowej siedziby Polskiej Opery Królewskiej.

Łazienki Królewskie wskazały doskonałe miejsce, w którym można wybudować Polską Operę Królewską. To miejsce, które kiedyś było boiskiem sportowym. W tej chwili jak czołgi przełamujemy kolejne bariery administracyjne, ta inwestycja się rozpędza. W niedalekiej odległości od Teatru Stanisławowskiego będziemy mieli nowy gmach Polskiej Opery Królewskiej – poinformował minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński.

Z okazji 5-lecia istnienia Polskiej Opery Królewskiej 28 października br. o godz. 19.00 w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie odbędzie się Koncert Jubileuszowy POK.

Geneza Polskiej Opery Królewskiej:

W połowie 2017 roku ok. 130 polskich artystów, posiadających unikalne kompetencje i potencjał, działających zarówno jako soliści, ale i jako zespół, mających ogromne doświadczenie w przedstawianiu oper i dzieł muzycznych XVIII i XIX wiecznych, w wyniku zmian dokonywanych przez nową dyrekcję za wiedzą i aprobatą organizatora – Zarządu Województwa Mazowieckiego – straciło etatowe zatrudnienie w Warszawskiej Operze Kameralnej. Minister kultury i dziedzictwa narodowego powołał wówczas nową instytucję – Polską Operę Kameralną, aby zwolnieni artyści mogli kontynuować wieloletni dorobek założyciela Warszawskiej Opery Kameralnej, Stefana Sutkowskiego.

Kolejnym powodem powołania Polskiej Opery Królewskiej była chęć poszerzenia oferty kulturalnej dla mniejszych miejscowości – dotarcie z odpowiednio przygotowanymi przedstawieniami do mniejszych miast w całym kraju, zapewniając ich mieszkańcom dostęp do spektakli muzycznych na wysokim poziomie artystycznym.

Ważnym elementem misji i tożsamości Polskiej Opery Królewskiej miało być także przywracanie życiu muzycznemu zapomnianych dzieł muzyki polskiej poprzez nawiązanie do bogatych polskich tradycji operowych i muzycznych.

Polska Opera Królewska rozpoczęła działalność 1 sierpnia 2017 roku jako nowa państwowa instytucja kultury. Pierwszym dyrektorem Polskiej Opery Królewskiej został Ryszard Peryt. Obecnie funkcję dyrektora pełni Andrzej Klimczak – zaangażowany w organizację i rozwój Opery od początku jej istnienia.

Działalność i osiągnięcia

Działalność Polskiej Opery Królewskiej opiera się na trzech filarach. Główny nurt stanowią nowe realizacje najwspanialszych oper dawnych – w szczególności doby baroku i klasycyzmu. Niemniej istotnym zadaniem jest przywracanie scenie bogatego, a często zapomnianego repertuaru muzyki polskiej – dzieł operowych, ale również utworów wokalnych i instrumentalnych. Obok produkcji operowych instytucja prowadzi także aktywną działalność koncertową.

Jedną z priorytetowych misji Polskiej Opery Królewskiej jest realizacja wydarzeń z cyklu „Opera w drodze”, którego głównym celem jest upowszechnianie kultury wysokiej w różnych zakątkach Polski, szczególnie tam, gdzie dostęp do profesjonalnych teatrów jest ograniczony. W ramach tego cyklu POK aż 47 razy prezentowała swoje spektakle i koncerty poza Warszawą, w mniejszych i większych ośrodkach, występując na zaproszenie teatrów, filharmonii, festiwali i domów kultury. Wśród odwiedzonych miejsc wymienić należy: Sanok, Chorzów, Sandomierz, Zieloną Górę, Krasiczyn, Piłę, Grudziądz, Wejherowo czy Ełk.

Polska Opera Królewska może poszczycić się szeregiem prapremier i zamówień kompozytorskich, dzięki czemu inicjuje powstawanie najnowszych polskich dzieł operowych. Zrealizowała m.in. światową prapremierę spektaklu „Quem queritis” zestawioną z dzieł dawnej polskiej muzyki religijnej ze scenariuszem Ryszarda Peryta oraz wykonanie „Pieśni o Bogu Ukrytym” z muzyką Włodka Pawlika.

Podczas dwuletniego okresu pandemii, mimo trudności związanych z obostrzeniami, udało się wykonać wszystkie dotychczas zamówione przez Polską Operę Królewską opery współczesne polskich kompozytorów: „Hioba” Krzesimira Dębskiego do libretta wg dramatu Karola Wojtyły (prapremiera online w transmisji internetowej w 2021 roku i pierwsze wykonanie z publicznością w lipcu 2022), „Ars moriendi – requiem giocoso” Tomasza J. Opałki (prawykonanie koncertowe w Studiu Koncertowym Polskiego Radia) oraz „Noc kruków” Zygmunta Krauzego z okazji Roku Polskiego Romantyzmu w 200. rocznicę wydania „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza.

Wyjątkowymi wydarzeniami w niedługiej, ale bogatej historii Polskiej Opery Królewskiej były realizacja drugiej w Europie, a pierwszej w Polsce po ogólnoeuropejskim „lockdownie” premiery operowej „La serva padrona” Giovanniego Battisty Pergolesiego („Służąca panią”, lipiec 2020). Ponadto podczas trwania pandemii, gdy obostrzenia nie pozwalały na występy z publicznością, udostępniano archiwalne nagrania spektakli i koncertów na kanale YouTube oraz przygotowywano nowe kameralne wydarzenia, tym samym podtrzymując ciągłość działalności instytucji.

Polska Opera Królewska była gościem i artystycznym bohaterem festiwalu Dni Opery w Parnawie, prezentując tamtejszej publiczności przedstawienia oper: „Don Giovanni” Wolfganga Amadeusza Mozarta, „Straszny dwór” Stanisława Moniuszki oraz występując podczas wieńczącej festiwal uroczystej gali operowej. Udział w Festiwalu Dni Opery w Parnawie został wsparty przez MKiDN dotacją celową w ramach programu „Kultura Inspirująca” (100 000 zł). W Wilnie Polska Opera Królewska prezentowała spektakl „Dziady”-Widma Stanisława Moniuszki, zaś na festiwalu w ukraińskim Tulczynie – koncertową wersję „Strasznego dworu”.

Sama Opera stworzyła i cykliczne prezentuje trzy festiwale. Letni Festiwal stanowiący coroczne podsumowanie mijającego sezonu na stałe wpisał się już w lipcową ofertę kulturalną stolicy. Chronologicznie drugim festiwalem jest „In Tempore Regum – Muzyka czasu królów”, poświęcony prezentacji dzieł komponowanych dla polskiego dworu królewskiego od wieków dawnych po czasy ostatnich królów Polski oraz dworów magnackich i biskupich tamtych epok. W ubiegłym roku dyrektor Polskiej Opery Królewskiej powołał do życia trzeci festiwal – Festiwal Barokowy Polskiej Opery Królewskiej, składający się z dzieł operowych doby baroku i towarzyszących im koncertów. W tym roku został on poświęcony twórczości Claudia Monteverdiego.

Polska Opera Królewska włączała się także w działalność charytatywną, czego wyrazem były zorganizowane we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Telewizją Polską S.A. oraz Caritas koncerty kolęd oraz koncerty wielkanocne, podczas których zbierano fundusze na pomoc rodzinom w dotkniętej wojną Syrii. Z kolei tuż po wybuchu wojny w Ukrainie artyści POK podczas koncertu charytatywnego wykonali fragmenty „Mejsasza” G.F. Haendla, zaś cały przychód z wydarzenia został przekazany na pomoc dla uchodźców z Ukrainy.

Ponadto Polska Opera Królewska we współpracy z Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie w okresie ferii zimowych organizuje warsztaty teatralne z udziałem artystów oraz pracowników działu produkcyjnego Opery, podczas których dzieci i młodzież mogą zapoznać się z kulisami funkcjonowania teatru operowego.

Zespół POK i współpraca z artystami

Polska Opera Królewska zatrudnia stały zespół wysokiej klasy artystów. Obok znakomitych solistów, zespołu wokalnego oraz orkiestry w Operze działa zespół instrumentów dawnych Capella Regia Polona. Dodatkowo do współpracy przy poszczególnych realizacjach operowych oraz koncertach zapraszani są najwyższej klasy artyści wyróżniający się na polskiej i międzynarodowej scenie – soliści, dyrygenci, reżyserzy.

Jako instytucja artystyczna POK dba o nieustający progres jakości artystycznej i kompetencji swoich pracowników. Stanowi również miejsce umożliwiające rozwój talentów młodych śpiewaków oraz instrumentalistów, wśród których znaleźli się m.in. pianista Kamil Pacholec – finalista XVIII Konkursu Chopinowskiego oraz śpiewacy: Szymon Mechliński – laureat II nagrody ex aequo w Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. St. Moniuszki i Nazarii Kachala – zdobywca II miejsca podczas Ogólnopolskiego Konkursu Wokalnego im. B. Paprockiego.

Budowa nowej siedziby Polskiej Opery Królewskiej

Od początku istnienia Polskiej Opery Królewskiej jej główną sceną jest Teatr Stanisławowski w Łazienkach Królewskich, stanowiący integralną część kompleksu Muzeum Łazienki Królewskie. Miejsce to, pomimo wyjątkowego anturażu dla zadań i misji realizowanej przez POK, jest niewystarczające do dalszego funkcjonowania i rozwoju Polskiej Opery Królewskiej. Mała liczba miejsc na widowni – zaledwie 180 – znacząco ogranicza liczbę odbiorców spektakli. Mając powyższe na względzie, podjęto decyzję o budowie Teatru Polskiej Opery Królewskiej. Najprawdopodobniej w październiku zostanie ogłoszony konkurs architektoniczny na projekt nowej siedziby POK.