Jubileusz 55-lecia Teatru Wielkiego w Łodzi
22.01.2022
„Z okazji jubileuszu 55-lecia Teatru Wielkiego w Łodzi proszę przyjąć serdeczne gratulacje, a także najlepsze życzenia dla wszystkich pracowników tej sceny. Kieruję też słowa uznania do licznego grona dawnych współtwórców wspaniałej historii oraz sukcesów tej instytucji – jej dyrektorów, dyrygentów, muzyków, tancerzy, solistów śpiewaków oraz osób zatrudnionych we wszystkich pracowniach i działach” – napisał wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński w liście gratulacyjnym, odczytanym podczas uroczystej Gali Jubileuszowej.
List wicepremiera prof. Piotra Glińskiego
Szanowny Panie Dyrektorze,
Szanowni Państwo,
z okazji jubileuszu 55-lecia Teatru Wielkiego w Łodzi proszę przyjąć serdeczne gratulacje, a także najlepsze życzenia dla wszystkich pracowników tej sceny.
Kieruję też słowa uznania do licznego grona dawnych współtwórców wspaniałej historii oraz sukcesów tej instytucji – jej dyrektorów, dyrygentów, muzyków, tancerzy, solistów śpiewaków oraz osób zatrudnionych we wszystkich pracowniach i działach. Gorąco pozdrawiam również ogromną społeczność wielbicieli Teatru.
W tym szczególnym dniu poszanowanie należy oddać Stowarzyszeniu Przyjaciół Opery, któremu Miasto zawdzięcza powstanie Opery Łódzkiej, funkcjonującej w latach 1954-1966. Dała ona początek zarówno pięknej tradycji, jak i wyrosłej na niej potrzebie budowy gmachu teatru operowego. Inauguracja nowej siedziby przy placu Dąbrowskiego odbyła się prawie dokładnie 55 lat temu, 19 stycznia 1967 roku, premierą Halki Stanisława Moniuszki pod batutą Zygmunta Latoszewskiego. Od tego czasu w Teatrze Wielkim wystawiono ponad 330 przedstawień, wśród których znalazły się klasyczne dzieła operowe i baletowe, musicale oraz operetki, a także kompozycje wybitnych współczesnych twórców polskich.
W pamięci pozostaną światowe prapremiery utworów Romualda Twardowskiego, Krzysztofa Pendereckiego, a także polskie prapremiery oper Philipa Glassa i Michaela Nymana.
Od początku istnienia Teatr Wielki jest areną dla sztuki tanecznej i organizatorem międzynarodowego festiwalu – Łódzkich Spotkań Baletowych. Podczas 25 dotychczasowych edycji w Łodzi gościły wszystkie najważniejsze zespoły baletowe z Polski oraz z całego świata.
Długą listę twórców i artystów zasłużonych dla łódzkiej sceny operowej wypełniają nazwiska najświetniejszych osobistości polskiej kultury na czele z Adamem Hanuszkiewiczem, Kazimierzem Dejmkiem, Feliksem Parnellem, Conradem Drzewieckim, Xymeną Zaniewską, Franciszkiem Starowiejskim. Ten imponujący zbiór stale rośnie i wzbogaca się o kolejne równie znakomite postaci, których triumfy wzmacniają rangę tej instytucji i przysparzają jej niesłabnącej sławy.
Wypełniając od ponad pół wieku swą szlachetną misję, Teatr Wielki w Łodzi ugruntowuje pozycję ważnego centrum sztuki wysokiej, stając się jednocześnie znaczącym ośrodkiem operowego kunsztu na kulturalnej mapie Polski.
Przywołując twierdzenie Ludwika van Beethovena, że muzyka jest większym objawieniem niż cała mądrość i filozofia, dziękuję Zespołowi Teatru Wielkiego za pielęgnowanie wspaniałych tradycji tej sceny i życzę satysfakcji z wielu dalszych sukcesów oraz nieprzemijającej pasji współtworzenia muzycznego dziedzictwa kulturowego.
Z wyrazami szacunku
Piotr Gliński
Gala Jubileuszowa
Jubileusz 55-lecia powstania Teatru Wielkiego w Łodzi uświetnił koncert, podczas którego wielbiciele opery usłyszeli fragmenty Halki i Strasznego dworu Stanisława Moniuszki, Kniazia Igora Aleksandra Borodina oraz Carmen Georgesa Bizeta - spektakli wystawionych na otwarcie Teatru w 1967 roku.
Koncertowi towarzyszyły dwie wystawy. „Mój teatr” – wystawa zdjęć Chwalisława Zielińskiego fotografa, który obchodzić będzie 50-lecie pracy artystycznej i który ponad 30 lat swojego artystycznego życia spędził w Teatrze Wielkim w Łodzi dokumentując premiery, szeregowe spektakle, Łódzkie Spotkania Baletowe i wszelkie inne wydarzenia z Teatrem związane.
Druga wystawa, zatytułowana „Ryszard Kaja – scenograf teatru największego”, prezentuje projekty kostiumów, dekoracji i plakatów autorstwa wybitnego scenografa, ale również to, jak Ryszard Kaja widział ludzi teatru, tych, z którymi się zaprzyjaźnił i z którymi pracował.
Teatr Wielki w Łodzi
Teatr Wielki w Łodzi jest artystycznym kontynuatorem swojej znakomitej poprzedniczki – Opery Łódzkiej, powołanej w 1954 r. Przez ponad dziesięć lat Opera Łódzka prezentowała swoje premiery operowe i baletowe na scenach Teatru Nowego i Teatru im. S. Jaracza w Łodzi, by w końcu w 1966 roku otrzymać nową nazwę – Teatr Wielki w Łodzi oraz siedzibę przy placu Dąbrowskiego.
Wielokondygnacyjny gmach główny Teatru Wielkiego w Łodzi wraz z przewiązką na wysokości pierwszego piętra oraz budynkiem zaplecza technicznego, zbudowany w latach 1949-1964 wg projektu architektonicznego Witolda Korskiego, Józefa Korskiego (ojca) i Romana Szymborskiego, jest przykładem klasycyzującego socrealizmu - architektury lat 50. ubiegłego stulecia i jednocześnie dominującym komponentem prestiżowej zabudowy Placu Dąbrowskiego. Decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dn. 7 września 1976 został wpisany do Rejestru Zabytków Województwa Łódzkiego.
Pierwsza dyrekcja Teatru Wielkiego w osobach Stanisława Piotrowskiego (dyrektor naczelny) i Zygmunta Latoszewskiego (dyrektor artystyczny), rozpoczęła działalność przygotowując cztery imponujące realizacje: Halkę Stanisława Moniuszki, Kniazia Igora Aleksandra Borodina, Straszny dwór Stanisława Moniuszki oraz Carmen Georgesa Bizeta.
Począwszy od 1967 roku Teatr Wielki przedstawił publiczności ponad 330 premier, wśród których były klasyczne dzieła operowe i baletowe, musicale i operetki, a także kompozycje wybitnych współczesnych twórców polskich. Na scenie Wielkiego miały miejsce prapremiery światowe oper Romualda Twardowskiego Lord Jim oraz Maria Stuart. Tu odbyły się głośne inscenizacje dzieł Krzysztofa Pendereckiego Diabły z Loudun i Ubu król. Bogatą historię repertuaru Teatru Wielkiego tworzyli tej miary artyści, co m.in.: reżyserzy: R. Sykała, K. Dejmek, M. Fołtyn, A. Hanuszkiewicz, M. Prus, M. Weiss-Grzesiński, R. Peryt, W. Zawodziński, scenografowie: H. Poulain, F. Starowieyski, M. Kołodziej, M. Stańczak, A. Kreuz-Majewski oraz znakomici dyrygenci: B. Wodiczko, B. Madey, A. Wicherek, T. Wojciechowski, W. Michniewski, E. Michnik, T. Kozłowski i wybitni choreografowie: F. Parnell, W. Borkowski, C. Drzewiecki, T. Kujawa, E. Wycichowska, A. Fodor, L. Massine, G. Veredon, G. Madia.
Żadne jednak sukcesy Teatru nie byłyby możliwe gdyby nie znakomici soliści i poszczególne zespoły, którzy na przestrzeni wszystkich tych lat byli i są jego największą siłą. Dowodem rosnącej rangi Teatru Wielkiego były gościnne występy na jego scenie gwiazd światowej wokalistyki (Victoria de Los Angeles, Fedora Barbieri, Kiri Te Kanawa, Daniela Dessi, Barbara Hendrix, Angela Georgiu, Aleksandra Kurzak, Nicolai Gedda, Renato Bruson, Jose van Dam, Placido Domingo, Franco Bonisolli, Andrea Bocelli, Jose Cura, Robero Alagna.), a także zaproszenie Teatru na stagione w Teatro Vittorio Emanuele (m.in.: Aida i Lucia di Lammermoor ) oraz w Operze w Lyonie (Halka i Straszny dwór).
Od 1968 roku Teatr Wielki w Łodzi jest organizatorem międzynarodowego festiwalu sztuki baletowej pn. Łódzkie Spotkania Baletowe. Podczas 25 dotychczasowych edycji (festiwal odbywa się co dwa lata) w Łodzi gościły wszystkie najważniejsze zespoły baletowe z całego świata, a wśród nich m.in.: Balet XX Wieku Maurice Béjarta, Nederlands Dans Theater, Sadler's Wells Royal Ballet, Ballet Rambert, Cullberg Ballet, Batsheva Dance Company, Balet Teatru Bolszoj z Moskwy, Sankt-Petersburski Teatr Baletu Borysa Ejfmana, Ballet Nacional de Cuba Alicji Alonso, a także wszystkie zespoły baletowe polskich teatrów muzycznych.
Wraz z reformą administracyjną kraju od 1 stycznia 1991 roku Teatr Wielki w Łodzi stał się Instytucją Kultury Samorządu Województwa Łódzkiego, a od 2020 roku jest współprowadzony przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
