Minister kultury powołał nową instytucję kultury - Centrum Solidarności „Stocznia” w Szczecinie
28.08.2023
„W historycznym miejscu – w stoczniowej świetlicy, w której 43 lata temu podpisane zostały porozumienia szczecińskie – 30 sierpnia rozpocznie działalność nowa państwowa instytucja kultury - Centrum Solidarności „Stocznia”. Porozumienia szczecińskie, pierwsze w Polsce porozumienia między ówczesną władzą a tworzącym się związkiem zawodowym „Solidarność” były źródłem zmian w Polsce i całym naszym regionem Europy” – powiedział minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podczas uroczystości powołania nowej państwowej instytucji kultury Centrum Solidarności „Stocznia” w Szczecinie. Pełniącym obowiązki dyrektora CSS został dr hab. Sebastian Ligarski - historyk, autor szeregu publikacji historycznych, współautor filmów dokumentalnych i kurator wystaw o tematyce historycznej.
Minister kultury poinformował, że powstająca w Szczecinie instytucja kultury będzie się zajmowała przede wszystkim ochroną dziedzictwa „Solidarności” jako ruchu społecznego, ale także jako związku zawodowego.
Polska „Solidarność” była fenomenem na skalę światową. Była wielkim darem, wielkim cudem, który zdarzył się Polsce. Jednak zdarzył się on nieprzypadkowo, ponieważ „Solidarność” wyrosła właśnie z polskości. Ten ruch społeczny był przede wszystkim ruchem suwerennościowym, dążącym do niepodległości Polski. Był ruchem pracowniczym, gdyż był oparty o zasady związku zawodowego, takie jak godność pracownika – podkreślił prof. Piotr Gliński.
Szef resortu kultury zaznaczył, że „Solidarność” była pierwszym tak wielkim ruchem obywatelskim w naszej części Europy i świata.
Jak pamiętamy z pierwszego zjazdu Solidarności w gdańskiej Olivii, jej program oznaczał samorządną Rzeczpospolitą, w której obywatele biorą w swoje ręce odpowiedzialność za państwo, wbrew Sowietom i komunizmowi. Obywatele wzięli odpowiedzialność za Polskę i nie mogło się to już zmienić, mimo dramatu stanu wojennego – straszliwego czasu obaw, lęku i śmierci – powiedział prof. Gliński.
Minister kultury przypomniał, że wydarzenia tamtych lat miały jeszcze jeden wymiar, o którym współcześnie często zapominamy - wymiar religijny.
Ten ruch społeczny był oparty w całości na polskim chrześcijaństwie. Ludzie wierzący i niewierzący akceptowali fakt, że religia wtedy pomagała, ponieważ leżała u podstaw tej wielkiej zmiany społecznej. Ja jestem z pokolenia „Solidarności”, dlatego doskonale pamiętam ten moment, w którym nagle uwierzyliśmy, że PRL może upaść. Stał się cud! Dzięki nam, Polakom, zmieniła się Europa i świat. Obaliliśmy komunizm. Dlatego dzisiaj musimy pamięć o tamtych wydarzeniach i o wartościach, które leżały u podstaw tego ruchu – wskazał.
Szef resortu kultury poinformował, że jednym z głównych celów nowej instytucji będzie edukacja. Polska idea „Solidarności” musi wrócić do naszego życia publicznego, bo ona jest piękna i szalenie wartościowa.
Dziękuję wszystkim, którzy doprowadzili do powołania tej instytucji - przede wszystkim „Solidarności” szczecińskiej, a także Instytutowi Pamięci Narodowej, władzom samorządowym i rządowym oraz wszystkim ludziom dobrej woli, którzy przez lata pracowali nad tym, by zaopiekować się tym symbolicznym miejscem, jakim jest stoczniowa świetlica. Po remoncie to miejsce będzie służyć nam wszystkim jako centrum edukacji o fenomenie polskiej "Solidarności" – zakończył prof. Piotr Gliński.
Centrum Solidarności „Stocznia”
Centrum Solidarności „Stocznia” w Szczecinie będzie państwową instytucją kultury działającą w obszarze polityki pamięci, poświęconą niezwykłemu fenomenowi NSZZ „Solidarność”, związku zawodowego, ale przede wszystkim ruchu społecznego, do którego w szczytowym okresie działalności należało 10 mln Polaków i który bezpośrednio przyczynił się do upadku systemu komunistycznego.
Przyszłą siedzibą nowej instytucji kultury ma być budynek dawnej świetlicy stoczniowej Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego, miejsce podpisania Porozumienia Szczecińskiego z 1980 r.
Najważniejszymi celami działalności CSS będą:
- upamiętnianie i promowanie w kraju i za granicą dziedzictwa historycznego NSZZ „Solidarność”, ruchu społecznego oraz antykomunistycznej opozycji demokratycznej w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń Grudnia 1970 roku, Stycznia 1971 roku oraz Porozumień Szczecińskich z 30 sierpnia 1980 roku i strajków 1988 roku;
- upamiętnianie oporu społeczeństwa polskiego wobec systemu komunistycznego w latach 1945 – 1989, ze szczególnym uwzględnieniem Ziem Zachodnich i Północnych;
- upamiętnienie działalności i historii Stoczni Szczecińskiej oraz przemysłu stoczniowego w Szczecinie;
- gromadzenie i wyeksponowanie materiałów dotyczących kształtowania zachodniej granicy Polski po II wojnie światowej oraz czasu budowy życia społecznego i gospodarczego na Ziemiach Zachodnich i Północnych;
- inicjowanie przedsięwzięć kulturalnych, społecznych i naukowych nawiązujących do dziedzictwa kulturowego Ziem Zachodnich i Północnych, ze szczególnym uwzględnieniem Szczecina i Pomorza Zachodniego.
