Zmiana organizatora Muzeum

Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej od 2018 r. było współprowadzone przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Powiat Oświęcimskim. W kwietniu br. został podpisany list intencyjny dotyczący przeprowadzenia zmiany organizatora Muzeum z Powiatu Oświęcimskiego na Województwo Małopolskie. Skutkiem zmiany było rozwiązanie – na podstawie obopólnego porozumienia – umowy o współprowadzeniu Muzeum zawartej pomiędzy Powiatem Oświęcimskim i Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz zawarcie analogicznej umowy pomiędzy Ministrem a Województwem Małopolskim.

Muzeum jest wpisane do rejestru instytucji kultury prowadzonego przez Województwo Małopolskie i pozostaje samorządową instytucją kultury współprowadzoną i utrzymywaną wspólnie przez Ministra i Województwo.

Umowa o współprowadzeniu

Umowa o współprowadzeniu Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej, zawarta między Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego a Województwem Małopolskim, obowiązuje od 31.08 2023 r. do 31 grudnia 2033 r.

Zgodnie z umową oba podmioty współprowadzące zapewnią Muzeum w formie dotacji podmiotowej niezbędne do prowadzenia działalności statutowej środki finansowe, tj.:

• w 2023 r. Województwo Małopolskie przekaże nie mniej niż 275 000 zł, a od 1 stycznia 2024 r. corocznie nie mniej niż 1 000 000 zł,
• Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2023 r. przekaże środki w wysokości nie mniejszej niż 726 000 zł, a od 1 stycznia 2024 r. – w wysokości nie mniejszej niż 3 000 000 zł.

O Muzeum

Muzeum Pamięci Mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej zostało powołane w 2018 r. Jego główna siedziba powstała w zabytkowym budynku dawnych Zakładów Zbożowo Młynarskich i Zakładów Tytoniowych, który w latach 1940-44 jako magazyn SS „Lagerhaus” pełnił funkcję pomocniczą dla funkcjonariuszy byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady KL Auschwitz. Od 2018 do 2022 r. MKiDN sfinansowało adaptację siedziby instytucji oraz wykonanie ekspozycji stałej.

Muzeum zostało otwarte dla publiczności w kwietniu 2022 r., udostępniając dla zwiedzających wystawę stałą, która opowiada o realiach życia w Oświęcimiu i regionie w okresie poprzedzającym II wojnę światową, pod niemiecką okupacją, a także pomoc udzielaną przez mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej więźniom KL Auschwitz, w tym działalność partyzanckich oddziałów AK oraz zorganizowanie bezbłędnie działającego kanału ucieczkowego z obozu. Dodatkowo Muzeum zaprojektowało i wykonało edukacyjną ścieżkę dla dzieci z 8 aranżacjami przestrzennymi nawiązującymi do tematyki wystawy stałej.

Statutowym przedmiotem działania Muzeum jest przedstawianie wielowiekowej historii Ziemi Oświęcimskiej przez pryzmat losów jej mieszkańców z uwzględnieniem różnorodności etnicznej i kulturowej budującej lokalną tożsamość, w tym pokazanie tragicznej sytuacji miejscowej ludności po wybuchu II wojny światowej i przedstawienie pomocy więźniom niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady KL Auschwitz-Birkenau udzielonej przez mieszkańców Ziemi Oświęcimskiej i polski ruch oporu w warunkach terroru okupacyjnego i w kontekście realizowanego w obozie planu Zagłady.

Założenie tworzenia nowoczesnego centrum gromadzenia i opracowywania materiałów dokumentujących ludzkie losy w kontekście historycznym, realizowane jest sukcesywnie dzięki mieszkańcom regionu, którzy przekazują pamiątki po swoich przodkach i dzielą się wspomnieniami. Relacje te stanowią bazą merytoryczną i źródłową dla wystawy stałej, a także dalszych działań naukowych.

Od 2019 r. Muzeum włącza się we współorganizację corocznych obchodów Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych przypadającego w rocznicę deportacji pierwszych Polaków do KL Auschwitz (14.06.1940 r.).