Ponad pięć lat temu do ministerstwa kultury dotarła wiadomość, że Muzeum Techniki jest zagrożone i trzeba będzie je zamknąć, bo podmiot prowadzący nie jest w stanie dalej go utrzymywać. Wtedy w naszym resorcie nie było wątpliwości, że minister kultury i dziedzictwa narodowego jest odpowiedzialny za to, aby ta instytucja nie upadła" - mówił prof. Piotr Gliński podczas oficjalnego otwarcia placówki.

Minister kultury i dziedzictwa narodowego zwrócił uwagę, że siedziba Narodowego Muzeum Techniki w Pałacu Kultury i Nauki wymagała poważnego remontu, dlatego do współpracy zaproszone zostało ówczesne Ministerstwo Nauki (dzisiaj Ministerstwo Edukacji i Szkolnictwa Wyższego), a także Miasto Stołeczne Warszawa.

Teraz muzeum jest już instytucją stabilną. Od 1 lutego otwieramy je dla wszystkich zwiedzających. Mamy także plany dotyczące jego rozwoju. Trwają prace nad tym, aby na północnej działce błoni Stadionu Narodowego, która jest już w dyspozycji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, znalazła się nowa siedziba Narodowego Muzeum Techniki. Obok chcemy zbudować Muzeum Historii Naturalnej – wskazał wicepremier Gliński.

Narodowe Muzeum Techniki

Narodowe Muzeum Techniki w Warszawie zostało utworzone 9 czerwca 2017 r. jako wspólna instytucja kultury Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego (obecnie MEiN) oraz Miasta Stołecznego Warszawy. Działalność statutową placówki zapewniają dotacje podmiotowe w wysokości 2 mln zł rocznie, przekazywane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwo Edukacji i Nauki. Trzeci z organizatorów - Miasto Stołeczne Warszawa - zobowiązał się do zapewnienia warunków najmu pomieszczeń.

Powstanie Narodowego Muzeum Techniki miało na celu utrzymanie publicznej dostępności do unikatowej kolekcji zadłużonego i borykającego się z ogromnymi problemami finansowymi i organizacyjnymi Muzeum Techniki i Przemysłu NOT. Instytucja ta została reaktywowana w 1955 r. przez Naczelną Organizację Techniczną. Jej poprzednikiem było Muzeum Techniki i Przemysłu w Warszawie, utworzone jeszcze w okresie międzywojennym (1929 r.), które było z kolei kontynuatorem działalności powołanego w 1875 r. z prywatnych funduszy ziemiańskich Muzeum Przemysłu i Rolnictwa wWarszawie.

Przejęta przez Narodowe Muzeum Techniki kolekcja Muzeum Techniki i Przemysłu NOT jest niezwykle cenna. Stanowią ją muzealia i archiwalia dokumentujące rozwój polskiej myśli technicznej oraz dokonania jej twórców na przestrzeni XX w. i w czasach wcześniejszych. Placówka ma w swoich zbiorach ponad 15 tys. eksponatów z wielu dziedzin, m.in. astronomii i fizyki, górnictwa i hutnictwa, informatyki, radiotechniki, transportu czy energetyki.

Wystawa „Historia transportu - morzem, lądem ipowietrzem”

Wystawa prezentuje globalny rozwój technik przemieszczania się człowieka – od zarania dziejów do czasów współczesnych. Składa się z trzech niezależnych części poświęconych transportowi lądowemu, wodnemu i powietrznemu. Każda z nich zachowuje charakter chronologiczny, począwszy od najstarszych środków transportu, a kończąc na urządzeniach współczesnych.

Główna i największa część wystawy poświęcona jest w całości transportowi lądowemu. Zwiedzający mogą prześledzić rozwój budowy dróg w czasach rzymskich oraz poznać pojazdy, jakie po nich jeździły.Na ekspozycji przedstawiona jest rewolucja w budownictwie dróg w XVIII wieku oraz rozpowszechnianie się transportu szynowego związane, m.in. z wynalezieniem maszyny parowej. W dalszej części ekspozycja skupia się na pojazdach z silnikiem spalinowym. Obejrzeć można najstarszy samochód w Polsce z 1899 roku – Cudell z silnikiem De Dion - Bouton. Na specjalnie przygotowanej konstrukcji ustawionych jest ponad 20 motocykli, które miały największy wpływ na rozwój jednośladów. Są to polskie Sokoły, motocykle marki WSK, SHL i pamiętny Junak z czterosuwowym silnikiem. Produkcję zagraniczną reprezentują m.in. takie marki jak: BMW, Zundapp, Sunbeam, czy czeska Jawa.

Po lewej stronie od głównej ekspozycji znajduje się wydzielona część poświęcona transportowi wodnemu. Ten sektor opowiada o konstrukcjach pływających – począwszy od czółna, aż po transatlantyki. W gablotach znajdują się modele statków żaglowych, jednostek parowych oraz tych z silnikami spalinowymi. Ekspozycja pokazuje historię rozwoju środków transportu wodnego: statki z napędem parowym, pierwsze okręty podwodne i ogromne statki wycieczkowe.Jest również część poświęcona ratownictwu wodnemu. Zainteresowanie może wzbudzić diorama, pokazująca wydobycie zatopionej jednostki z dna morza.

Ostatni sektor wystawy obejmuje transport powietrzny. Zaprezentowane są modele aerostatów z XVIII wieku, sterowców z XIX wieku, samolotów śmigłowych i odrzutowych oraz helikopterów. Podziwiać można autentyczny silnik lotniczy Jumo 004, który montowano w odrzutowym samolocie Messerschmitt Me 262. W części multimedialnej zwiedzający szczegółowo zapoznają się z historią lotnictwa – od „Flyera” braci Wright z 1903 roku, aż po epokę ponaddźwiękowych samolotów pasażerskich. Honorowe miejsce zajmuje gablota z pamiątkami po sławnym pilocie Franciszku Żwirce.

Do dyspozycji zwiedzających są też stanowiska multimedialne i nowoczesne monitory dotykowe, dzięki którym można dokładniej zapoznać się z historią transportu. Oprócz kilkuset różnych tekstów opisujących najważniejsze pojazdy, możnarównież obejrzeć ciekawe filmy dokumentalne.

Wystawa „Historia komputerów – liczy się!”

Ekspozycja przedstawia rozwój technik związanych z maszynowym przetwarzaniem danych. Jej tematykaobejmuje zagadnienia sięgające początków przyrządów wspomagających podstawowe obliczenia, a zwieńczone współczesnymi globalnymi rozwiązaniami, które są nieodłącznym składnikiem funkcjonowania społeczeństw XXI wieku. Dotyczy komputeryzacji, ale uwzględnia zmiany gospodarcze i społeczne, będące pochodną masowego wykorzystania maszyn cyfrowych.

Na wystawie akcentowany jest postęp podstaw technik obliczeniowych, związany z przejściem od konstrukcji mechanicznych do elektronicznych, a następnie w obrębie elektroniki – od lamp próżniowych do półprzewodnikowych tranzystorów i układów scalonych. Istotny jest również ogromny postęp w miniaturyzacji urządzeń oraz wykładniczy wzrost wydajności obliczeniowej.

Odrębnym zagadnieniem są interfejsy maszyn liczących. Przed setkami lat były to ręcznie przekładane kamyki lub koraliki nakładane na druty w sorobanach. W erze komputerów elektronicznych pojawiły się ekranowe interfejsy graficzne, które zmierzają do integracji bezpośrednio z ludzkim układem nerwowym.

Ważne miejsce na wystawie zajmuje też polska technika komputerowa i informatyczna, która – mimo częściowego uzależnienia od gospodarek innych państw – miała swoje ważne osiągnięcia. Wśródkluczowych postaci odnajdziemy logika Jana Łukasiewcza, wynalazcę Chaima Słonimskiego, konstruktora Jacka Karpińskiego i profesora Leona Łukasiewicza. Polska informatyka reprezentowana jest przez unikalne, istniejące tylko w jednym egzemplarzu konstrukcje zachowane w doskonałym stanie, m.in. analizator AKAT-1, analizator równań różniczkowych ARR, doświadczalny ZAM-21 i prototypowy komputer ODRA 1002.