Podczas wydarzenia odbyła się również prezentacja i uroczyste przekazanie do zbiorów Zamku Królewskiego na Wawelu odzyskanej straty wojennej – obrazu „Lekcja rysunku” Jana Mauritsa Quinkhardta.

Wicepremier  Gliński poinformował, że Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przeznaczyło w latach 2016 - 2022 roku na nabytki dzieł do polskich muzeów przeznaczyło 115 mln zł. Zaznaczył, że kwota ta nie obejmuje zakupu Kolekcji Czartoryskich ani zakupów dokonanych przez spółki Skarbu Państwa.

To jest ponadstandardowa opieka nad polską kulturą. Mimo tego, że zwiększyliśmy budżet MKiDN o ponad 100%, dzięki czemu polskie państwo działa w obszarze kultury bardzo dynamicznie, to szczególne zaangażowanie spółek Skarbu Państwa jest niezwykle ważne. Trzecim źródłem wsparcia, zwłaszcza dla zakupów niestandardowych, jest rezerwa pana premiera Mateusza Morawieckiego, bardzo zaangażowanego w tego typu zakupy – wskazał prof. Piotr Gliński.

Szef resortu kultury podkreślił, że wawelskie zbiory, dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ale także PKO Banku Polskiego, Totalizatora Sportowego oraz Polskiej Grupy Energetycznej, wzbogaciły się w ubiegłym roku o eksponaty najwyższej klasy. Zwrócił uwagę, że jest to przede wszystkim dzieło „Alegoria Miłości” Tycjana, który swoją twórczością z przełomu XV i XVI wieku zdobył światowy rozgłos i do dzisiaj jest uznawany za jednego z najwybitniejszych twórców w historii.

Równie ważny – szczególnie w wymiarze dziedzictwa – jest szkic „Hołdu Pruskiego” Jana Matejki. Odsłonięciem tego szkicu inaugurowaliśmy na Wawelu Rok Matejki. Wielki polski malarz doskonale rozumiał, że pamięć o przeszłości determinuje przyszłość, a historia jest rodzajem zbiorowej pamięci, na którą składa się wiele współzależnych elementów. Jako pierwszy nadał malarstwu historycznemu tak wysoką rangę. Był jednym z herosów, który przeniósł polskość przez czas zaborów – mówił wicepremier Gliński.

Minister kultury i dziedzictwa narodowego wskazał, że systematycznemu wzbogacaniu polskich zbiorów muzealnych o nowe nabytki towarzyszy odbudowywanie kolekcji, którą polskie muzea utraciły w wyniku II wojny światowej.

Polska utraciła ponad 0,5 mln zabytków ruchomych i wciąż te rany są widoczne. Nasza akcja „Puste Ramy” uświadamia Polakom, jak bardzo ważne jest dziedzictwo i odzyskiwanie tego, co zostało utracone. Baza strat wojennych prowadzona w MKiDN liczy ponad 66 tys. rekordów i jest stale uzupełniana. Dzięki nowoczesnym metodom poszukiwawczym oraz wzmożonej pracy naszego zespołu, możemy zaobserwować wzrost świadomości społecznej z zakresu start dóbr kultury i pomocy wielu osób z zewnątrz. W ostatnich latach udało nam się przywrócić do polskich zbiorów ponad 600 pojedynczych obiektów, które zostały utracone w czasie II WŚ lub skradzione po wojnie – przekazał wicepremier.

Prof. Piotr Gliński poinformował, że prezentowana dziś kolejna odzyskana strata wojenna – obraz Jana Mauritsa Quinkhardta „Lekcja rysunku” z 1762 r. – to dzieło, które trafiło na Wawel w 1927 r. wraz z kolekcją prof. Jerzego Mycielskiego. Obraz zaginął w czasie II wojny światowej, a w październiku 2022 r. został rozpoznany jako polska strata wojenna.

Odzyskaniu obrazu pt. „Lekcja rysunku” towarzyszyła godna naśladowania, obywatelska postawa. Pan Ryszard Lachman - dyrektor Domu Aukcyjnego w Krakowie - zidentyfikował dzieło jako polską stratę wojenną i powiadomił o tym Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pan Piotr Paweł Grzyb, w którego posiadaniu znajdował się obraz, po zapoznaniu się z jego historią, zwrócił go do muzeum. Obu panom w imieniu państwa polskiego i naszego społeczeństwa bardzo dziękuję – przekazał szef resortu kultury.

Wicepremier Gliński przypomniał, że w ubiegłym roku Zamek Królewski na Wawelu cieszył się rekordową frekwencją. Zamkowe komnaty odwiedziło prawie 1,8 mln osób. Zapowiedział, że w tym roku przewidywanych jest ponad 2 mln odwiedzających.

Serdecznie gratuluję tego sukcesu i dziękuję, że odwiedzający nasze królewskie muzeum będą mogli obcować także z coraz wspanialszą kolekcją, która wzbogacana jest poprzez zakupy i odzyskiwanie dzieł sztuki. Niedawno otworzyliśmy Skarbiec Koronny, a obecnie przygotowujemy dla zwiedzających podziemia wawelskie, które nie były udostępniane nigdy wcześniej. Będzie je można zwiedzać już w październiku. W ten weekend w Krakowie odbywa się Noc Muzeów. Życzę, aby towarzyszyła jej wspaniała atmosfera i niezwykłe wrażenia w czasie wędrówki po królewskiej rezydencji i podczas oglądania nowych nabytków i dzieł, które po latach wracają do wawelskiej kolekcji – podsumował prof. Piotr Gliński.

Nowe arcydzieła wzbogaciły wawelskie zbiory dzięki decyzjom finansowym i działaniom premiera Mateusza Morawieckiego oraz wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotra Glińskiego, a także wsparciu spółek Skarbu Państwa: PKO Banku Polskiego i Totalizatora Sportowego.

Wystawa „Tycjan i inni. Najnowsze dzieła Zamku Królewskiego na Wawelu”

Ekspozycja prezentuje najnowsze dzieła z kolekcji Zamku Królewskiego na Wawelu. Są to obrazy autorstwa m.in. Tycjana, Brueghela i Bordona w otoczeniu niepokazywanych wcześniej skarbów z kolekcji rodu Sanguszków, a także niezwykłych porcelanowych figur.

Specjalne miejsce na wystawie zajmuje dzieło „Alegoria Miłości” Tycjana, który swoją twórczością z przełomu XV i XVI wieku zdobył światowy rozgłos i do dzisiaj jest uznawany za jednego z najwybitniejszych twórców w historii. Obraz jest wariantem datowanej na lata 1530-1540 „Alegorii miłości małżeńskiej” Tycjana z Musée du Louvre. Pochodzi z kolekcji cesarskiej w Wiedniu (znajdował się w galerii w Belwederze, a następnie w Kunsthistorisches Museum). W 1937 r. dzieło zostało wymienione na inny obraz z galerią De Boer w Amsterdamie, skąd następnie trafiło do nowojorskiego antykwariatu Fredericka Monta, który sprzedał je Piero Corsiniemu. W zbiorach rodziny Corsinich „Alegoria Miłości” znajdowała się od 1946 roku. Obraz był eksponowany w 2016 roku na wystawie w Národni Galerie w Pradze, a rok później w Kunsthalle w Hamburgu.

Imponujący pokaz specjalny tworzą także takie dzieła jak: „Łódź Charona” Jana II Brueghela, „Diana i Kallisto” Parisa Bordona oraz „Portret Jakuba Ludwika Sobieskiego” Françoisa de Troy. Uzupełniają one wawelską kolekcję malarstwa weneckiego na drugim piętrze zamku oraz dzieł mistrzów niderlandzkich na pierwszym piętrze, ponieważ dzieło Jana II Brueghela umieszczono obok zakupionej pod koniec ubiegłego roku „Karczmy Pod Świętym Michałem” Pietera II Brueghela.

Wystawa „Tycjan i inni…” obejmuje także bezcenne skarby z kolekcji rodu Sanguszków. Wśród nich znalazły się trzy XVII-wieczne gobeliny wykonane z wełny i jedwabiu, prezentujące „Pejzaż leśny”, „Pejzaż z kogutami” i „Pejzaż z zającem”, a także jedwabna „Chorągiew z herbami Pogoń i Korczak” (Litwa, 1710–1745).

Prezentowany zbiór porcelany tworzą: „Lis” (figura naturalnych rozmiarów – wys. 44,5 cm) Johanna Gottlieba Kirchnera z królewskiej manufaktury w Miśni – jeden z zaledwie czterech zachowanych na świecie tego typu obiektów, a także „Para mopsów” Johanna Joachima Kaendlera. Obok klasycznej cukiernicy pokazywana jest też sosjerka i patera z barokowego kompletu Aleksandra Józefa Sułkowskiego – jednego z pierwszych ministrów Króla Augusta III. Pokaz uzupełnia XVI-wieczna broń drzewcowa – glewia gwardii Maksymiliana II oraz fragment rzeźby rycerza w zbroi – lewe ramię (1510–1520).

Wystawa „Tycjan i inni. Najnowsze dzieła Zamku Królewskiego na Wawelu” będzie dostępna dla zwiedzających do 11 czerwca. Następnie prezentowane obiekty znajdą swoje stałe miejsce w Prywatnych Apartamentach oraz Reprezentacyjnych Komnatach Królewskich.

„Lekcja rysunku” Jana Mauritsa Quinkhardta – odzyskana strata wojenna

Wielowątkowy pokaz nabytków Zamku Królewskiego na Wawelu uzupełnia odzyskana strata wojenna – „Lekcja rysunku” Jana Mauritsa Quinkhardta. Obraz pochodzi z kolekcji prof. Jerzego Mycielskiego przekazanej do zbiorów Zamku na mocy zapisu testamentowego z 1927 roku. W przedwojennym inwentarzu figuruje pod nr. 1630.

Dzieło zaginęło w czasie II wojny światowej. W październiku 2022 roku zostało rozpoznane jako polska strata wojenna w ofercie jednego z domów aukcyjnych w Krakowie. Dotychczasowy posiadacz obrazu (osoba prywatna) po zapoznaniu się z dokumentacją zdecydował się zwrócić obiekt do muzeum.

Autor obrazu – Jan Maurits Quinkhardt (1688-1772) – był uczniem swojego ojca Juliusa Henricusa Quinkhardta. Naukę pobierał także u Krzysztofa Lubienieckiego – polskiego malarza osiadłego w Amsterdamie. Jako samodzielny malarz działał od 1723 roku. Malował głównie portrety, z reguły półpostaci. W jego dorobku znajdują się także sceny rodzajowe oraz nieliczne kompozycje mitologiczne i alegoryczne. W swoim domu założył szkołę rysunku, w której kształciło się kilkunastu uczniów. Obraz „Lekcja rysunku” przedstawia zapewne jedną z takich lekcji odbywających się pod okiem samego malarza. Dzieło nawiązuje do kompozycji z 1757 roku w Rijksmuseum w Amsterdamie, na której Julius Qiuinkhardt sportretował siebie i swojego syna Jana Mauritsa podczas nauki rysunku.