List ministra kultury i dziedzictwa narodowego

Z wielkim smutkiem przyjąłem wiadomość o śmierci śp. Józefa Kańskiego, nestora polskiej krytyki muzycznej, znakomitego muzykologa, podziwianego pianisty, wybitnego autora tekstów, które stały się bliskie wielu pokoleniom Polaków.

Żegnamy dziś osobowość wielkiego formatu - wrażliwego, pełnego życzliwości, szlachetnego człowieka, obdarzającego innych uśmiechem oraz dobrocią, o niespotykanej kulturze osobistej i rozległej wiedzy muzycznej.

Zapamiętamy Józefa Kańskiego jako wielkiego pasjonata, wnikliwego znawcę i wielbiciela opery, a także jej niestrudzonego propagatora. Również jako członka Zarządu i Rady Naukowej Towarzystwa im. Fryderyka Chopina w Warszawie, wieloletniego redaktora Polskiego Radia i - nieprzerwanie od roku 1960 - członka kolegium redakcyjnego „Ruchu Muzycznego", na którego łamach jeszcze w maju tego roku ukazał się jego ostatni tekst.

Jako autor niezliczonych artykułów o muzyce i jej twórcach potrafił poruszać słowem, a jego doświadczenie i znajomość istotnych punktów odniesienia czyniły prezentowane argumenty niezwykle trafnymi. Tworzył teksty prawdziwe, piękne i wartościowe. Odkrywał przed nami doniosłe sensy estetyczne i symboliczne, objaśniał dzieła operowe, przybliżał sylwetki twórców i wykonawców. Pośród publikacji Józefa Kańskiego warto wspomnieć legendarny „Przewodnik operowy" - jedenastokrotnie wznawianą przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne obowiązkową pozycję w bibliotece melomana, tom „Mistrzowie sceny operowej" czy ikoniczną „Dyskografię chopinowską. Historyczny katalog nagrań płytowych”.

Józef Kański uprawiał działalność pedagogiczną, w szczególności prowadząc w Akademii Muzycznej w Warszawie w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku seminarium z krytyki muzycznej, a w latach osiemdziesiątych wykłady z historii teatru operowego. Szerokiemu gronu znany był także jako niezapomniany juror teleturnieju Telewizji Polskiej pt. „Wielka gra”.

Całe życie oddał sztuce i służbie na rzecz edukacji oraz rozbudzania wrażliwości muzycznej Polaków. Niezmiennie cieszył się uznaniem środowiska muzycznego w kraju i za granicą, czego wyrazem były liczne dowody sympatii, nagrody i wyróżnienia. Za doniosłe dokonania twórcze śp. Józef Kański został uhonorowany między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Bez wątpienia obecność Józefa Kańskiego w polskiej kulturze to wyjątkowy dar, który dla wielu stanowić będzie źródło nieustającej inspiracji.

Niech spoczywa w pokoju!

Rodzinie i Bliskim składam kondolencje oraz wyrazy głębokiego współczucia.

Piotr Gliński

Józef Kański

Józef Kański urodził się 21 października 1928 r. w Warszawie. W latach 1946-1954 studiował filologię klasyczną i muzykologię na Uniwersytecie Warszawskim, a w latach 1948-1955 teorię muzyki i kompozycję oraz fortepian w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej. Po ukończeniu studiów przez kilka lat pracował jako pianista – grał recitale i współpracował z orkiestrami, m.in. nagrał z Filharmonią Narodową IV Koncert fortepianowy op. 70 Antona Rubinsteina.

Józef Kański był znawcą problematyki teatru operowego. Od 1955 r. pracował dla wielu czasopism, był m.in. stałym recenzentem „Trybuny Ludu” i członkiem kolegium redakcyjnego „Ruchu Muzycznego”. W 1962 r. publikował w angielskim miesięczniku „Opera” teksty o działalności teatrów operowych w Polsce. Był także członkiem Zarządu i Rady Naukowej Towarzystwa im. Fryderyka Chopina w Warszawie.

Za swoje zasługi został uhonorowany m.in. Krzyżem Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski (1974), odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (1975) oraz Srebrnym (2007) i Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2018).

Zmarł 19 sierpnia br.