Upamiętnienie Pawła Hertza – poety, eseisty, tłumacza i edytora
28.10.2022
„W przeddzień 104. rocznicy urodzin Pawła Hertza mam przyjemność odsłonić jego popiersie w siedzibie Państwowego Instytutu Wydawniczego. Mam nadzieję, że ta okazja pozwoli nam wszystkim powrócić do jego twórczości i odkryć ją na nowo” – powiedział sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Jarosław Sellin podczas uroczystości odsłonięcia popiersia Pawła Hertza – poety, eseisty, tłumacza i edytora przez wiele lat związanego z Instytutem oraz nadania sali spotkań jego imienia. Podczas wydarzenia wiceminister Sellin wręczył również odznakę „Zasłużony dla Kultury Polskiej” Kamilowi Piwowarskiemu – wieloletniemu pracownikowi Instytutu.
Wiceszef resortu kultury przypomniał, że Paweł Hertz debiutował w 1934 roku w wieku 16 lat wierszem „Popiół” wydrukowanym na łamach czasopisma „Wiadomości literackie”, a już rok później wydał pierwszy tom wierszy „Nocna muzyka”. Okres wojny spędził w Związku Sowieckim, zesłany na roboty w głąb Rosji. Po wojnie należał do zespołu redakcyjnego komunistycznej „Kuźnicy”, z której to działalności sam rozliczył się w ważnym tekście „Wspomnienia z domu umarłych”.
Podkreślając zasługi Pawła Hertza w odtwarzaniu polskich instytucji kulturalnych po wojnie, wiceminister Sellin podkreślił także jego dokonania redaktorskie.
Był kierownikiem redakcji klasycznej literatury rosyjskiej w Państwowym Instytucie Wydawniczym, w którym zainicjował też serię wydawniczą „Podróże”, składającą się z osiemnastu tomów dzieł klasycznej literatury podróżniczej. Należał do rady redakcyjnej „Słownika języka polskiego”, pisma „Res Publica” , Tygodnika „Solidarność", współredagował „Rocznik Literacki”. Opracował monumentalną 7-tomową antologię XIX-wiecznej poezji polskiej pt. „Zbiór poetów polskich XIX-wieku”, ułożył „Księgę cytatów z polskiej literatury pięknej”, oraz redagował liczne edycje polskich pisarzy i poetów. Był inicjatorem reprintowania książek cennych dla kultury polskiej. W 1964 roku podpisał słynny „List 34” skierowany do ówczesnego premiera Józefa Cyrankiewicza, który był głosem sprzeciwu polskich intelektualistów wobec komunistycznej cenzury i propagandy – przypomniał Jarosław Sellin.
Wiceszef resortu kultury zwrócił uwagę, że w swojej działalności translatorskiej i wydawniczej Paweł Hertz zawsze starał się działać na rzecz ciągłości i umocnienia kultury polskiej, a za swój dorobek translatorski był wielokrotnie nagradzany – otrzymał nagrody polskiego Pen Clubu, był również laureatem Nagrody imienia Alfreda Jurzykowskiego oraz nagrody „Literatury na świecie”. Został również odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Jego twórczość zaliczana jest do neoklasycyzmu, a wielu widzi w nim ojca polskiego konserwatyzmu, zwłaszcza dzięki jego wspaniałym esejom, takim jak chociażby „Polskość jako wspólnota otwarta” – wskazał wiceminister.
O odznaczonym
Podczas uroczystości wiceminister Sellin wręczył odznakę „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, którą wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński uhonorował Kamila Piwowarskiego – redaktora prowadzącego i wieloletniego pracownika PIW-u, współpracującego z pismem „Literatura na Świecie”. Kamil Piwowarski przygotował do wydania około trzystu książek, w tym nową edycję utworów zebranych Mirona Białoszewskiego, dziesięć tomów dzieł zebranych Witkacego, wybory prozy Michaiła Bułhakowa i Marka Twaina. Prowadzi serię Proza światowa, w ramach której ukazują się książki m.in. Johna Bartha, Jorge Luisa Borgesa, Itala Calvina, Alberta Camusa, Franza Kafki, Hermanna Melville'a, Roberta Walsera.
