Uroczyste odsłonięcie tablicy Rudofa Weigla w Przerowie w Czechach
05.09.2023
„Rudolf Weigl cieszył się niezwykłym szacunkiem i uznaniem środowiska naukowego. Był wielokrotnie nominowany do nagrody Nobla, której jednak finalnie nie otrzymał ze względu na brak poparcia ze strony Niemiec, a w późniejszych latach także PRL i Związku Radzieckiego. Obecnie, mimo ukazujących się publikacji, realizowanych upamiętnień czy nadawania szkołom jego imienia, postać i dorobek Rudolfa Weigla nie są powszechnie znane” – napisał sekretarz stanu w ministerstwie kultury i dziedzictwa narodowego, generalny konserwator zabytków dr Jarosław Sellin w liście skierowanym do uczestników uroczystości odsłonięcia tablicy Rudofa Weigla, która odbyła się dziś w Przerowie w Czechach.
Projekt upamiętnienia Rudolfa Weigla w mieście jego urodzenia był realizowany przez MKiDN we współpracy z Fundacją Silva Rerum Polonarum, Polskim Towarzystwem Medycznym w Republice Czeskiej, Konsulatem Generalnym RP we Lwowie oraz władzami miasta Przerowa.
Wiceminister kultury przypomniał, że Rudolf Weigl urodził się w rodzinie austriackiej w Przerowie, na terenie ówczesnych Austro-Węgier. Po przedwczesnej śmierci ojca, wychowywany był w polskiej tradycji przez ojczyma – Józefa Trojnara, profesora gimnazjalnego w Jaśle i Stryju. Identyfikował się jako Polak. Kiedy w trakcie II wojny światowej Niemcy zażądali, by złożył wniosek o wpisanie na niemiecką listę narodowościową powiedział: „Człowiek raz na całe życie wybiera sobie narodowość. Ja już wybrałem”.
W czasie II wojny światowej kierował pracą Instytutu Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami, dzięki czemu uzyskał od Niemców prawo do całkowitej swobody w doborze personelu oraz zapewnienie jego bezpieczeństwa. Pozwoliło to ocalić od wywózki i prawdopodobnej śmierci około 5 tysięcy osób, w tym wielu lwowskich profesorów, wykładowców czy członków ruchu oporu. Byli wśród nich m.in. profesorowie: Stefan Banach, Bronisław Knaster i Władysław Orlicz, poeta Zbigniew Herbert, pisarz Mirosław Żuławski czy dyrygent i kompozytor Stanisław Skrowaczewski.
Warto w tym miejscu wspomnieć również o zasługach Rudolfa Weigla w Abisynii, gdzie na zaproszenie rządu włoskiego pomagał w opanowaniu epidemii tyfusu plamistego, czy prowadzonej przez niego akcji szczepień przeciwko durowi plamistemu w belgijskich misjach katolickich w Chinach, co pozwoliło na uratowanie wielu misjonarzy oraz tysięcy Chińczyków. Za tę działalność Weigl został uhonorowany odznaczeniem papieskim – Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego, oraz belgijskim – Orderem Leopolda – podkreślił w liście minister Sellin.
Sekretarz stanu przekazał podziękowania za wysiłek i zaangażowanie w zachowanie wspólnego dziedzictwa i pielęgnowanie polsko-czeskiej przyjaźni, wszystkim zaangażowanym w realizację projektu.
Wierzę, że dzisiejsza uroczystość odsłonięcia pamiątkowej tablicy i towarzysząca jej konferencja istotnie przyczynią się do przywrócenia temu zasłużonemu badaczowi należnego miejsca w historii nauki – zakończył wiceszef resorty kultury.
