Po wizycie w Muzeum Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie, gdzie podpisane zostało również porozumienie dotyczące digitalizacji korespondencji biskupów warmińskich, minister kultury i dziedzictwa narodowego odwiedził wyremontowaną siedzibę Instytutu Północnego im. Wojciecha Kętrzyńskiego, w tym m.in. pracownię digitalizacyjną. Wicepremier Piotr Gliński zwiedził prezentowaną w Instytucie wystawę pt.  „Ofiarność w odcieniu srebra”, która została przygotowana w ramach projektu „Nie zmarnujcie niepodległości. Srebra Funduszu Obrony Narodowej”.

Minister kultury i dziedzictwa narodowego zwrócił uwagę, że w zbiorach Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie znajdują się najbardziej cenne rękopisy Ignacego Krasickiego, które zostaną przekazane do tworzonego w Pałacu w Smolajnach muzeum poświęconego biskupowi.

Dotychczas w Polsce nie było muzeum poświęconego jednemu z najbardziej znanych bajkopisarzy, a jednocześnie ważnej postaci polskiej kultury i historii. Przygotowania do powołania tej instytucji trwają już od pewnego czasu. Myślę, że od przyszłego roku będzie już ona funkcjonowała – poinformował prof. Piotr Gliński.

Szef resortu kultury wskazał, że Muzeum Biskupa Ignacego Krasickiego będzie kolejną instytucją w rejonie, która uzyska wsparcie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Mamy kolejną instytucję, która łączy siłę Muzeum Archidiecezji Warmińskiej z odpowiedzialnością, jaką państwo ponosi za całość polskiej kultury. Dziękuję wszystkim, którzy byli inicjatorami stworzenia muzeum. Ta inicjatywa jest efektem współpracy kilku instytucji w celu podniesienia poziomu polskiej kultury i dziedzictwa narodowego – zaznaczył wicepremier Gliński.

W odniesieniu do podpisanego porozumienia dotyczącego digitalizacji korespondencji biskupów warmińskich prof. Piotr Gliński poinformował, że współpraca w tym zakresie od pewnego czasu prowadzi Archidiecezja Warmińska w Olsztynie z przekształconym w państwową instytucję kultury - Instytutem Północnym im. Wojciecha Kętrzyńskiego.

Instytut pomaga w digitalizacji zasobów archiwalnych, takich jak m.in. listy sięgające XIII w. Historia Warmii, przedstawiana w tych dokumentach, musi być upowszechniana i właśnie temu służy projekt digitalizacyjny – podsumował minister kultury.

Muzeum Biskupa Ignacego Krasickiego w Smolajnach

W budynku Pałacu Biskupiego, wchodzącego w skład kompleksu pałacowo-parkowego w Smolajnach, powstanie Muzeum Biskupa Ignacego Krasickiego. Ekspozycję poświęconą życiu i twórczości literackiej biskupa stworzą m.in. sala z pamiątkami, zrekonstruowany gabinet, sala warsztatowa oraz sale tematyczne. Przewidywany koszt inwestycji to ok. 100 mln zł.

Stworzenie atrakcyjnej wystawy tematycznej umożliwią przede wszystkim zasoby Archidiecezji Warmińskiej. W odpowiednio urządzonych piwnicach pałacowych zaplanowano stworzenie Archiwum, w którym przy wsparciu Instytutu Północnego im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie magazynowany będzie niezwykły zbiór archiwaliów, sięgający XIII w. To przede wszystkim dokumenty osób ważnych dla historii Polski, a w tym również Warmii, takich jak: Mikołaj Kopernik, Stanisław Hozjusz, Jan Dantyszek czy Ignacy Krasicki. Połączenie instytucji muzealnej z archiwum stworzy możliwość organizowania w Pałacu konferencji, szkoleń czy sympozjów.

Muzeum będzie prowadzić działalność edukacyjną poprzez organizację warsztatów, lekcji czy konkursów literackich, a także organizować wydarzenia okazjonalne związane z ważnymi etapami życia biskupa Ignacego Krasickiego. Uzupełnieniem oferty będzie edukacyjna funkcja parku, w którym znajdą się szlaki spacerowe, ścieżki dydaktyczne oraz letnia scena.

Pałac w Smolajnach – historia letniej rezydencji biskupów warmińskich

Pałac w Smolajnach został wybudowany w latach 1741 - 43 w stylu barokowym, na zlecenie biskupa Adama Stanisława Grabowskiego jako letnia rezydencja biskupów warmińskich.

Lata świetności pałacu przypadają na czasy ostatniego biskupa warmińskiego przed rozbiorami – poety Ignacego Krasickiego, który na Warmii przebywał w latach 1767 – 1795. Krasicki w majątku ukształtował obszerne założenie parkowe w stylu ogrodów angielskich, które dodatkowo wzbogacił licznymi egzotycznymi gatunkami roślin i kwiatów. W 1782 roku, w celu rozbudowy parku, który sam projektował, wydzierżawił wieczyście od króla Prus Fryderyka II Wielkiego parcelę. Podczas prac przy parku rozebrał także psujące mu koncepcję założenia oficynę oraz kaplicę pałacową, w zamian uzupełniając majątek o liczne elementy tzw. małej architektury, jak groble, kładki czy mostki. Krasicki w Smolajnach zbudował także zwierzyniec, założył hodowlę jeleni oraz dbał o odpowiednią ilość zwierzyny na polowania w pobliskich lasach.

W okresie przynależności do Prus pałac nadal pełnił funkcję letniej rezydencji biskupów, a ponadto stał się popularnym miejscem polowań. Świadczyć o tym może, wybudowany w II poł. XVIII wieku w północnej części założenia, parterowy dworek myśliwski. W XIX wieku na północny zachód od pałacu wzniesiono kolejny, neobarokowy, dworek myśliwski.

Czasy II wojny światowej pałac przetrwał w dość dobrym stanie. W latach powojennych do Smolajn zaczęli przyjeżdżać na wakacje studenci Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Następnie pałac oraz zabudowania przejęło Państwowe Gospodarstwo Rolne, które dla własnych potrzeb przekształciło układ wnętrz oraz przyczyniło się do systematycznej degradacji pałacu oraz folwarku. W 1961 roku w budynku pałacu głównego otwarto Dwuletnią Szkołę Rachunkowości Rolnej. W 2000 roku przekształcono ją na Zespół Szkół Rolniczych, któremu rok później - z okazji 200. rocznicy śmierci Krasickiego oraz 40-lecia powołania szkoły - nadano imię biskupa Błażeja Ignacego Krasickiego. Pałac pozostawał jednak własnością Archidiecezji Warmińskiej. W 2014 roku szkołę przeniesiono do Dobrego Miasta.