Wicepremier przypomniał, że wojna na Ukrainie prowadzona przez rosyjski reżim trwa od ponad roku. Giną cywile, niszczona jest infrastruktura, miejsca i zabytki oraz instytucje kultury, które stają się celem ataków i grabieży. Obywatele Ukrainy, w tym osoby zatrudnione w sektorach kultury i kreatywnych oraz artyści, nie mogą bezpiecznie egzystować i pracować.

Ministerstwo Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy poinformowało, że na koniec marca br. uszkodzonych zostało 1 373 obiektów infrastruktury kulturalnej, nie licząc obiektów dziedzictwa kulturowego. Prawie jedną trzecią z nich zniszczono całkowicie – podkreślił prof. Piotr Gliński.

Wicepremier polskiego rządu przywołał sprawozdanie przygotowane wspólnie przez Bank Światowy, rząd Ukrainy, Komisję Europejską i ONZ, w którym oszacowano, że na przestrzeni roku od rozpoczęcia wojny spowodowała ona ogromne szkody i straty w sektorach kultury i kreatywnych oraz turystyki liczone w miliardach dolarów. Przypomniał także, że na posiedzeniu Rady Minister Kultury i Polityki Informacyjnej Ukrainy Ołeksandr Tkaczenko poinformował o skutkach rosyjskiej agresji w obszarze kultury oraz przedstawił listę potrzeb materialnych i finansowych.

Polska poparła prośbę rządu Ukrainy i wystosowała apel o przygotowanie europejskiego, solidarnościowego planu wsparcia na rzecz ochrony i odbudowy sektora kultury i sektora kreatywnego na Ukrainie oraz o przygotowanie kompleksowego sprawozdania na temat dotychczasowej pomocy UE i państw członkowskich dla Ukrainy. Niestety, Komisja Europejska nie podjęła wystarczających działań w tym zakresie. W opinii Polski przeznaczanie m.in. 5 mln euro z programu Kreatywna Europa na wsparcie ukraińskich artystów i operatorów kultury oraz organizacji kulturalnych i kreatywnych jest stanowczo niewystarczające. Dotychczasowe zaangażowanie innych instrumentów UE także nie odpowiada na ogromne i stale rosnące potrzeby – zaznaczył wicepremier Gliński.

Szef polskiego resortu kultury podkreślił, że należy wypracować ustrukturyzowany mechanizm pomocy oraz plan odbudowy sektorów kultury i kreatywnego Ukrainy po wojnie. W tym celu konieczne jest wzmocnienie współpracy między wszystkimi dyrekcjami Komisji Europejskiej. Dlatego Polska apeluje do Komisji o współpracę, w tym o zacieśnienie współpracy pomiędzy Dyrekcjami Generalnymi na rzecz ustanowienia specjalnego funduszu dla Ukrainy.

Nie tylko Polska, ale także inne kraje naszego regionu przekazują Ukrainie pomoc. Przekazuję Państwu sprawozdanie „Zachować dziedzictwo Ukrainy”, w którym podsumowano działania prowadzone tylko do końca poprzedniego roku przez Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie powołane w Polsce decyzję kierowanego przeze mnie resortu – powiedział minister kultury.

Wicepremier przypomniał, że Centrum jest głównym koordynatorem rządowej pomocy dla sektora kultury na Ukrainie – koordynuje krajowe i zagraniczne inicjatywy ratujące zasoby kulturalne Ukrainy. Prowadzi działalność informacyjną i edukacyjną o ukraińskim dziedzictwie kulturowym, w szczególności o zagrożeniach i jego stratach wywołanych działaniami wojennymi. Współpracuje z polskimi i zagranicznymi instytucjami.

Gdy zniszczone zostało muzeum zorganizowaliśmy natychmiast wystawę prac Marii Prymaczenko. Gościliśmy trzy wielkie symfoniczne orkiestry ukraińskie, jedna z nich działa w Polsce do dziś. Natomiast Ukrainian Freedom Orkiestra, która została powołana we współpracy z Metropolitan Opera w Nowym Jorku i odbyła światowe tournée, ponownie ruszy w trasę. To są tylko niektóre przykłady tych działań. Apeluję do Komisji Europejskiej, do wszystkich państw europejskich o większe zaangażowanie. Wojna na Ukrainie trwa i jej wynik nie jest przesądzony. Codziennie giną ludzie. Musimy być wszyscy zaangażowani we wsparcie dla Ukrainy – podkreślił wicepremier Piotr Gliński w Brukseli.