Główne, najważniejsze punkty podpisanej dziś deklaracji dotyczą utworzenia dwóch funduszy na rzecz ochrony ukraińskiej kultury i ukraińskiego dziedzictwa. Pierwszy miałby powstać pod auspicjami UNESCO, drugi, będący inicjatywą Polski, na poziomie Unii Europejskiej – jako oddzielny, konkretny program utworzony specjalnie w celu ochrony dziedzictwa - walczącej nie tylko o swój kraj, ale także o przyszłość całej Europy - Ukrainy. Intencją powstania tego funduszu jest równomierne rozłożenie obciążeń związanych ze wsparciem Ukrainy i odciążenie w tym zakresie tych państw, w tym Polski, które od początku wojny wspierają Ukrainę.   

Popisanie deklaracji poprzedziła debata ministrów kultury Polski, Łotwy, Litwy, Estonii i Ukrainy o ochronie dziedzictwa kulturowego Ukrainy w obliczu inwazji rosyjskiej.

Polski minister kultury prof. Piotr Gliński podkreślił w swoim wystąpieniu, że dziedzictwo kulturowe – zarówno materialne, jak i niematerialne – stanowi filar narodowych i regionalnych tożsamości.

 

W tej wojnie kultura jest celem, dlatego wszystko, co przypomina o odrębności ukraińskiej tożsamości, jest zagrożone. W Polsce doskonale rozumiemy znaczenie ludobójstwa kulturowego, którego sami doświadczyliśmy w minionym wieku. Wiemy, że zachowanie kultury Ukrainy oznacza także zachowanie dziedzictwa Europy i dziedzictwa ludzkości. Jesteśmy w pełni świadomi, że kultura stanowi fundament naszej cywilizacji i musi być zachowana dla dobra naszej tożsamości, niezależności i korzyści przyszłych pokoleń. Zdajemy sobie również sprawę z tego, jak ważna jest współpraca regionalna, która stanowi fundament naszego bezpieczeństwa – mówił szef polskiego resortu kultury.

Szef polskiego resortu kultury podkreślił, że dziedzictwo to pamięć pokoleń, a przyszłość Ukrainy w dużej mierze zależy od naszych obecnych działań.

Dlatego budowanie na naszym dotychczasowym doświadczeniu, wymiana wiedzy i dyskusja na temat nowej wizji architektury bezpieczeństwa dziedzictwa kulturowego jest teraz naszym priorytetem – podsumował minister Piotr Gliński.

Ministrowie kultury Polski, Litwy, Estonii i Ukrainy spotkali się w Rydze na zaproszenie ministra kultury Łotwy Naurisa Puntulisa, aby uczcić 150. rocznicę tradycji Łotewskiego Festiwalu Pieśni i Tańca, który wraz z estońskimi i litewskimi obchodami pieśni i tańca został wpisany w 2008 r. na listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa ludzkości UNESCO, a także 20. rocznicę Konwencji UNESCO o ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

W sobotę wieczorem minister kultury prof. Piotr Gliński obejrzał widowisko taneczne „Perpetual Motion”, w którym wystąpiło 17,5 tys. osób.