Wygląd:

Wyrób w jelitach wieprzowych cienkich, odkręcanych w pęta. Powierzchnia batonów lekko osmolona, gładka, sucha. Na przekroju surowce równomiernie rozłożone, jednak dopuszcza się nieznaczne zacieki tłuszczu i galarety – głównie w dolnych częściach.

Kształt:

Przypomina wianek uformowany według naturalnego skrętu osłonek. Na przekroju przyjmuje formę okrągłą lub owalną.

Rozmiar:

Pęta o przekroju od 28 mm do 32 mm, długości od 19 cm do 21 cm, przeciętnej wadze około 0,40 kg.

Barwa:

Zewnętrzna niejednolita, od jasnobrązowej do ciemnobrązowej. Na przekroju przyjmuje barwę właściwą dla użytego mięsa – od różowej do ciemnoróżowej lub czerwonej. Barwa tłuszczu biała lub kremowa. Na środku przekroju widoczne niekiedy szare oczko.

Konsystencja:

Lekko ścisła, krucha.

Smak:

Zapach i smak charakterystyczny dla produktu wędzonego, wyrabianego z mięsa wieprzowego. Smak łagodny, umiarkowanie słony, wyczuwalny czosnek i pieprz.

Dodatkowe Informacje:

Tradycja:

Kiełbasa swojska sądecka to wyrób z ciepłego, jeszcze parującego mięsa wieprzowego, który produkowany jest od pokoleń w regionie sądeckim. Użycie ciepłego mięsa zapewniało uzyskanie odpowiedniej kruchości wyrobu. „Mięso na kiełbasę swojską powinno być ciepłe, bo wtedy wyrób uzyskiwał charakterystyczny smak, a na przekroju różowy kolor z szarym oczkiem. Z przechłodzonego mięsa robiono inne kiełbasy – wiejską i starowiejską” (Wywiad przeprowadzony z mieszkańcami wsi Stara Wieś). Do przygotowania wyrobu wykorzystywane jest mięso wieprzowe chude i tłuste (poza schabem, głową oraz nogami). Mięso musi być odpowiednio rozdrobnione i przyprawione solą, pieprzem oraz czosnkiem. Ważnym dodatkiem są jaja kurze, dla uzyskania odpowiedniej kleistości produktu oraz cukier, który odpowiada za uzyskanie odpowiedniej barwy. Dodawana jest również niewielka ilość wody. Następnie tak przygotowanym mięsem nadziewane są jelita. Należy uważać, aby za mocno nie ubijać, aby jelita nie pękały. Cechą charakterystyczną kiełbasy swojskiej jest to, że jelit z farszem nie przekręcano (tworząc tym samym krótsze odcinki). Tak przygotowane pęta wieszane są w wędzarni ogrzanej drewnem liściastym lub owocowym. Kiełbasy umieszczone są bezpośrednio nad paleniskiem lub w pewnej odległości od niego. Po uwędzeniu, kiełbasy są studzone i składowane w chłodnym pomieszczeniu. Dawniej wyrabiano kiełbasę tylko przy okazji większych uroczystości – głównie wesel, Świąt Bożego Narodzenia, a przede wszystkim Świąt Wielkanocnych. Obecnie kiełbasa swojska sądecka wytwarzana jest na co dzień i prezentowana podczas licznych festynów, konkursów i dożynek organizowanych na terenie województwa małopolskiego.