Wygląd:

Lekko pomarszczone, błyszczące pęta kiełbasy.

Kształt:

Nadawany przez osłonkę (jelito), na przekroju owalny.

Rozmiar:

Jedna laska kiełbasy ma długość ok. 30 cm.

Barwa:

Ciemnobrązowa, na przekroju marmurkowa, brunatno-biała.

Konsystencja:

Zbita, krucha.

Smak:

Lekko pikantny z wyczuwalnym aromatem czosnku i wędzenia.

Tradycja:

Wierzawice – wieś położona w województwie podkarpackim, w powiecie leżajskim, w gminie Leżajsk, na lewym brzegu Sanu. Wieś ta powstała w I poł. XIV w. Aż do okresu Wielkich Wojen wieku XVII, miejscowość ta była dość zamożna, mieszkańcy hodowali m.in. konie, bydło i trzodę chlewną. Świnie karmione były w zimie plewami z mąką (omastą) i ziemniakami gotowanymi, burakami, rzepą, a w lecie zaś pokrzywami, koniczyną, liśćmi burakowymi lub badylami z ziemniaków, krajanymi w „skrzypce” i omaszczone mąką (otrębami). Z tak wyhodowanych świń przygotowywano kiełbasę wiejską wierzawicką. „Na kiełbasę wykorzystywano głównie mniejsze kawałki i ścinki łopatki, szynki oraz boczek i słoninę. Dawniej preferowano bardziej tłuste wyroby, aniżeli obecnie. Mięso musiało być rozdrobnione, czyli drobno pokrojone nożem. Maszynki do mielenia mięsa zaczęły się rozpowszechniać dopiero po zakończeniu II wojny św. Do tak przygotowanego farszu należało dodać przyprawy: drobno posiekany czosnek, pieprz, sól i trochę wody. Całość mieszano ręką w drewnianej niecce albo wanience metalowej – tak długo aż mięso odchodziło od ręki i przyprawy były dobrze i równo rozprowadzone. Jest to ostatni etap przygotowywania farszu, którym nabijano (i dalej się to robi) jelita wieprzowe, ale te cieńsze” (Wywiad przeprowadzony z mieszkańcami wsi Rzuchów). Następnie kiełbasę wędzono „pod kapą”, czyli okapem kuchennym. Do wędzenia używano drewna z drzew liściastych, w tym z drzew owocowych – jabłoni, wiśni, gruszy. Na początku paliło się suchym drzewem, a potem dodawano mokrego. Cały proces wędzenia trwał ok. 4 godzin. Później kiełbasa musiała „odpocząć” zwieszona np. na kiju w komorze lub na strychu. W przekrojonej kiełbasie wyraźnie jest zaznaczona jej kruchość oraz duże kawałki mięsa wieprzowego uzupełnione farszem mięsnym z naturalnymi przyprawami.