Wygląd:

W zależności od nadzienia ciasto z widocznymi kawałkami sera białego lub kapusty.

Kształt:

Owalny, elipsowaty.

Rozmiar:

Wielkość od 5 do 6 cm.

Barwa:

Od ciemno brązowej do żółtej.

Konsystencja:

Stała, miękka w dotyku.

Smak:

Smak w zależności od nadzienia: ziemniaczano-serowy lub kapustno-serowy.

Tradycja:

Wiercany powstały w XIV wieku i należały do majątku kasztelani sandomierskiej. W 1417 roku Kasztelan Sandomierski nakazał sołtysowi Wiercan osadzenie nowej osady na terenie lasu zwanego Budziszów. Król Władysław Jagiełło potwierdził lokalizację wsi Budziszów, ale nazwa ta już nigdy nie pojawiła się w dokumentach dotyczących Wiercan. Wieś Wiercany położona jest na dwóch subregionach. Pierwszy to Pogórze Karpackie, drugi zaś to kotlina Sandomierska. Kotlina swą malowniczość zawdzięcza położeniu na pogórzu karpackim, które charakteryzuje się rozległymi falistymi grzbietami o wysokości 330-400 m n.p.m., oraz wąwozami i jarami ciągnącymi się wzdłuż potoku Bystrzyca. Oddalenie od większych ośrodków miejskich i brak przemysłu ciężkiego sprawia, że środowisko naturalne wsi jest czyste, dzięki czemu posiada walory zdrowotne i rekreacyjne oraz sprzyjające warunki do rozwoju rolnictwa. Z przeprowadzonych wywiadów etnograficznych z mieszkańcami wsi Wiercany dowiadujemy się o przeszło 100-letniej tradycji wyrobu pierogów razowych. Pszenicę najpierw suszyło się na patelni w specjalnych blaszkach, potem mieliło w żarnach na mąkę, a następnie przesiewało się przez sito i w nieckach drewnianych zarabiało ciasto. Do mąki dodawało się jeszcze jajko, sól oraz wodę i w ten sposób zarabiało się ciasto. Następnie wałkowało się je na stolnicy lub urywało kawałek, czasem ciasto wykrawane było od garnka, aby zmieściła się jak największa ilość farszu. Obecnie wykrawa się od szklanki i nakłada farsz z kapusty kwaszonej lub słodkiej lub ser z ziemniakami, dodaje cebulę i ręcznie zalepia, a następnie wrzuca do wrzątku. Tak przyrządzone danie spożywano na ciepło zaraz po ugotowaniu, a resztę wkładano do bratrury (inaczej dachówka) – części pieca, gdzie mogły stać nieraz kilka godzin i wciąż pozostawały ciepłe. Pierogi zazwyczaj były przyrządzane na uroczystości takie jak Wigilia, odpust, święta rodzinne, wesela, chrzciny dziecka czy prace w gospodarstwie polowym, jakimi były wykopki czy żniwa.