– Kluczowa faza cyfryzacji polskich sądów ma zakończyć się do 2029 r. Z uwagi na obciążenie sprawami i tonami papierowych akt, zmiany muszą być wprowadzane ewolucyjnie w oparciu o programy pilotażowe – podkreślił Grzegorz Polak, Dyrektor Departament Informatyzacji i Rejestrów Sądowych Ministerstwa Sprawiedliwości, podczas warsztatów, na których prezentowano założenia programu Cyfrowy Sąd.

Podczas dwudniowych warsztatów (3-4 kwietnia br.) w Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej w Popowie założenia programu Cyfrowy Sąd omawiali przedstawiciele Ministerstwa Sprawiedliwości. W szkoleniu uczestniczyli sędziowie oraz urzędnicy sądów rejonowych, okręgowych oraz apelacyjnych z Apelacji Gdańskiej i Apelacji Warszawskiej.

Digitalny Asystent Sędziego

Projekt pilotażowy Digitalny Asystent Sędziego, który jest już realizowany, będzie wykorzystywany w sprawach frankowych, w sądach I i II instancji. DAS ułatwi obywatelowi dostęp do sprawy sądowej za pośrednictwem Internetu, umożliwi wnoszenie pism elektronicznie, a także uprości i zautomatyzuje procesy biurowe w sekretariatach sądowych.

Cyfrowy Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

Jeszcze w tym roku ma zostać uruchomiony program pilotażowy całkowitej cyfryzacji pracy Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (SOKiK). Sąd działa przy ul. Czerniakowskiej w Warszawie.

Ministerstwo pracuje również nad stworzeniem centralnego systemu repertoryjno-biurowego dla wszystkich sądów w sądownictwie powszechnym. Pierwszym krokiem prowadzącym do realizacji tego celu będzie stworzenie przeglądarki akt, która umożliwi dostęp do dokumentów, możliwość oznaczania, tagowania, dołączania notatek czy filtrowania.

 – Pierwszym krokiem w kierunku efektywnie działającego sądownictwa są dane, które stanowią podstawę do automatyzacji i podejmowania dalszych decyzji. Poprzez cyfryzację akt oraz automatyzację weryfikacji poprawności danych zapewnimy efektywne działanie wymiaru sprawiedliwości – podkreślił prowadzący warsztaty Adam Lasota z DIRS MS.

Elektroniczne Postępowanie Upominawcze 3.0

Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje również nad nowym Elektronicznym Postępowaniem Upominawczym (EPU) 3.0. W nowym EPU zostanie wyeliminowana możliwość wprowadzania niepoprawnych danych przez integrację z rejestrami zewnętrznymi i zastosowanie słowników.

Usprawnione zostaną czynności z obszaru digitalizacji korespondencji przesłanej w formie papierowej, obejmujące rozpoznanie kategorii dokumentów oraz pobieranie danych z zeskanowanych dokumentów. Kolejną kwestią, którą resort poprawia – bo postulowali to jego użytkownicy – jest wprowadzenie kalendarza pełnomocnika, funkcji przypomnień, powiadomień (również za pośrednictwem dedykowanych interfejsów systemowych) dla podmiotów realizujących w systemie liczne sprawy. Takie rozwiązania zostaną umieszczone w EPU najpóźniej w połowie 2026 roku.

Koniec z papierowymi dokumentami

Zasadą polskiego sądownictwa powinna być praca na dokumentach cyfrowych. Przechowywanie dziesiątek czy setek kilometrów papierowych akt sądowych wiąże się z ogromnymi kosztami. Digitalizowanie i archiwizowanie dokumentów w wersji cyfrowej przyniesie korzyści. Wypracowanie jednolitego rozwiązania skanowania akt i ich archiwizacji ministerstwo powierzyło Sądowi Apelacyjnemu w Katowicach.

O tym, jak program Cyfrowy Sąd zmieni polski wymiar sprawiedliwości, mówiła podczas warsztatów dr Aneta Wiewiórowska-Domagalska, wicedyrektor Departamentu Analiz i Strategii Ministerstwa Sprawiedliwości.

– Naszym celem jest to, żebyśmy przeszli z doręczania wszystkiego w formie papierowej, do sytuacji, kiedy możemy skorzystać z usług wymiaru sprawiedliwości, za pomocą komputera czy telefonu komórkowego – oceniła.

Dodała, że ze względu na to, jak dużym jesteśmy państwem i jak wiele spraw toczy się w sądach, nasze podejście do cyfryzacji jest realizowane etapami.

– Projekty są ułożone tak, żebyśmy krok po kroku, moduł po module, mogli tworzyć coraz większe obszary cyfryzowanego sądu – podkreśliła dr Aneta Wiewiórowska-Domagalska.

Nie oznacza to, że osoby, które będą chciały złożyć dokumenty papierowe, spotkają się z cyfrowym wykluczeniem. Rozwiązania wprowadzane przez ministerstwo zapewnią taką możliwość.

Fot. Materiały własne