Sprawa dotyczyła brutalnego ataku na trzech mężczyzn (dwóch z nich było parą). Zostali napadnięci i pobici podczas spaceru po jednej z głównych ulic Warszawy. Sprawę zgłoszono na policję, a napastników skazano za pobicie, jednak na żadnym etapie postępowania karnego władze nie uwzględniły homofobicznego motywu sprawców.

Mowa nienawiści to nie tylko słowa – to realne zagrożenie dla bezpieczeństwa i godności osób, które są jej celem. Państwo ma obowiązek skutecznie ją zwalczać, nie naruszając przy tym wolności wypowiedzi – mówił Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar.

Walka z mową nienawiści wymaga nie tylko odpowiednich przepisów prawnych, ale także edukacji i budowania społeczeństwa opartego na szacunku i tolerancji – dodał.

Brak odpowiednich ram prawnych i ich konsekwencje

ETPC podkreślił, że krajowe prawo nie przewidywało odpowiednich przepisów pozwalających na ściganie przestępstw z nienawiści ze względu na orientację seksualną, a wymiar kary nie uwzględnił wrogości wobec ofiar z powodu ich postrzeganej seksualności.

Trybunał stwierdził, że brak takich regulacji stanowił dyskryminację i prowadził do niewystarczającej ochrony ofiar przed przemocą motywowaną nienawiścią. W konsekwencji zasądził zadośćuczynienie po 7 000 euro dla każdego ze skarżących.

Konieczność zmian legislacyjnych

W uzasadnieniu wyroku ETPC wskazał, że obowiązujące prawo karne w Polsce jest niewystarczające, aby zapewnić realną ochronę osobom dotkniętym dyskryminacją ze względu na orientację seksualną. Trybunał podkreślił konieczność wprowadzenia zmian legislacyjnych, które umożliwią skuteczne ściganie i karanie przestępstw z nienawiści, a także zapewnią ochronę praw człowieka zgodnie ze standardami Konwencji.

Znaczenie wyroku dla Polski i społeczeństwa

Wyrok ten jest ważnym sygnałem dla Polski, że walka z mową nienawiści i przestępstwami motywowanymi uprzedzeniami wymaga systemowych rozwiązań prawnych. Brak odpowiednich przepisów nie tylko osłabia ochronę ofiar, ale także podważa zaufanie do państwa prawa i sprzyja eskalacji nienawiści społecznej.

Uznając, że stale rosną zagrożenia związanych z przemocą motywowaną nienawiścią, Polska w marcu 2025 uchwaliła nowelizację Kodeksu karnego rozszerzającą ochronę przed przestępstwami z nienawiści, m.in. o orientację seksualną i niepełnosprawność, z karami do 5 lat więzienia. Jednak w kwietniu prezydent skierował ustawę do Trybunału Konstytucyjnego, co wstrzymało jej wejście w życie. 

Wyrok w sprawie Bednarek i inni przeciwko Polsce pokazuje konieczność regulacji, która:

• rozszerza katalog cech chronionych w polskim prawie karnym, w tym o orientację seksualną,
• Umożliwia skuteczne ściganie przestępstw z nienawiści i ich odpowiednie karanie,
• zapewnia ofiarom realną ochronę i wsparcie,
• Przyczynia się do budowy społeczeństwa opartego na tolerancji i poszanowaniu praw człowieka.

Jego wykonanie stanowić będzie ważny krok w kierunku dostosowania polskiego systemu prawnego do europejskich standardów ochrony praw człowieka. 

Walka z mową nienawiści zaś to nie tylko kwestia moralna, ale także prawna konieczność wynikająca z konstytucyjnych wartości i respektowania obowiązujących Polskę przepisów prawa międzynarodowego.