Znaczenie mediacji cywilnej dla sądownictwa. Wiceminister Dariusz Mazur na seminarium IWS
23.05.2025
Wiceminister Sprawiedliwości Dariusz Mazur uczestniczył w seminarium zorganizowanym przez Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, zatytułowanym Mediacja cywilna w sądach - diagnoza i perspektywy. Seminarium stanowi element dyskusji o tym, czym sądy powinny się zajmować - jakie sprawy i w jakim zakresie mogą rozstrzygać. oraz potencjalnej roli mediacji jako alternatywnej formy rozwiązywania sporów.
Mediacja to nie tylko procedura. To jakość w relacjach społecznych i prawnych. Oparta na dialogu, poszanowaniu stanowisk stron i dobrowolności. W coraz bardziej złożonym świecie, umiejętność budowania porozumienia staje się kluczowa
– podkreślił wiceminister Dariusz Mazur otwierając dzisiejsze (23 maja br.) seminarium poświęcone niezwykle ważnemu tematowi, jakim jest mediacja cywilna w sądach.
Wiceminister przypomniał, że w prowadzonych przez Komisję Europejską rankingach Justice Scoreboard, Polska jest jednym z liderów propagowania wiedzy o alternatywnych metodach rozwiązywania sporów. To wyraz uznania dla szeroko zakrojonych działań systemowych: legislacyjnych, edukacyjnych i organizacyjnych.
Popularyzacja mediacji
Świadomość i promocja mediacji rosną, jednak, jak zauważył wiceminister, dane pokazują, że jej praktyczne wykorzystanie, nie odpowiada potencjałowi.
Niesatysfakcjonująca liczba spraw kierowanych do mediacji kończy się ugodami. Mediacja działa, gdy jest stosowana świadomie i profesjonalnie, ale potrzebujemy silniejszego wsparcia instytucjonalnego, aby mediacja stała się realną alternatywą w większej ilości spraw cywilnych. Obecnie zawód mediatora staje się coraz popularniejszy, a przede wszystkim liczniejszy – z zadowoleniem możemy zauważyć zwiększanie dostępności tej formy rozwiązywania sporów tak naprawdę w całej Polsce
– ocenił Dariusz Mazur.
Mediacja odciąża sądy
Mediacja odgrywa ważną rolę w odciążeniu sądów cywilnych. Pozwala przyspieszyć postępowania, w których obywatel czasami musi latami czekać na prawomocny wyrok w swojej sprawie. Potrzebujemy rozwiązań nie tylko systemowych, ale też doraźnych.
Potrzebujemy rozwiązań nie tylko systemowych, ale też doraźnych. Jednym z takich doraźnych rozwiązań jest właśnie mediacja, która w przypadku zakończenia ugodą, zdejmuje z sądu ciężar rozstrzygnięcia sprawy co do jej istoty
– mówił wiceminister.
W czasie, kiedy strony wspólnie z mediatorem wypracowują rozwiązanie ich problemu, sąd może zająć się czymś innym. Jednostkowe usprawnianie i przyspieszanie spraw w konsekwencji systemowo przekłada się na zadowolenie obywateli z funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości.
Zebrane w IWS środowisko praktyków, akademików, przedstawicieli sądownictwa i administracji, dyskutowało o tym, jakiej mediacji potrzebuje polski obywatel i polski sąd.
Raport IWS
Ważnym elementem seminarium była prezentacja najnowszego raportu badawczego IWS, zawierającego analizę statystyczną kierowania spraw do mediacji przez sądy cywilne oraz wyniki wywiadów pogłębionych z mediatorami. Publikacja stałą się dobrą okazją do podsumowania osiągnięć w zakresie popularyzacji i skuteczności mediacji, ale także do określenia wyzwań w tej dziedzinie. W tym kontekście poruszono m.in. kwestie dotyczące doświadczenia mediatorów współpracujących z sądami oraz barier w kierowaniu spraw do mediacji. Dyskutowano również o możliwych zmianach legislacyjnych oraz o profesjonalizacji zawodu mediatora.
Niech dzisiejsze seminarium stanie się impulsem do dalszych działań – na rzecz mediacji, która będzie nie tylko alternatywą, ale pierwszym wyborem dla tysięcy osób szukających sprawiedliwości przez dialog
– podsumował swoje wystąpienie wiceminister Dariusz Mazur.
W seminarium uczestniczyli również m.in. dr hab. Piotr Rylski – Dyrektor Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości, Marta Kożuchowska-Warywoda – Dyrektor Departamentu Kadr i Organizacji Sądów Powszechnych i Wojskowych Ministerstwo Sprawiedliwości.
Fot. Paweł Mazurek/MS