My, ministrowie spraw zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej, Rumunii oraz Królestwa Hiszpanii – Zbigniew Rau, Bogdan Aurescu oraz José Manuel Albares – zebraliśmy się w dniu dzisiejszym w Walencji na pierwszym trójstronnym spotkaniu ministerialnym pomiędzy Polską, Rumunią i Hiszpanią, zwanym dalej „trójką walencką”.

Reprezentując Polskę, Rumunię i Hiszpanię, które łącznie zamieszkuje prawie jedna czwarta ludności Unii Europejskiej, a także które są czwartym, piątym i szóstym krajem Unii Europejskiej pod względem liczby ludności,

przyjmując z zadowoleniem nadchodzącą hiszpańską prezydencję w Radzie Unii Europejskiej,

potwierdzając nasze wspólne zobowiązanie do pracy na rzecz zjednoczonej i odpornej Unii Europejskiej działającej w sposób skoordynowany oraz na zasadach solidarności, spójności, demokracji i zaangażowania na rzecz praw podstawowych,

podkreślając nasze zaangażowanie w UE, NATO i więź transatlantycką, jak również w partnerstwo strategiczne między UE a NATO,

potwierdzając nasze wspólne zobowiązanie do dalszego pogłębiania stosunków transatlantyckich, które są nierozerwalnie związane z pokojem i stabilnością na kontynencie europejskim,

podkreślając naszą długotrwałą współpracę w kluczowych obszarach geograficznych dla bezpieczeństwa europejskiego: Morzu Bałtyckim, Morzu Czarnym i Morzu Śródziemnym,

po 15 miesiącach wojny napastniczej prowadzonej na pełną skalę przez Rosję przeciwko Ukrainie – potwierdzając nasze zdecydowane i trwałe zaangażowanie na rzecz Ukrainy oraz jej niepodległości, suwerenności i integralności terytorialnej w granicach uznanych przez społeczność międzynarodową,

uznając nasze zobowiązanie do kontynuowania wszelkich działań w celu zapewnienia Ukrainie pomocy wojskowej niezbędnej do obrony jej suwerenności przed rosyjską agresją,

uznając rolę naszych narodów i rządów jako liderów pod względem udzielania narodowi ukraińskiemu pomocy humanitarnej i wsparcia,

mając na uwadze, że ponad 8 milionów Ukraińców zostało zmuszonych do opuszczenia ojczyzny i poszukiwania schronienia w krajach sąsiednich w całej Europie,

świadomi, że rosyjska wojna napastnicza istotnie podważyła międzynarodowy porządek oparty na zasadach i zrodziła poważne konsekwencje na całym świecie,

z myślą o długoterminowych wyzwaniach, jakie wojna ta stworzyła dla bezpieczeństwa i stabilności społeczności europejskiej i euroatlantyckiej, jak również z myślą o złożonych zagrożeniach i wyzwaniach związanych z działaniami Rosji, w szczególności wymierzonymi przeciwko krajom sąsiedztwa wschodniego,

 

postanawiamy, co następuje:

 

Konsultacje polityczne w ramach trójstronnego formatu spotkań ministerialnych – „trójki walenckiej”

1. Organizować okresowo takie spotkania trójstronne w formacie ministerialnym „trójki walenckiej” jako forum konsultacji pomiędzy naszymi krajami.
2. Włączyć działania przygotowawcze i regularne działania uzupełniające dotyczące spotkań „trójki walenckiej” do konsultacji między naszymi ministerstwami spraw zagranicznych.
3. Wzmocnić współpracę pomiędzy naszymi trzema krajami we wszystkich dziedzinach, aby stworzyć silną synergię interesów i zdolności między Polską, Rumunią i Hiszpanią.

 

Hiszpańska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej

4. Wspierać członków trójki w przygotowaniu i rozwijaniu rotacyjnej prezydencji każdego z nich w Radzie Unii Europejskiej oraz kontynuować współpracę w ramach najbliższego spotkania trójki.
5. Szukać możliwości aktywnego wspierania przez Polskę i Rumunię hiszpańskiej prezydencji w Radzie w takich obszarach priorytetowych jak odporność UE, wspólne działania na rzecz wzmocnienia granic zewnętrznych Unii, sprawiedliwość, konkurencyjność, transformacja ekologiczna i cyfrowa.
6. Aktywnie i solidarnie współpracować na rzecz zagwarantowania, aby zasady zjednoczonej, silnej i odpornej Unii Europejskiej znalazły też odzwierciedlenie w przyjęciu bez dalszej zwłoki decyzji o włączeniu Rumunii do strefy Schengen, co będzie wyrazem uznania dla znaczącego wkładu Rumunii w bezpieczeństwo wewnętrze UE.
7. Kontynuować działania na rzecz odnowionego partnerstwa transatlantyckiego w myśl oświadczenia ze szczytu Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych z dnia 15 czerwca 2021 r.
8. Aktywnie angażować się we współpracę z partnerami i sojusznikami z całego świata, w szczególności w ramach wydarzeń organizowanych podczas hiszpańskiej prezydencji w Radzie: szczytu UE-CELAC, ewentualnego szczytu UE-południowe sąsiedztwo, a także trzeciego posiedzenia Europejskiej Wspólnoty Politycznej.
9. Odnowić relacje między Europą a Ameryką Łacińską i Karaibami. Strategiczne partnerstwo z tym regionem zwiększy bezpieczeństwo i przyczyni się do wzmocnienia strategicznej odporności Europy.    Europę oraz Amerykę Łacińską i Karaiby łączą podobne wartości i interesy, a także podobieństwa historyczne i kulturowe.  Hiszpańska prezydencja w Radzie może stanowić pomost umożliwiający dialog między tymi dwoma regionami. Wiążemy nadzieje ze szczytem UE-CELAC i liczymy na to, że wydarzenie to będzie miało wielu uczestników i przyniesie oczekiwane rezultaty.  Takie instrumenty jak strategia Global Gateway, zaktualizowany plan działania, mechanizm stałej koordynacji w celu wypełniania zobowiązań przyjętych podczas szczytu, a zwłaszcza polityka handlowa UE powinny odgrywać ważną rolę w osiągnięciu tych celów. Należy nadać priorytet postępom w negocjowaniu umów z Chile, Meksykiem i Mercosurem.
10. Odgrywać czynną rolę we wzmacnianiu więzi z naszymi partnerami ze wschodu i z południa. Polska, Rumunia i Hiszpania – jako państwa członkowskie leżące przy granicach zewnętrznych Unii Europejskiej – mają cenne doświadczenie i wiedzę specjalistyczną w zakresie kontaktów z tymi krajami.
11. Polska, Rumunia i Hiszpania będą współpracować w celu zapewnienia wzmocnionego i pogłębionego zaangażowania Unii Europejskiej na rzecz wschodniego sąsiedztwa z zamiarem rozwoju sieci połączeń, pogłębiania integracji gospodarczej, rozwijania powiązań handlowo-inwestycyjnych oraz wzmacniania odporności i bezpieczeństwa energetycznego w regionie.
12. Polska, Rumunia i Hiszpania uzgadniają, że maksymalnie wykorzystają nową dynamikę, jaka zapanowała w południowym sąsiedztwie, aby utrwalić ten format, organizując okresowe spotkania na wysokim szczeblu, a także stymulując kompleksową interakcję międzysektorową w celu proaktywnego mierzenia się ze wspólnymi zagrożeniami. Przewidujemy, że pierwszy szczyt będzie punktem zwrotnym w tych relacjach. 
13. Wspierać hiszpańską prezydencję w Radzie w budowaniu konsensusu na poziomie europejskim dotyczącego wspierania Ukrainy, również w kontekście procesu akcesyjnego. Hiszpańska prezydencja ma potencjał, aby wzmacniać jedność i zdecydowanie UE w pomaganiu Ukrainie pod każdym względem w wymiarze średnio- i długoterminowym, a także w odbudowie pokonfliktowej oraz w odniesieniu do perspektywy członkostwa w UE.
14. Wspierać Republikę Mołdawii i jej ambicje zmierzające do członkostwa w UE w trakcie całego procesu akcesyjnego.
15. Trójka walencka będzie popierać proces akcesji państw Bałkanów Zachodnich i zachęcać do podejmowania wysiłków na rzecz ich stopniowej integracji z UE.

 

Agenda europejska

16. Kontynuować silne, wielowymiarowe wsparcie dla Ukrainy w odpowiedzi na rosyjską wojnę napastniczą tak długo jak będzie to konieczne.
17. Potwierdzić nasze zdecydowane poparcie dla rozszerzania Unii Europejskiej w oparciu o zasadę indywidualnych osiągnięć a także nasze zaangażowanie w poprawę realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa przez kraje kandydujące obecnie i w przyszłości. Nasi sąsiedzi z krajów Bałkanów Zachodnich, Ukrainy i Republiki Mołdawii powinni otrzymać niezbędne wsparcie w procesie jak najszybszej akcesji do UE. Po należytym wypełnieniu przez Gruzję wszystkich warunków określonych przez Komisję Europejską należy zaproponować jej status kraju kandydującego. Jednocześnie potrzebne jest silne wsparcie Partnerstwa Wschodniego stanowiącego użyteczne ramy wschodniej polityki Unii Europejskiej
18. Wzmacniać odporność Europy. Priorytetami powinny być takie kluczowe obszary jak energia, bezpieczeństwo żywnościowe, cyfryzacja, zdrowie i bezpieczeństwo łańcuchów dostaw. Oznacza to wzmacnianie niezależności energetycznej naszych krajów, w szczególności od Rosji, zapewnienie odpowiedniego dostępu do surowców i podniesienie potencjału europejskiego przemysłu w zakresie różnorodnych technologii, zwłaszcza z uwzględnieniem celów związanych z dekarbonizacją gospodarki. Rozbudowa połączeń międzysystemowych w całej Unii Europejskiej, w tym na Półwyspie Iberyjskim, może przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa energetycznego i odporności UE z korzyścią dla wszystkich obywateli Europy.
19. Reformować europejski rynek energetyczny i sektor energii elektrycznej w kierunku budowy pełnej unii energetycznej realizującej dwa cele: niezależności energetycznej Europy i neutralności klimatycznej.  Wysokie ceny elektryczności zagrażają konkurencyjności naszych przedsiębiorstw i dobrobytowi naszych obywateli.
20. Stawiać niezależność energetyczną w centrum rozmów z naszymi wschodnimi partnerami. Należy priorytetowo potraktować wzmacnianie połączeń infrastrukturalnych, zapewnianie dostępu do stabilnych i przystępnych cenowo źródeł energii, upowszechnianie energii odnawialnej, jej źródeł i wydajności energetycznej, promowanie dywersyfikacji źródeł i szlaków transportowych, w tym przez wyznaczanie nowych szlaków zaopatrzeniowych wiodących m.in. przez Azję Środkową, Kaukaz Południowy i Morze Czarne, tym samym ograniczając możliwości stosowania szantażu przez Rosję i zaspokajając potrzeby energetyczne naszych wschodnich partnerów.
21. Rozwijać narzędzia zdolne do przeciwdziałania nowym zagrożeniom hybrydowym i związanym z zaawansowanymi technologiami. Strategie zagranicznych manipulacji informacjami i ingerencji w nie (FIMI) stanowią jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla stabilności i przyszłości UE. Podtrzymujemy treść konkluzji Rady do Spraw Zagranicznych z dnia 21 czerwca 2022 r. w sprawie FIMI, które popierała Hiszpania, i wzywamy UE do podjęcia skoordynowanych działań.
22. Wspierać postępy w negocjacjach dotyczących reformy zarządzania gospodarczego UE w celu zakończenia prac legislacyjnych przed końcem roku.
23. Podejmować działania na podstawie wniosku Komisji w kierunku ustanowienia unii bankowej zapewniającej stabilność finansową oraz chronić deponentów i podatników.
24. Podkreślać naszą wiarę w silną, zjednoczoną i zamożną strefę Schengen jako obszar swobodnego przepływu bez kontroli na granicach wewnętrznych. Potwierdzamy nasze zdecydowane poparcie dla poszerzenia strefy Schengen.

 

Bezpieczeństwo i obrona

25. Podkreślać kluczową rolę NATO w zapewnianiu pokoju i bezpieczeństwa w obszarze euroatlantyckim. NATO pozostaje fundamentem naszej obrony zbiorowej, a także istotnym forum wspólnych działań, konsultacji dotyczących bezpieczeństwa i decyzji podejmowanych przez sojuszników. Strategiczne partnerstwo NATO-UE powinno nadal być wzmacniane w duchu wzajemnej otwartości, przejrzystości i komplementarności. Skuteczna współpraca między NATO i UE pozwala uniknąć dublowania działań i utrzymać interoperacyjność. Komplementarność NATO i jego współpraca z UE wnoszą wartość dodaną do bezpieczeństwa Europy.
26. Dawać wyraz naszemu zobowiązaniu do uczynienia UE silniejszym i bardziej wydajnym gwarantem bezpieczeństwa oraz do wzmacniania unijnych cywilnych i wojskowych misji i operacji w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (Common Defence and Security Policy, CSDP) zgodnie z zapisami Kompasu Strategicznego. Silniejsza Unia Europejska, mająca większe możliwości w zakresie bezpieczeństwa i obrony, pozytywnie wpłynie na bezpieczeństwo globalne i transatlantyckie oraz jest komplementarna w stosunku do działań NATO.
27. Wspierać wysiłki NATO na rzecz wzmacniania i ochrony wschodniej flanki Sojuszu. Wspólny udział Polski, Rumunii i Hiszpanii w postawie odstraszania i obrony NATO pokazuje nasze nieustające zaangażowanie w zapewnianie bezpieczeństwa Sojuszu. Odstraszanie i obrona odgrywają kluczową rolę w działaniach na rzecz ochrony naszych obywateli.
28. Wspierać wysiłki NATO na południowej flance sojuszu, zwłaszcza w odniesieniu do nowych i szybko rozwijających się zagrożeń, takich jak terroryzm, na obszarze Morza Śródziemnego, Afryki Północnej i Sahelu.
29. Wymieniać doświadczenia i badać możliwości współpracy i wzajemnie wzmacniających się działań w celu zwiększenia bezpieczeństwa w regionach Morza Bałtyckiego, Morza Czarnego i Morza Śródziemnego.
30. Wspierać politykę otwartych drzwi NATO oraz zwiększyć pomoc w zakresie bezpieczeństwa i budowania zdolności, jaka jest udzielana partnerom w naszym sąsiedztwie, w tym Ukrainie, Republice Mołdawii i Gruzji.
31. Wspierać euroatlantyckie aspiracje Ukrainy i w ten sposób działać na rzecz wzmacniania politycznej i praktycznej współpracy między NATO i Ukrainą.
32. Badać możliwości koordynacji we wzmacnianiu odporności NATO i naszych sojuszników, poszukując najbardziej odpowiednich formatów w celu łączenia krajowych i unijnych kompetencji z wymogami NATO.
33. Koordynować stanowiska w sprawach dotyczących mobilności wojskowej. Nasze trzy kraje biorą udział w stałej współpracy strukturalnej UE (Permanent Structured Cooperation, PESCO) i z zadowoleniem przyjmują udział USA w tym mechanizmie.
34. Badać możliwe synergie i współpracę dotyczącą nowych i przełomowych technologii w obszarze obrony i bezpieczeństwa, zwłaszcza biorąc pod uwagę udział Polski, Rumunii i Hiszpanii w natowskim Programie Akceleracji DIANA (Defence Innovation Accelerator for the North Atlantic).
35. Wskazywać inicjatywy, w obrębie których wspólna wiedza ekspercka i interesy naszych trzech krajów mogą być zbieżne, tak aby polskie, rumuńskie i hiszpańskie firmy mogły rozwijać cele dotyczące budowania zdolności na podstawie trójstronnych partnerstw, w tym w ramach nowych europejskich inicjatyw z zakresu obrony.
36. W miarę możliwości koordynować działania z zakresu obrony i bezpieczeństwa, zarówno na szczeblu UE jak i NATO, oraz na różnych międzynarodowych forach, w których uczestniczymy.

 

Podpisano w Walencji w dniu 23 maja 2023 r. w trzech egzemplarzach.

 

W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej        W imieniu Rumunii           W imieniu Królestwa Hiszpanii

Zbigniew RAU                                                  Bogdan AURESCU              José Manuel ALBARES