Tydzień o Przeciwdziałaniu Przemocy Rówieśniczej 2025. Wspólnie budujemy bezpieczne i pełne szacunku szkoły

29.09.2025

W dniach 29 września - 3 października 2025 r. odbędzie się ogólnopolska inicjatywa Ministerstwa Edukacji Narodowej. W przedszkolach realizowany będzie „Tydzień o Budowaniu Relacji”, a w szkołach i placówkach oświatowych - „Tydzień o Przeciwdziałaniu Przemocy Rówieśniczej”. To czas, w którym wspólnie chcemy pokazać, jak ważne jest tworzenie bezpiecznych miejsc nauki i budowanie relacji opartych na szacunku.

Dwie kobiety stojące na tle ściany z logotypem Ministerstwa Edukacji Narodowej i powtarzającym się napisem "Ministerstwo Edukacji Narodowej". Kobieta po lewej w ciemnym żakiecie i golfie mówi do mikrofonu, trzymając dokumenty. Kobieta po prawej w granatowym garniturze w paski trzyma czerwoną teczkę i również stoi przy mikrofonie.

W MEN odbyła się konferencja prasowa inaugurująca akcję, w której udział wzięły: Minister Edukacji Barbara Nowacka oraz Podsekretarz Stanu Paulina Piechna-Więckiewicz.

Podczas wystąpienia Minister Edukacji Barbara Nowacka powiedziała:

Nie możemy pozostawać bierni i udawać, że nie widzimy codziennych dramatów setek tysięcy młodych ludzi, dramatów wynikających z hejtu, przemocy rówieśniczej, braku umiejętności budowania zdrowych relacji czy też relacji zaburzonych przez agresję, media społecznościowe i zerwane więzi społeczne. Zdrowie, zarówno psychiczne, jak i fizyczne, jest jednym z priorytetów działań Ministerstwa Edukacji.

Dodała również:

Przygotowaliśmy Pakt na rzecz przeciwdziałania przemocy rówieśniczej. Chciałabym, aby ten dokument został podpisany przez wszystkie kluczowe podmioty tworzące społeczność szkolną: nauczycieli, rodziców, samorządy, związki zawodowe, a także osoby mające realny wpływ na bieżącą politykę. Zdrowie psychiczne dzieci, ich siła, odporność i bezpieczeństwo zależą od naszej wspólnej, szybkiej i odpowiedzialnej reakcji.

„Pakt na rzecz przeciwdziałania przemocy rówieśniczej” to wspólna deklaracja uczniów, rodziców, nauczycieli, pracowników szkół, organizacji pozarządowych oraz przedstawicieli władz i samorządów, którzy zobowiązują się do budowania środowiska wolnego od przemocy. Dokument podkreśla, że każde dziecko ma prawo dorastać w świecie bez hejtu i agresji, w atmosferze szacunku i dialogu. Sygnatariusze Paktu deklarują, że będą reagować na krzywdę, wspierać osoby doświadczające niesprawiedliwości, sprzeciwiać się nienawiści, a także wspólnie tworzyć bezpieczne i przyjazne szkoły, gdzie relacje oparte są na empatii i solidarności.

Podsekretarz Stanu Paulina Piechna-Więckiewicz podczas konferencji powiedziała:

Proponujemy wprowadzenie Tygodnia o Przeciwdziałaniu Przemocy Rówieśniczej w szkołach oraz Tygodnia Budowania Relacji w przedszkolach. Chcemy, aby te działania miały charakter cykliczny i na stałe wpisały się w kalendarz pracy szkół i placówek oświatowych. Wspólnie z organizacjami pozarządowymi, upowszechniliśmy sprawdzone i zewaluowane materiały. Dotyczą one m.in. samotności - jednego z najpoważniejszych problemów i chorób współczesnego świata. Wierzymy, że dzięki współpracy szkół, przedszkoli, rodziców i całego środowiska edukacyjnego możemy skutecznie przeciwdziałać przemocy oraz wspierać dzieci i młodzież w budowaniu zdrowych i pełnych szacunku relacji.

Dlaczego to ważne

Badania pokazują, że 44% młodych osób doświadczyło przemocy psychicznej, a 48% przemocy fizycznej. Coraz częściej przybiera ona formy wykluczania, hejtu w internecie czy szantażu. Dlatego tak istotne jest, by rozmawiać o tym, jak rozpoznawać zagrożenia, jak reagować, gdy dzieje się coś złego i jak budować zdrowe relacje w szkole, w przedszkolu i poza nimi. Ważnym elementem tegorocznych działań jest także „Pakt dla Relacji” - symboliczny sposób podkreślenia, że szkoły, uczniowie, nauczyciele i rodzice są razem w walce z przemocą i wykluczeniem.

Materiały edukacyjne MEN

Ministerstwo Edukacji Narodowej wraz z Instytutem Badań Edukacyjnych, Ośrodkiem Rozwoju Edukacji oraz organizacjami pozarządowymi przygotowało specjalne pakiety materiałów edukacyjnych dostosowanych do różnych grup wiekowych oraz specyfiki przedszkoli i szkół.

Dla przedszkoli dostępne są scenariusze zajęć takie jak „Metafora serduszka” czy „W ławicy ryb”, a także scenariusze spotkań z rodzicami oraz materiały wspierające wychowawców
w rozpoznawaniu emocji i rozwiązywaniu konfliktów. Istnieje także „Ścieżka pomocy” dla nauczycieli i wychowawców, ukierunkowana na wsparcie dzieci w sytuacjach trudnych.

Dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych MEN przygotowało szeroki wachlarz materiałów, w tym cykl scenariuszy „Pierwsza pomoc dla zdrowia psychicznego” dla różnych klas, ebooks i broszur na tematy cyberprzemocy, bullyingu czy radzenia sobie ze stresem, a także materiały rozwijające umiejętności społeczne, asertywność i sztukę komunikacji. Do dyspozycji są też liczne plakaty, ulotki i grafiki ułatwiające promowanie kultury szacunku i bezpieczeństwa.

Zaproponowane scenariusze i akcje profilaktyczne można wykorzystać zarówno podczas Tygodni, jak i przez cały rok szkolny. Pakiet materiałów jest dostępny na stronach Ministerstwa Edukacji Narodowej i Ośrodka Rozwoju Edukacji i może z niego korzystać całe środowisko szkolne - nauczyciele, wychowawcy, psycholodzy oraz rodzice, by wspólnie wspierać dzieci i młodzież w rozwijaniu kultury szacunku oraz bezpieczeństwa.

Debaty i współpraca

W ramach Tygodnia odbędą się także debaty poświęcone przeciwdziałaniu przemocy. 1 października spotkają się ministrowie, Komendant Główny Policji, Rzecznik Praw Dziecka, Rzecznik Praw Obywatelskich, Kuratorzy Oświaty oraz dyrektorzy instytucji edukacyjnych.

Z kolei 3 października odbędzie się spotkanie, tym razem z udziałem przedstawicieli organizacji pozarządowych, młodzieżowych sejmików wojewódzkich, a także związków zawodowych i jednostek samorządu terytorialnego, ekspertów z zakresu przeciwdziałania przemocy rówieśniczej. Rozmowy będą służyły wypracowaniu rekomendacji, wskazaniu koniecznych zmian w obszarze edukacji, wzmocnieniu czynników chroniących dzieci i młodzież oraz zaplanowaniu długofalowych działań.

Kuratorzy oświaty aktywnie włączają się w inicjatywę, organizując liczne działania regionalne i lokalne. W swoich województwach zachęcają dyrektorów szkół i przedszkoli do podejmowania tematycznych warsztatów, spotkań ze specjalistami, akcji informacyjnych oraz kampanii edukacyjnych. Realizowane są działania integracyjne, konkursy, debaty oksfordzkie, prelekcje, zajęcia terapeutyczne i webinaria dla nauczycieli i rodziców, promują współpracę z lokalnymi instytucjami, takimi jak policja, poradnie psychologiczno-pedagogiczne oraz organizacje pozarządowe.

Wspólna odpowiedzialność

Minister Edukacji Barbara Nowacka skierowała listy do nauczycieli, uczniów i rodziców, apelując o wzajemne wsparcie i współpracę. Podkreśliła, że tworzenie w szkołach i przedszkolach atmosfery bezpieczeństwa i szacunku jest priorytetem, a nikt nie powinien godzić się na przemoc czy wykluczenie. Szczególną rolę Ministerstwo przypisuje rodzicom, którzy poprzez codzienne rozmowy, modelowanie postaw i reagowanie na niepokojące sytuacje uczą dzieci, jak radzić sobie z emocjami i jak budować zdrowe relacje.

Zapraszamy całe środowisko szkolne - dyrektorów, nauczycieli, wychowawców, uczniów, rodziców, psychologów i pedagogów do wspólnego działania na rzecz budowania kultury szacunku i bezpieczeństwa w przedszkolach, szkołach i placówkach.

„Tydzień o Przeciwdziałaniu Przemocy Rówieśniczej” to okazja, by połączyć wysiłki szkół, placówek, rodziców i całej społeczności na rzecz bezpiecznego i pełnego szacunku środowiska oświatowego. MEN zachęca do korzystania z przygotowanych materiałów i wspólnego działania przeciw przemocy.