Gatunki roślin w ogródkach bezpiecznych dla natury - Kalendarz ogrodnika w listopadzie
07.11.2025
Już kolejny raz w naszym mini cyklu po świecie ogrodnictwa prezentujemy bezpieczne gatunki, które będą cieszyć Wasze oczy jesienią oraz te, których należy za wszelką cenę unikać.
Co to jest IGO
Inwazyjne gatunki obce (IGO) to organizmy przeniesione celowo lub przypadkowo przez człowieka poza swój naturalny zasięg występowania, to gatunki obce. Miliony lat ewolucji oraz bariery geograficzne, m.in. morza i masywy górskie, spowodowały, że organizmy żywe, występujące w poszczególnych regionach świata, różnią się od siebie.
Dla każdego gatunku można wyznaczyć zasięg występowania nazywany naturalnym. Jego zmiana jest procesem powolnym i zależy od wielu czynników, m.in. zdolności do przystosowywania się do nowych warunków.
Roślina przeniesiona poza swój naturalny zasięg może z czasem przejść w fazę tzw. inwazji, ponieważ nie jest narażona na choroby czy szkodniki, które ograniczały jej rozwój w rodzimych stronach. Skutkiem takiej inwazji może być negatywny wpływ na lokalną przyrodę.
Dlatego pamiętaj, aby nie sadzić roślin należących do inwazyjnych gatunków obcych. Zastępuj je w swoim ogrodzie gatunkami rodzimymi lub obcymi, które nie są inwazyjne.
Nie sadź IGO -Trojeść amerykańska
To bylina rozmnażająca się zarówno generatywnie, jak i wegetatywnie. Wytwarza bardzo duże ilości nasion opatrzonych puchem i rozsiewanych przez wiatr. Dość intensywne rozrastanie się podziemnych kłączy rośliny (do 3 m na rok) umożliwia jej konkurowanie z gatunkami rodzimymi o przestrzeń, światło i zasoby pokarmowe.
Inwazyjności trojeści sprzyja również allelopatyczność. Zawiera glikozydy, które mogą być toksyczne dla owiec, bydła, koni i drobiu.
Posadź bezpieczny gatunek taki jak:
- piwonia
- czosnek olbrzymi
- liliowiec.
Inne gatunki zalecane do hodowli:
- floks wiechowaty
- złocienie chaber
- górski chaber wielkogłówkowy
- dzielżan ogrodowy
- jeżówki
- dalie
- cynie
- tytoń oskrzydlony
- szałwie
- lawenda pysznogłówka ogrodowa
- tulipany
- sadziec plamisty
- tawułki.
A czy wiesz, że...
Szczególną ostrożność należy zachować uprawiając rośliny gatunków obcych w pobliżu obszarów chronionych, lasów czy rzek. Najlepiej w takich miejscach uprawiać jedynie gatunki rodzime lub nieinwazyjne gatunki obce.
Warto też przed wprowadzeniem rośliny do ogrodu dowiedzieć się o niej więcej, a szczególnie czy nie wykazuje charakteru inwazyjnego, czy nie jest trudna w kontrolowaniu lub usunięciu z ogrodu.
Na przykład gatunków obcych łatwo rozprzestrzeniających się w przyrodzie (np. za pomocą nasion) nie należy sadzić w pobliżu lasów, cieków wodnych i torfowisk, zbiorników wodnych, wilgotnych łąk, w otwartym krajobrazie. Ich ucieczka z ogrodu i rozprzestrzenienie się w tych miejscach mogłoby mieć wyjątkowo katastrofalne skutki dla środowiska naturalnego.