Informacja o bieżących działaniach Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska i regionalnych dyrektorów w związku z sytuacją na Odrze

14.08.2022

Monitoring Odry prowadzony przez regionalnych dyrektorów ochrony środowiska wskazuje, że sytuacja na dolnośląskim i lubuskim odcinku rzeki powoli normuje się. Znacznie gorzej sytuacja wygląda w województwie zachodniopomorskim, gdzie notuje się masowe śnięcia ryb.

W związku z masowym śnięciem ryb w Odrze i stwierdzeniem wśród śniętych ryb przedstawicieli gatunków chronionych, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu prowadzi postępowanie w trybie ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (tzw. postępowanie szkodowe).

W tym przypadku podstawową rolą organu jest ustalenie czy doszło do szkody w środowisku, a następnie określenie zakresu działań naprawczych. Jeśli w toku postępowania zostanie stwierdzona szkoda w środowisku, a jej sprawca zostanie wykryty, będzie on zobowiązany do podjęcia działań naprawczych. Naprawa szkody w takiej sytuacji może polegać np. na zarybianiu rzeki.

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, stosując się do tzw. dyrektywy szkodowej powiadomił Republikę Federalną Niemiec jako stronę narażenia o możliwości wystąpienia szkody w środowisku.

Regionalni dyrektorzy ochrony środowiska z Opola, Wrocławia, Gorzowa Wielkopolskiego i Szczecina rozpoznają skalę strat w gatunkach chronionych – przede wszystkim ryb, lecz zwracają uwagę także na ewentualne straty w gatunkach ssaków - jak bóbr czy wydra oraz gatunkach ptaków.

Ustalenia te będą stanowić materiał dowodowy oraz pozwolą ocenić, jakie działania naprawcze będą konieczne do podjęcia. Wyżej wymienione organy, w porozumieniu z Generalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska, monitorują sytuację, są też w bieżącym kontakcie z innymi służbami. Ponadto, zbierane są dane monitoringowe z ostatnich lat dotyczące Odry.

Do tej pory w czasie wizji terenowych nie stwierdzono, by w związku z sytuacją na Odrze dochodziło do pomoru ptaków, czy ssaków. W rzece występują natomiast – obok śniętych ryb – w dużej ilości martwe mięczaki.

Pracownicy regionalnych dyrekcji ochrony środowiska na bieżąco lustrują brzegi Odry, a także starorzecza.

W województwie opolskim nie stwierdzono martwych ryb, ani innych niepokojących zjawisk w Odrze.

W województwie dolnośląskim ostatnie obserwacje rzeki wykazały, że sytuacja powoli normuje się. Występowanie śniętych ryb i innych organizmów stwierdzono jedynie w obrębie zbiorników mających połączenie z Odrą.

W województwie lubuskim sytuacja również normuje się, nie stwierdzono nowych przypadków śnięcia ryb.

Bieżące obserwacje wskazują, że sytuacja pogarsza się na odcinku zachodniopomorskim. Tam, poza śniętymi rybami, które spłynęły z nurtem rzeki, stwierdzono także w ciągu ostatniej doby masowy pomór miejscowych ryb i mięczaków.

Informacja o gatunkach chronionych związanych z Odrą
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183 ze zm.) wśród gatunków występujących w Odrze ochroną ścisłą lub częściową objęte są m.in.:

bóbr europejski Castor fiber
koza złotawa Sabanejewia aurata
koza pospolita Cobitis taenia
minóg rzeczny Lampetra fluviatilis
minóg strumieniowy Lampetra planeri
piskorz Misgurnus fossilis
różanka Rhodeus amarus

Wzdłuż odcinka Odry, na którym stwierdzono pomór ryb są wyznaczone następujące obszary Natura 2000.

Wykaz obszarów wraz z wykazem przedmiotów ochrony:

Województwo dolnośląskie

Grądy w Dolinie Odry PLH020017, gdzie przedmiotami ochrony są:

boleń pospolity Aspius aspius
koza pospolita Cobitis taenia
piskorz Misgurnus fossilis
różanka Rhodeus amarus
kiełb białopłetwy Romanogobio albipinnatus
koza złotawa Sabanejewia aurata

Dolina Widawy PLH020036, gdzie przedmiotami ochrony są:

boleń pospolity Aspius aspius
koza pospolita Cobitis taenia
piskorz Misgurnus fossilis
różanka Rhodeus amarus
kiełb białopłetwy Romanogobio albipinnatus
koza złotawa Sabanejewia aurata

Łęgi Odrzańskie PLC020002, gdzie przedmiotami ochrony są:

boleń pospolity Aspius aspius
łosoś Salmo salar
koza pospolita Cobitis taenia
różanka Rhodeus amarus
kiełb białopłetwy Romanogobio albipinnatus

Województwo lubuskie

Krośnieńska Dolina Odry PLH080028, gdzie przedmiotami ochrony są:

boleń Aspius aspius
bóbr europejski Castor fiber (ssak)
koza pospolita Cobitis taenia
wydra Lutra lutra (ssak)
minóg rzeczny Lampetra fluviatilis
minóg strumieniowy Lampetra planeri
piskorz Misgurnus fossilis
różanka Rhodeus amarus
koza złotawa Sabanejewia aurata

Kargowskie Zakola Odry PLH080012, gdzie przedmiotami ochrony są:

boleń Aspius aspius
bóbr europejski Castor fiber (ssak)
koza pospolita Cobitis taenia
wydra Lutra lutra (ssak)
piskorz Misgurnus fossilis
różanka Rhodeus amarus

Nowosolska Dolina Odry PLH080014, gdzie przedmiotami ochrony są:
boleń Aspius aspius
bóbr europejski Castor fiber (ssak)
koza pospolita Cobitis taenia
wydra Lutra lutra (ssak)
piskorz Misgurnus fossilis
różanka Rhodeus amarus