Tereny po Zachemie są i będą oczyszczane. GDOŚ odpowiada Rzecznikowi Praw Obywatelskich
30.01.2023
Tereny po Zakładach Chemicznych Zachem w Bydgoszczy są i nadal będą oczyszczane. Decyzja Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska uchylająca decyzję organu pierwszej instancji jest w pełni uzasadniona i – co ważne – w żaden sposób nie uniemożliwia dalszej remediacji.
Tereny pozachemowskie należą do najbardziej zanieczyszczonych w kraju i wymagają pilnej interwencji. Z myślą o tzw. bombach ekologicznych – jak przypadek bydgoski – przygotowywana jest ustawa o wielkoobszarowych terenach zdegradowanych, która pomoże problem rozwiązać w sposób kompleksowy. Od 2018 roku Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Bydgoszczy realizuje projekt „Remediacja terenów zanieczyszczonych w rejonie dawnych ZCh ZACHEM w Bydgoszczy w celu likwidacji zagrożeń zdrowotnych i środowiskowych, w tym dla obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Wisły oraz Morza Bałtyckiego” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Spójności w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko.Działania remediacyjne prowadzone są na obszarze ok. 27 ha, na przedpolu kompleksu składowisk odpadów Zielona. Działania polegają na pompowaniu, oczyszczaniu i wprowadzaniu do warstwy wodonośnej oczyszczonych wód w systemie pracy ciągłej.
Informacje na temat projektu dostępne są na stronie RDOŚ w Bydgoszczy.
Jednocześnie prowadzone są działania administracyjne, które - ze względu na złożoność sprawy – mogą sprawiać wrażenie niejasnych i stojących w sprzeczności z ideą pilnego oczyszczania terenu. Należy jednak podkreślić, że w istocie proces administracyjny odbywa się równolegle z działaniami remediacyjnymi. Ostatnią swoją decyzją Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, po ponownym rozpatrzeniu sprawy, wskazał iż postępowanie prowadzone przed Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Bydgoszczy stało się bezprzedmiotowe z uwagi na brak jednego z podstawowych elementów stosunku prawnoadministracyjnego będącego przedmiotem postępowania. Decyzja organu pierwszej instancji nakładała prawa i obowiązki na podmiot, który utracił osobowość prawną, wobec czego nie mogła pozostać w obiegu prawnym.
Zgodnie z prawem decyzja zobowiązująca podmiot do działań zapobiegawczych lub naprawczych wydana na podstawie ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie nie ogranicza się, jak zdaje się to rozumieć Rzecznik Praw Obywatelskich, do wskazania podmiotu winnego powstaniu szkody, ale przede wszystkim jej rolą jest nałożenie na ten podmiot obowiązku wykonywania działań zapobiegawczych oraz naprawczych. Trudno jednak mówić o takich obowiązkach w przypadku podmiotu, który utracił osobowość prawną, wobec czego nie może być adresatem decyzji.
Należy mieć na uwadze, że uchylenie decyzji RDOŚ w Bydgoszczy i umorzenie postępowania nie wpływa na możliwość podjęcia dalszych działań w sprawie m.in. działań podejmowanych na podstawie art. 16 ww. ustawy przez organ.