Warmia i Mazury: największe zimowisko nietoperzy
15.02.2023
Prawie 4,5 tys. nietoperzy hibernujących w podziemnym kanale burzowym odkryto podczas zimowego liczenia tych zwierząt w Olsztynie. To największe zimowisko nietoperzy na Warmii i Mazurach i jedno z największych w Polsce.
W jednym z olsztyńskich kolektorów burzowych, o długości około 2 kilometrów, zimują: nocek Natterera, nocek rudy, gacek brunatny, a nawet mopek zachodni, znajdujący się na polskiej Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych.
W czasie liczenia w kolektorze stwierdzono obecność ponad 4,3 tys. zimujących nietoperzy – to aż o pół tysiąca więcej niż przed rokiem. Jest to trzeci wynik z najwyższą stwierdzoną liczebnością w piętnastoletniej historii zimowej inwentaryzacji nietoperzy w tym obiekcie.
W kolektorze panuje stała temperatura, a wilgotność powietrza jest wysoka, dzięki czemu przesypiające okres zimowy nietoperze mają zapewniony komfort termiczny.
W celu zachowania tej unikatowej zimowej kryjówki nietoperzy Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska (RDOŚ) w Olsztynie ustanowił w tym miejscu strefę ochrony ostoi, miejsc rozrodu i regularnego przebywania tych zwierząt. Oznacza to, że bez zgody RDOŚ w Olsztynie zabronione jest między innymi wejście do tego miejsca.
W województwie warmińsko-mazurskim zostały już utworzone dwa obszary, gdzie zasadniczym celem ochrony jest zachowanie istniejących zimowisk nietoperzy. Specjalne obszary ochrony siedlisk Natura 2000 Gierłoż oraz Mamerki obejmują kompleksy bunkrów z czasów II wojny światowej. Zachowane tam pomieszczenia oraz odcinki podziemnych kanałów technicznych stanowią odpowiednie schronienia dla hibernujących nietoperzy.
Największym zagrożeniem dla zimujących nietoperzy jest przede wszystkim obecność człowieka. Hibernujący ssak znacznie obniża temperaturę ciała, a tempo procesów życiowych spada wielokrotnie. W okresie zimowego snu korzysta jedynie z podskórnych zapasów tłuszczu, zgromadzonych podczas jesiennego żerowania. Przebudzony i spłoszony nietoperz musi podnieść temperaturę ciała, co jest bardzo dużym wydatkiem energetycznym.
Jeśli wielokrotne przebudzenia spowodują wyczerpanie się zapasów tłuszczu przed nastaniem wiosny, kończy się to śmiercią zwierzęcia. Ograniczenie do minimum penetracji obiektów, w których hibernują nietoperze jest kluczowe dla bezpiecznego przetrwania przez te ssaki okresu zimy.
Wszystkie gatunki nietoperzy są w Polsce objęte ścisłą ochroną gatunkową.
Prawo zabrania – bez zezwolenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska - ich płoszenia, przetrzymywania, zabijania oraz niszczenia ich siedlisk i kryjówek. Zabroniona jest także obserwacja, fotografowanie czy filmowanie tych ssaków w sposób wywołujący ich niepokojenie, co jest kluczowe zwłaszcza w okresie hibernacji. Złamanie tych zakazów skutkuje pociągnięciem do odpowiedzialności karnej.
Źródło: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie