Główny Inspektorat
Transportu Drogowego

Uprzejmie informujemy, że w sierpniu 2023 r. rząd brytyjski opublikował ostateczną wersję raportu w sprawie Border Target Operating Model (BTOM). Treść raportu znajduję się pod adresem: https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/1182464/Final_Border_Target_Operating_Model.pdf.
 
BTOM opisuje kategorie produktów wysokiego, średniego i niskiego ryzyka, a kategoryzacja ta zawiera szczegóły dotyczące sposobu stosowania nowego systemu sanitarnego i fitosanitarnego (SPS). Komunikat prasowy władz brytyjskich dotyczący BTOM znajduje się na stronie internetowej pod adresem: https://www.gov.uk/government/publications/the-border-target-operating-model-august-2023.
 
W ramach ostatecznego modelu dodatkowe kontrole importu do Wielkiej Brytanii będą wprowadzane w 3 następujących etapach:
1)      31 stycznia 2024 r. - wprowadzenie świadectw zdrowia przy przywozie z UE produktów zwierzęcych średniego ryzyka, roślin, produktów roślinnych oraz żywności i pasz wysokiego ryzyka niepochodzących od zwierząt. Zniesienie wymogów wstępnego powiadamiania dla roślin i produktów roślinnych niskiego ryzyka z UE.
2)      30 kwietnia 2024 r. - wprowadzenie opartych na dokumentacji i ryzyku kontroli identyfikacyjnych i fizycznych produktów zwierzęcych, roślin, produktów roślinnych oraz żywności i pasz wysokiego ryzyka niepochodzących od zwierząt 
z UE. Istniejące kontrole roślin/produktów roślinnych wysokiego ryzyka z UE zostaną przeniesione z miejsca przeznaczenia do punktów kontroli granicznej. Zacznie również być upraszczany import z krajów spoza UE. Obejmie to zniesienie świadectw zdrowia i rutynowych kontroli produktów zwierzęcych, roślin 
i produktów roślinnych niskiego ryzyka z krajów spoza UE, a także zmniejszenie poziomu kontroli fizycznych i identyfikacyjnych produktów zwierzęcych średniego ryzyka z krajów spoza UE.
3)      31 października 2024 r. - wymóg składania deklaracji bezpieczeństwa i ochrony 
w przypadku przywozu do Wielkiej Brytanii z UE lub z innych terytoriów, na których obowiązuje zwolnienie, wejdzie w życie z dniem 31 października 2024 r., jak określono w pierwotnym docelowym modelu operacyjnym. Wraz z tym wprowadzony zostanie ograniczony zbiór danych dla importu, a korzystanie 
z brytyjskiego Single Trade Window częściowo usunie powielanie różnych danych - takich jak wstępnie złożone deklaracje celne.
 
Główne założenia modelu BTOM:
•    dostosowanie kontroli granicznych wwożonych produktów do ich kategorii (risk-based assessment);
•    cyfryzacja dokumentacji eksportowej;
•    uproszczenie deklaracji bezpieczeństwa, przygotowywanej przez przewoźników, poprzez zredukowanie wymaganych danych o około 35%;
•    uproszczenie systemu poprzez wprowadzenie Single Trade Window (przekazywanie wszystkich dokumentów związanych z eksportem/importem towarów za pośrednictwem jednej platformy) i Trusted Trade Scheme (uproszczenie zasad pozyskiwania statusu Trusted Trader).
 
Zgodnie z obowiązującymi praktykami i międzynarodowymi standardami określonymi w WCO SAFE Framework, prawny wymóg złożenia przywozowej deklaracji skróconej pozostanie w gestii operatora aktywnego środka transportu tj. przewoźnika. 
 
Przewoźnicy, którzy przewożą towary przez brytyjskie porty korzystające z usługi Goods Vehicle Movement Service (GVMS), muszą zarejestrować się w usłudze, tworząc numer referencyjny przewozu towarów. Pomoże to zapewnić bezzwłoczne przetwarzanie towarów przez organy celne, poprzez połączenie wszystkich deklaracji, które zostały złożone dla danego towaru, zanim dotrą one do miejsca przeznaczenia. Agent celny może złożyć deklarację w imieniu przewoźnika.  
 
Od kwietnia 2024 r. przewoźnicy i kierowcy przewożący towary sanitarne i fitosanitarne do UK przy użyciu usług Goods Vehicle Movement Services (GVMS) https://www.gov.uk/guidance/register-for-the-goods-vehicle-movement-service w celu odprawy celnej będą powiadamiani o wymaganiach dotyczących kontroli i lokalizacji za pośrednictwem istniejącej usługi lokalizacji kontroli. W przypadkach, gdy towary sanitarne i fitosanitarne przywożone w ramach tranzytu CTC będą musiały zostać poddane kontroli, wykorzystana zostanie nowa usługa przesyłania wiadomości IPAFFS. Powiadomienia będą dostarczane za pośrednictwem wiadomości tekstowych lub e-mail, w zależności od danych kontaktowych podanych podczas składania wstępnego powiadomienia CHED.
 
Przewoźnicy będą zobligowani do:
•    wprowadzenia danych referencyjnych dla wszystkich towarów znajdujących się 
w pojeździe, przyczepie lub kontenerze;
•    postępowania zgodnie z instrukcjami, aby dowiedzieć się, czy towary muszą zostać poddane kontroli celnej po przybyciu, czy też można kontynuować podróż;
•    upewnienia się, że numer referencyjny przewozu towarów został utworzony przed stawieniem się w punkcie kontroli granicznej w celu zatwierdzenia dokumentacji podczas przewozu:

1. towarów poza Wielką Brytanię na podstawie karnetów ATA lub TIR
2. papierowych deklaracji Jednolitego Dokumentu Administracyjnego (SAD) 
3.  w punktach obsługi ruchu pojazdów ciężarowych.

   
Osoba odpowiedzialna za ładunek będzie zobowiązana do upewnienia się, że towary są transportowane na terytorium Wielkiej Brytanii przez odpowiedni punkt wjazdu z wyznaczonym przejściem granicznym lub śródlądowym punktem kontroli dla P&PP, zgodnie z powiadomieniem w CHED-PP. 
 
W celu zapoznania się ze szczegółami BTOM, władze brytyjskie zachęcają do udziału w serii bezpłatnych webinariów poświęconych nadchodzącym zmianom w tym zakresie. Rejestracji można dokonać na stronie internetowej pod adresem: 
https://www.eventbrite.com/cc/the-btom-what-are-the-sps-border-controls-2144279. Jednocześnie na platformie YouTube pod adresem: https://www.youtube.com/playlist?list=PLouExecY1Knf2503WdAcqJ1JiTtFiYQql opublikowana została baza darmowych webinarów w zakresie BTOM.