Spotkanie dotyczące III rundy ewaluacyjnej GRETA i rekomendacji dla Polski
28.02.2025
W dniu 28 lutego 2025 r. w Warszawie odbyło się spotkanie dotyczące raportu z III rundy ewaluacyjnej ekspertów GRETA oraz treści Rekomendacji CP/Rec(2023)05 dla Polski przyjętej przez Komitet Stron Konwencji Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi organizowane przez Grupę Ekspertów Rady Europy ds. działań przeciwko handlowi ludźmi (GRETA).
Wydarzenie miało formę round-table i zgromadziło przedstawicieli kluczowych instytucji odpowiedzialnych za walkę z tym przestępstwem, takich jak przedstawiciele GRETA, reprezentanci polskich ministerstw, służb mundurowych, prokuratury, sądów oraz organizacji pozarządowych.
W spotkaniu uczestniczył również Pan Czesław Mroczek, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, który podkreślił zaangażowanie polskiego rządu w przeciwdziałanie handlowi ludźmi i konieczność wdrażania rekomendacji GRETA w celu wzmocnienia krajowego systemu walki z tym procederem.
Czym jest GRETA?
GRETA (Group of Experts on Action against Trafficking in Human Beings) to niezależne ciało monitorujące wdrażanie Konwencji Rady Europy w sprawie działań przeciwko handlowi ludźmi przez państwa-strony. Eksperci GRETA analizują działania podejmowane przez poszczególne kraje, przygotowują raporty ewaluacyjne oraz formułują rekomendacje mające na celu skuteczniejsze przeciwdziałanie temu przestępstwu oraz ochronę ofiar.
III runda ewaluacyjna GRETA w Polsce
Obecna, III runda ewaluacyjna GRETA koncentruje się na dostępie ofiar handlu ludźmi do wymiaru sprawiedliwości oraz skuteczności krajowego systemu identyfikacji i wsparcia. Raport dotyczący Polski podkreśla zarówno postępy, jakie kraj poczynił w ostatnich latach, jak i wyzwania stojące przed polskim systemem przeciwdziałania handlowi ludźmi.
W trakcie spotkania omówiono kluczowe wnioski płynące z raportu, a także rekomendacje CP/Rec(2023)05, które Polska powinna wdrożyć. Dyskusja obejmowała m.in.:
- usprawnienie identyfikacji ofiar handlu ludźmi,
- zapewnienie skutecznego dostępu do wymiaru sprawiedliwości i wsparcia prawnego dla poszkodowanych,
- wzmocnienie współpracy pomiędzy instytucjami państwowymi a organizacjami pozarządowymi,
- dostosowanie polskiego prawa do wyzwań związanych z handlem ludźmi, w tym prace nad nową ustawą o przeciwdziałaniu temu procederowi.
Polska strategia walki z handlem ludźmi
Przedstawiciele polskiego rządu zaprezentowali działania podejmowane w celu skuteczniejszej walki z handlem ludźmi, w tym funkcjonowanie Międzyresortowego Zespołu ds. Przeciwdziałania Handlowi Ludźmi oraz wdrażanie Krajowego Planu Działań Przeciwko Handlowi Ludźmi na lata 2025–2027, który jest strategicznym dokumentem określającym priorytetowe kierunki działania. Szczególny nacisk położono na rozwój systemu prewencji, szkolenia dla służb oraz kampanie edukacyjne skierowane do społeczeństwa.
Podczas spotkania podkreślono, że Polska, jako kraj graniczny Unii Europejskiej, odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu przepływami migracyjnymi, co wiąże się z koniecznością wzmożonego monitorowania ryzyka handlu ludźmi.
Wnioski ze spotkania
Spotkanie stanowiło istotną platformę do wypracowania kierunków dalszych działań w zakresie przeciwdziałania handlowi ludźmi. Wśród kluczowych wniosków znalazło się zobowiązanie Polski do dalszej współpracy z GRETA oraz konsekwentnej realizacji zaleceń Rady Europy, co ma na celu skuteczniejsze ściganie sprawców oraz ochronę i wsparcie ofiar. Podkreślono konieczność usprawnienia systemu identyfikacji i pomocy poszkodowanym, co wymaga wzmocnienia współpracy między instytucjami państwowymi a organizacjami pozarządowymi. Szczególną uwagę poświęcono także dostosowaniu polskich regulacji prawnych do aktualnych wyzwań, w tym finalizacji prac nad ustawą o przeciwdziałaniu handlowi ludźmi, która ma na celu uporządkowanie, ujednolicenie obowiązujących procedur oraz dostosowanie do unijnych przepisów.
Podczas spotkania podkreślono znaczenie edukacji i szkoleń dla służb mundurowych, prokuratorów oraz sędziów, aby skuteczniej identyfikowali ofiary i prowadzili postępowania wobec sprawców. Wskazano także na potrzebę zwiększenia świadomości społecznej na temat zagrożeń związanych z handlem ludźmi poprzez kampanie informacyjne i działania prewencyjne.
Obecność Sekretarza Stanu w MSWiA oraz szerokiego grona ekspertów potwierdziła, że handel ludźmi pozostaje jednym z priorytetowych wyzwań dla polskiego rządu. Władze Polski zadeklarowały dalsze działania na rzecz skuteczniejszego przeciwdziałania temu procederowi oraz ścisłej współpracy międzynarodowej w celu ograniczenia jego skali. Spotkanie podkreśliło także wagę monitorowania sytuacji migracyjnej, zwłaszcza w kontekście konfliktu na Ukrainie, który zwiększa ryzyko wykorzystywania osób w trudnej sytuacji. Wszystkie te działania mają na celu skuteczniejszą ochronę praw człowieka i zapewnienie bezpieczeństwa w kraju i regionie.