Wygląd:

Chleb żytni o chrupiącej, przypieczonej skórce, na przekroju porowaty miąższ.

Kształt:

Bochen w kształcie prostopadłościanu, na przekroju prostokątny.

Rozmiar:

W zależności od formy, najczęściej długość ok. 30 cm, wysokość 10-12 cm oraz szerokość ok. 10-12 cm. Waga bochenka ok. 1,2 kg.

Barwa:

Skórka brązowo-złocista, na brzegach rumiana. Na przekroju jasnobrązowy miąższ.

Konsystencja:

Skórka miękka, jednocześnie szorstka, miąższ elastyczny i suchy w dotyku.

Smak:

Bardzo aromatyczny, lekko kwaśny o charakterystycznym zapachu dymu z drewna sosnowego.

Tradycja:

Na Podlasiu wypiek chleba w piecach ma bardzo długą tradycję. Piec w dawnej wiejskiej chacie na wschodnim Podlasiu, podobnie jak na sąsiednim Polesiu, miał niespotykane niż gdzie indziej rozmiary. Zajmował niekiedy nawet ponad połowę izby gospodarskiej. Taki piec był ogromnym, rozgrzanym kilkutonowym monolitem wykonanym z gliny i cegieł, który w dzień służył do pieczenia chleba, natomiast w nocy do spania. Nic dziwnego, że dawne podlaskie piece stały się nawet tematem przysłów, a ich wyjątkowość ilustrują słowa włożone przez Henryka Sienkiewicza w usta Zagłoby: „Czy to myślisz, że w razie wojny z Turczynem będę się już za podlaski piec chował i na pieczywo spoglądał, żeby się zaś nie przepaliło?” (H. Sienkiewicz, „Pan Wołodyjowski”, 1987). Podlaskie gospodynie do wypieku domowego chleba używały głównie mąki żytniej, wody, soli i zakwasu, który pozostał z poprzedniego wypieku. Niekiedy dodawały do niego ziemniaki, marchew lub dynię. Obecnie mąka żytnia wykorzystywana do pieczenia chleba pochodzi z młyna, położonego na terenie gminy Korycin. Jest to murowany młyn wodny, z końca XIX w. Podlaski chleb żytni pieczony był w piecu chlebowym, opalanym drewnem, najczęściej drewnem sosnowym. Blaszki z chlebem wsuwało się do nagrzanego pieca, specjalną do tego celu zrobioną łopatką. Taki chleb wypiekany w domowym piecu długo zachowywał świeżość, a także bardzo aromatycznie pachniał, szczególnie od razu po wyjęciu z pieca. Specyfika wypieku chleba żytniego na Podlasiu jest wciąż kultywowana przez społeczność lokalną. Modyfikacjom uległy jedynie piece, które nie są już tak dużych rozmiarów jak dawniej. Chleb żytni z pieca na zakwasie jest prezentowany podczas wielu wydarzeń promujących tradycyjne i regionalne produkty Podlasia.