Cierpiskie jabłka prażone
24.02.2025
W dniu 19 lutego 2025 r. na Listę Produktów Tradycyjnych zostały wpisane w kategorii: Warzywa i owoce: „cierpiskie jabłka prażone”.
Wygląd (zewnętrzny i na przekroju)
Masa z widocznymi małymi kawałkami jabłek o średnio gęstej konsystencji
Kształt (zewnętrzny i na przekroju)
Przyjmuje kształt naczynia, w którym się znajduje
Wielkość
W zależności od naczynia, w którym się znajduje
Barwa (zewnętrzna i na przekroju)
Kolor naturalny, jasny, lekko żółtawy, uzależniony od gatunku jabłek
Konsystencja, „wrażenie w dotyku”
Ciepła masa jest miękka, dająca się dowolnie formować. Po wystudzeniu lekko twarda, delikatna, dobrze się rozsmarowuje
Smak i zapach
Smak słodko-kwaśny. Zapach delikatny, aromatyczny
Tradycja, pochodzenie oraz historia produktu rolnego, środka spożywczego lub napoju spirytusowego
Tradycja przetwarzania owoców, w tym jabłek, sięga na ziemiach polskich bardzo odległych czasów. Trudne czasy historyczne zmuszały gospodynie do przygotowywania przetworów z produktów dostępnych we własnych ogródkach i sadach. Nadwyżki żywności zagospodarowywano tak aby nic się nie zmarnowało. Przepisy na przetwory z jabłek są najróżniejsze. Najstarszym sposobem przygotowywania zapasów na zimę było ich suszenie. Dopiero w XX wieku popularne stało się smażenie owoców z cukrem. Cukier był jednak bardzo drogi i niestety tylko nieliczni mogli sobie pozwolić na jego zakup. Według najstarszego przepisu mieszkańców Cierpisza, jabłka prażone przygotowywano wówczas z melasą z buraków cukrowych i miodem. Jabłka prażone obecnie dosładza się cukrem.
Do przygotowania cierpiskich jabłek prażonych potrzebne są: jabłka, cukier, woda i ewentualnie opcjonalnie cynamon. Ważne jest, aby jabłka przeznaczone do prażenia były dojrzałe i słodkie (nie wymagają wtedy dużo cukru). Najlepsze są ze starych odmian z drzew z przydomowych sadów. Jabłka należy dokładnie umyć, osuszyć z wody i obrać ze skórki. Następnie wydrążyć gniazda nasienne i pokroić na małe kawałki. Tak przygotowane owoce doprowadzić do wrzenia podlewając niewielką ilością wody (25 g wody na 1 kg jabłek). Jabłka powinny się powolutku prażyć na wolnym ogniu. Należy je ciągle mieszać uważając żeby się nie przypaliły. Po kilkunastu minutach, gdy owoce są lekko rozgotowane, dodać cukier w ilości 25 g na każdy kilogram jabłek. Doprowadzić do wrzenia i gotować jeszcze chwilę, żeby lekko zakipiały. Przygotowaną w ten sposób gorącą masę włożyć do wyparzonych słoików (do pełna), szczelnie zakręcić i odstawić dnem do góry aż do całkowitego wystudzenia. Dzięki odpowiedniej pasteryzacji jabłka długo zachowują swoją świeżość.
Cierpiskie jabłka prażone mają bardzo szerokie zastosowanie w kuchni. Mogą być spożywane bezpośrednio ze słoika oraz służyć jako dodatki do pieczywa, naleśników, a także jako nadzienie do różnego rodzaju ciast.