Prokuratura Okręgowa w Piotrkowie Trybunalskim wszczęła dochodzenie dotyczące nieustalonego sprawcy, który łamiąc Prawo łowieckie wszedł w posiadanie dzika, a jego oskórowane i pozbawione wnętrzności truchło podrzucone zostało w lesie na terenie powiatu piotrowskiego. Jak potwierdziły badania, dzik był zarażony wirusem ASF, o genotypie powiązanym ze szczepami występującymi w Polsce.

- Naszym zdaniem jest to dowód na to, że ten pierwszy ujawniony przypadek nie był zwykłym aktem kłusownictwa i nie można wykluczyć, że dzik został przywieziony z innego województwa. Cały czas prowadzone są akcje przeszukiwań lasów z wykorzystaniem psów tropiących i w ich efekcie ujawnione zostały niestety kolejne martwe dziki. Trwają ich badania, co dla hodowców z województwa łódzkiego, gdzie dotąd nie było zakażeń ASF oznacza mierzenie się z nowymi sytuacjami. Apeluję do wszystkich hodowców o odpowiedzialne potraktowanie tej sytuacji i wzmożoną czujność – powiedział dziś minister rolnictwa Stefan Krajewski podsumowując prowadzone działania.

Jak potwierdził Paweł Meyer, Główny Lekarz Weterynarii, w Państwowym Instytucie Badawczym w Puławach trwają badania próbek pobranych od kolejnych 4 odnalezionych dzików, a ich wyniki powinny być znane już w przyszłym tygodniu.

Nadzwyczajne spotkanie z łódzkimi rolnikami

Ze względów bezpieczeństwa piątkowe spotkanie ministra rolnictwa Stefana Krajewskiego oraz Pawła Meyera, Głównego Lekarza Weterynarii z rolnikami i organizacjami rolniczymi województw łódzkiego przeprowadzone zostało w formule online. W dyskusji przeanalizowane zostały możliwe scenariusze dalszych wydarzeń i potrzeba zachowania nadzwyczajnych środków zapobiegawczych, tak by w największym polskim zagłębiu trzody chlewnej nie doszło do przeniesienia wirusa ASF na zwierzęta hodowlane.

-  Musimy właściwie definiować tę sytuację, bo wirus występuje aktualnie u dzików; nie mamy przeniesienia wirusa do hodowli zwierząt. Ale oczywiście trzeba na każdy wariant się  przygotować. Do pełnej koordynacji służb, dołączyć musi nadzwyczajna czujność samych rolników. Proszę o wyjątkowe przestrzeganie zasad bioasekuracji, bo trzeba ryzyko minimalizować. Apeluję do myśliwych i rolników, zwłaszcza hodowców trzody, chlewnej o ograniczenie wizyt w lasach. Warto ograniczyć również odwiedziny w gospodarstwach; nie wjeżdżajcie w tę strefę i zachowujcie szczególną czujność w momencie, kiedy widzicie jakieś nietypowe zachowania. Pojazdy z innymi tablicami rejestracyjnymi natychmiast zgłaszajcie służbom i inspekcjom – apelował do rolników minister Stefan Krajewski.

Rolnicy uczestniczący w debacie zwracali uwagę na potrzebę dostosowania metod walki z ASF do warunków lokalnych, co w ich rozumieniu oznacza kontynuację redukcji dzików i wprowadzenia ograniczeń w transporcie dzięki wykorzystaniu lokalnych chłodni. Jak przekonywali – nowoczesne metody łowieckie zwiększają bezpieczeństwo w terenie podejrzewanym o występowanie wirusa ASF.

Główny Lekarz Weterynarii Paweł Meyer potwierdził, że rozporządzenie o zakazie polowań i odstrzału sanitarnego jest konsekwencją przepisów weterynaryjnych oraz rozporządzeń KE, zgodnie z którymi w momencie potwierdzenia „świeżych” zakażeń, prowadzenie odstrzału i redukcji populacji dzików jest niemożliwe na terenie, gdzie zagrożenie występuje.

- Takie decyzje związane są z przeciwdziałaniem rozprzestrzeniania zagrożeń na inne tereny. Identyczne działania podejmowane są aktualnie np. w Hiszpanii – zauważył Paweł Meyer, który warunki dla naszej najnowszej sytuacji związanej z ASF negocjował ostatnio w Brukseli.

Przypomnijmy, zasady bioasekuracji obowiązują również myśliwych, a ich treść określa rozporządzenie MRiRW z dnia 30 stycznia 2020 r. w sprawie zasad, jakie powinny być przestrzegane podczas polowania lub odstrzału sanitarnego oraz przy wykonywaniu czynności związanych z zagospodarowaniem zwierzęcia łownego.

Negocjacje w Brukseli

Wszystkie okoliczności związane z ostatnim przypadkiem zakażenia ASF-em, potwierdzonym u dzika znalezionego na terenie gminy Rozprza, analizowane były w ostatnich dniach przez Komisję Europejską, która zgodziła się wstrzymać decyzję o wprowadzeniu stref dla producentów trzody w województwie łódzkim.

- Prowadzimy  stałe negocjacje i konsultacje z Komisją Europejską. Jeżeli wystąpi zagrożenie - musimy być gotowi na wyznaczenie stref, które mogą obowiązywać w tym obszarze przez 3 miesiące. Na razie takich decyzji nie ma – potwierdził Paweł Meyer Główny Lekarz Weterynarii.

Vademecum najważniejszych informacji dotyczących ASF

1. Przypominamy: każde podejrzenie ASF u świń należy niezwłocznie zgłosić służbom weterynaryjnym.
2. Na terytorium Polski badane są dziki martwe i zwierzęta zabite w wypadkach komunikacyjnych. O każdym takim przypadku należy bezzwłocznie zawiadomić służby.
3. ASF nie stwarza zagrożenia dla zdrowia lub życia człowieka.
4. Na terenie UE wirus ASF występuje w Hiszpanii (Afrykański Pomór Świń powrócił tam po 30 latach) oraz w Rumunii, gdzie w 2025 r. stwierdzono aż 459 ognisk ASF.
5.  Choroba rozprzestrzenia się w wyniku bezpośredniego kontaktu pomiędzy zwierzętami. Do gospodarstw utrzymujących świnie choroba może być wprowadzona również drogą pośrednią np. poprzez ludzi lub środki transportu.
6. Podstawowe zasady prewencji:

• do gospodarstw nie można wprowadzać zwierząt pochodzących z nieznanego źródła i nieoznakowanych (częstą przyczyną ognisk jest nielegalna działalność człowieka);
• zakupowi świń musi towarzyszyć świadectwo zdrowia zwierząt;
• świnie nie mogą być karmione paszą lub produktami nieznanego pochodzenia;
• w gospodarstwie muszą być bezwzględnie przestrzegane zasady bioasekuracji: obowiązek stosowania obuwia ochronnego i odzieży przeznaczonych wyłącznie do obsługi zwierząt; mycie i dezynfekcja rąk oraz obuwia przed i po kontakcie ze zwierzętami; wyposażenie gospodarstwa w urządzenia i środki do dezynfekcji; dezynfekcja narzędzi i sprzętu do obsługi zwierząt; ograniczenie wizyt i prowadzenie rejestrów ew. kontaktów w gospodarstwie.

Wszystkie niezbędne informacje publikowane są na stronie: https://www.wetgiw.gov.pl/nadzor-weterynaryjny/afrykanski-pomor-swin