Kluczowe ustawy na finiszu prac rządowych

Minister przypomniał, że trzy fundamentalne projekty – ustawa o aktywnym rolniku, ustawa o zachowaniu funkcji produkcyjnej wsi i pakiet blokujący sprzedaż państwowej ziemi – wchodzą w decydującą fazę.

– Pamiętacie Państwo moje zapowiedzi dotyczące trzech ustaw, które chcę przeprowadzić jako pierwsze. To jest aktywny rolnik, zachowanie funkcji produkcyjnej wsi oraz uregulowanie i zablokowanie sprzedaży ziemi z zasobu Skarbu Państwa. To wszystko się dzieje – powiedział.

Ustawa o aktywnym rolniku trafiła na Stały Komitet RM i wkrótce będzie procedowana przez rząd. Projekt dotyczący ziemi państwowej został przyjęty przez Radę Ministrów i zmierza do Sejmu.

– Jeżeli resort będzie upierał się przy zmianach, które utrudnią tempo prac, znajdziemy grupę posłów i złożymy projekt poselski. Te ustawy muszą przejść – podkreślił minister.

Wsparcie dla gospodarstw dotkniętych chorobami zwierząt

Minister przedstawił skalę pomocy wypłaconej w 2025 roku gospodarstwom dotkniętym ASF, HPAI i innymi chorobami.

– Ponad 2 miliardy złotych zostało w tym roku wypłacone tym gospodarstwom, gdzie wystąpiły choroby zwierząt. To rzekomy pomór drobiu, grypa ptaków, ale też ASF. To bardzo duże środki i ta pomoc będzie kontynuowana – zaznaczył.

Zapowiedział również usprawnienia w bioasekuracji i zmianę modelu odszkodowań.

– Musimy odejść od systemu zero-jedynkowego. Nie może być tak, że za drobny brak farmy tracą całe wsparcie. Teraz potrącenia będą proporcjonalne i sprawiedliwe – podkreślił.

Utylizacja i szczepienia: nowe przepisy i większa kontrola państwa

Minister zapowiedział zmiany na rynku utylizacji zwierząt.

– Dzisiaj działają realnie dwie duże firmy i dyktują warunki. Musimy przywrócić rolnikom wpływ na system. Jeżeli nie będzie zmian, za chwilę wrócą problemy, które pamiętamy z przeszłości – mówił.

Wskazał też na konieczność poprawy dostępności szczepionek, szczególnie dla mniejszych stad.

– Szczepionki muszą być w mniejszych opakowaniach – na 50 sztuk, a nie na setki. To podstawowy problem dla gospodarstw, które mają 15–20 sztuk zwierząt. Zmienimy to – zapowiedział.

Rynki światowe i negocjacje unijne

Minister odniósł się do kluczowych dla Polski negocjacji handlowych.

– Chcielibyśmy, żeby umowa z Mercosur w ogóle nie została podpisana, ale to decyzja Komisji Europejskiej, nie Polski. Dlatego walczymy o jak najwięcej klauzul ochronnych i to się udaje. W ostatnich dniach udało się obniżyć poziom automatycznych korekt cenowych z 10% do 5% – mówił.

W sprawie handlu z Ukrainą wskazał na potrzebę realnej kontroli przepływu towarów.

– Nie mam problemu, żeby utrzymać embargo lub wprowadzić je ponownie, jeśli będzie nadmierny napływ produktów. Potrzebujemy jednak pełnej analizy i skutecznych kontroli na granicach. Zgłaszajcie każdą nieprawidłowość – to niezwykle ważne – zaapelował.

Walka z nieuczciwymi praktykami rynkowymi

Minister Krajewski przypomniał, że resort kieruje do UOKiK kolejne wnioski dotyczące podejrzeń zmów cenowych, dumpingowych promocji i nadużywania pozycji dominującej.

– W ciągu pierwszych trzech miesięcy wysłałem trzy zgłoszenia do UOKiK w sprawie rynku owoców i warzyw, cen poniżej kosztów wytworzenia i zakresu marek własnych. Kary muszą być realne, a nie symboliczne – wskazał.

Odwołał się również do niedawnych decyzji UOKiK wobec producentów maszyn rolniczych naruszających zasady konkurencji.

– Mówiono, że się nie da, a jednak – 170 milionów złotych kary. Takie działania porządkują rynek i będą kontynuowane – podkreślił.

Trudna sytuacja na rynkach

Minister zwrócił uwagę na pogarszającą się opłacalność produkcji.

– Ceny wróciły do poziomu z początku lat dwutysięcznych, a koszty wytworzenia są nieporównywalnie wyższe. Dlatego przygotowujemy formę wsparcia dla trzody chlewnej, którą chcę przedyskutować z Komisją Europejską – zapowiedział.

Podkreślił też konieczność skracania łańcuchów dostaw.

– Ceny w skupie i ceny na półkach różnią się drastycznie. Trzeba eliminować pośredników, którzy nadmiernie zarabiają na pracy rolników – mówił.

KGS i narzędzia rynkowe państwa

Minister ponownie podkreślił sens zaangażowania państwa w narzędzia rynkowe.

– Kiedy tylko pojawiła się informacja o sprzedaży sieci, skierowałem pismo do Ministerstwa Aktywów Państwowych, żeby podjąć działania i ją odkupić. Rolnicy od lat mówią, że Polska musi mieć sieć, która wpływa na rynek – podkreślił.

Finansowanie, dopłaty, kredyty i Płatności Bezpośrednie

Minister omówił wykonanie PS WPR i skuteczność wypłat w 2025 roku.

– Wypłaciliśmy rekordowe zaliczki – ponad 11,5 mld zł – i szybko uruchamiamy płatności końcowe. Lepiej dostać środki w październiku i listopadzie niż w marcu czy czerwcu. To realnie pomaga gospodarstwom – powiedział.

Przypomniał też o kredytach preferencyjnych.

– Proponowałem historycznie najniższe oprocentowanie – 1 procent. Po zmianach stóp procentowych te kredyty są dziś w praktyce na 0%. Zwiększyliśmy dostępne środki z 750 mln do ponad 2 mld, a dodatkowe 0,5 mld zł będzie dostępne dzięki zmianom w gwarancjach – wyjaśnił.

Współpraca z Izbami Rolniczymi i nowy model konsultacji

Minister podkreślił rolę KRIR w reprezentowaniu środowiska rolniczego.

– Stawiam na współpracę z Izbami. Izby reprezentują wszystkich rolników. Musimy wspólnie przygotować projekt zmian, który pozwoli, by wybory do Izb Rolniczych były prawdziwym świętem rolników, a nie poszukiwaniem chętnych – powiedział.

Zaproponował też system zgłaszania problemów branżowych przez platformę cyfrową.

– Być może trzeba stworzyć narzędzie, które pokaże, że 30 czy 50 organizacji zgłasza ten sam problem. To pozwoli rozwiązywać go systemowo, a nie tylko w reakcji na pojedyncze postulaty – zaznaczył.

Infrastruktura obszarów wiejskich i jakość życia rolników

Minister przypomniał, że inwestycje na wsi muszą obejmować nie tylko rolnictwo sensu stricto.

– Potrzebujemy dróg dojazdowych, sieci kanalizacyjnych, wodociągów i dostępu do internetu. Nie może być tak, że jedyny zasięg jest wtedy, gdy telefon leży w jednym miejscu pod ładowarką. Musimy to zmienić – powiedział.

Na koniec minister podziękował rolnikom i delegatom KRIR za współpracę.

– Wyzwań jest bardzo dużo – przepisy, pogoda, rynki światowe, choroby zwierząt. Ale resort jest otwarty, drzwi są otwarte dla wszystkich rolników i organizacji. Dziękuję za merytoryczne pytania i podpowiedzi, bo one naprawdę pomagają zmieniać rolnictwo – podsumował.