W dyskusji wzięli udział również ministrowie rolnictwa: Republiki Czeskiej – Zdenĕk Nekula i Łotwy – Kaspars Gerhards oraz wiceminister rolnictwa Litwy – Paulius Astrauskas.

Samowystarczalność Polski

– Wojna w Ukrainie poważnie wpływa na sytuację rolnictwa w Polsce, Europie i na całym świecie. Skutkiem agresji rosyjskiej na Ukrainę jest zagrożenie dla światowego bezpieczeństwa żywnościowego. Polska jest samowystarczalna w produkcji żywności, o czym świadczy wysoki poziom eksportu oraz dodatni bilans handlu zagranicznego artykułami rolno-spożywczymi. Wyzwaniem jest wzrost cen żywności i wzrost cen środków produkcji – podkreślił wicepremier Henryk Kowalczyk.

Pomoc w tranzycie ukraińskich zbóż

Szef resortu rolnictwa poinformował także, że Polska podejmuje szereg działań zmierzających do: transformacji systemów żywnościowych, pomocy żywnościowej i mających na celu ułatwienie tranzytu ukraińskich zbóż przez terytorium UE do państw trzecich. Od samego początku wojny Polska prowadzi intensywny dialog z władzami w Kijowie w celu zapewnienia wsparcia Ukrainie, m.in. w zakresie ułatwień dla transportu ukraińskich towarów. Poważne wyzwania z tym związane to dostępność kontenerów, naczep samochodowych i mobilnych urządzeń do przeładunku zbóż oraz różnice w szerokości torów.

Pomoc Komisji Europejskiej

Wicepremier Kowalczyk podkreślił, że konieczne są konkretne działania Komisji Europejskiej, zapowiadane w komunikacie nt. korytarzy solidarnościowych, oraz wsparcie w zakresie budowy infrastruktury umożliwiającej zwiększenie przepustowości polsko-ukraińskich przejść granicznych.

Pozostałe wyzwania dla europejskiego rolnictwa

Wicepremier podkreślił, że wyzwaniem dla konkurencyjności polskiego i unijnego rolnictwa są również cele redukcyjne wynikające z Europejskiego Zielonego Ładu oraz wzrost importu z państw, które nie stosują standardów środowiskowych tak restrykcyjnych, jak te unijne.

– Realizacja ambitnych celów nie może przyczynić się do spadku produkcji i wzrostu importu. Należy zadbać o równowagę między celami bezpieczeństwa żywnościowego i odpowiedniego poziomu produkcji żywności w UE a celami Europejskiego Zielonego Ładu – zaznaczył wicepremier.

Minister rolnictwa i rozwoju wsi podkreślił, że Europa nie może sobie teraz pozwolić na ograniczanie produkcji.

– Postulat zmniejszenia presji rolnictwa na środowisko musi być realizowany w taki sposób i w takim tempie, aby zapewnione było bezpieczeństwo żywnościowe wszystkich obywateli. Obecna sytuacja gospodarcza, spowodowana z jednej strony skutkami pandemii COVID, a z drugiej strony trwającym konfliktem zbrojnym w Ukrainie, nie jest odpowiednim momentem na podejmowanie działań, których bezpośrednią konsekwencją może być ograniczenie produkcji żywności lub wzrost jej cen – wskazał wicepremier.

Rola energetyki odnawialnej

Wicepremier wyraził opinię, że w obecnej sytuacji geopolitycznej kluczowa staje się budowa suwerenności Unii Europejskiej w dziedzinach produkcji żywności i uniezależnienia się od paliw kopalnych. W tym kontekście szczególnego znaczenia nabiera energetyka odnawialna. Polityka UE w odniesieniu do odnawialnych źródeł energii powinna uwzględniać różne uwarunkowania państw członkowskich oraz gwarantować swobodę wykorzystania posiadanych zasobów, przy jak najmniejszych obciążeniach biurokratycznych i jak najlepszym wykorzystaniu potencjału źródeł odnawialnych.

Rozmowy z ministrem rolnictwa Czech

Na marginesie Forum wicepremier Henryk Kowalczyk rozmawiał z ministrem rolnictwa Republiki Czeskiej Zdenkiem Nekulą. Głównym tematem spotkania było bezpieczeństwo żywnościowe w Europie i na świecie wobec wojny w Ukrainie oraz oczekiwania Polski wobec czeskiego przewodnictwa w Radzie UE (1 lipca – 31 grudnia 2022 r.).