Ewidencja winnic i obowiązki plantatora winorośli

Prawo krajowe określa zasady ewidencjowania wszystkich działek, na których uprawia się winorośli w celu pozyskiwania winogron do produkcji wina. Do ewidencji winnic wpisywane są wyłącznie uprawy winorośli położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które spełniają wymagania UE.

Ewidencję winnic prowadzi Dyrektor Generalny Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR). Wpis do ewidencji winnic dokonywany jest jednorazowo, na wniosek plantatora winorośli. Wniosek przekazuje się na formularzu udostępnionym na stronie internetowej KOWR.

Każdego roku plantator winorośli zobowiązany jest składać Dyrektorowi Generalnemu KOWR deklarację o zbiorach winogron. Termin na przekazanie tych danych upływa 15 stycznia. Deklarację o zbiorach winogron przekazuje się na formularzu udostępnionym na stronie internetowej KOWR.

Obowiązki producentów wina

Producentem wina jest podmiot, który przetwarza świeże winogrona, moszcz winogronowy lub młode wino w trakcie fermentacji na wino lub moszcz na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Drobnym producentem wina jest podmiot, który wyrabia w danym roku winiarskim mniej niż 1 000 hektolitrów wina (biorąc pod uwagę średnią roczną produkcję co najmniej z trzech lat winiarskich), z surowców pochodzących z:

• upraw własnych winorośli lub
• upraw winorośli położonych z obszaru województwa, w którym zlokalizowane jest miejsce wyrobu wina, a także z powiatów sąsiadujących z tym województwem, w ilości nie większej niż 50% wagowo wszystkich surowców pochodzących z upraw winorośli.

Wyrób wina przez drobnego producenta wina z upraw własnych nie jest działalnością regulowaną i nie podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich prowadzonego przez Dyrektora Generalnego KOWR. W przypadku pozostałych producentów wina istnieje obowiązek uzyskania wpisu w rejestrze przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich.

Producent może wyrabiać wino lub moszcz z winogron pozyskanych z upraw winorośli położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pod warunkiem, że pochodzą one z upraw wpisanych do ewidencji winnic. W odniesieniu do każdego roku winiarskiego, taki producent zobowiązany jest poinformować Dyrektora Generalnego KOWR o zamiarze produkcji wina w terminie nie później niż na 2 tygodnie przed rozpoczęciem produkcji wina, lecz nie później niż do 15 września danego roku. Zgłoszenie przekazuje się na formularzu udostępnionym na stronie internetowej KOWR.

Do obowiązków każdego producenta wina należy ponadto:

• stosowanie do produkcji wina wyłącznie winogron pozyskanych z odmian winorośli spełniających wymagania UE,
• prowadzenie rejestru przychodów i rozchodów, w którym odnotowywane są informacje dotyczące wyrobu wina,
• przestrzeganie obowiązujących praktyk enologicznych stosowanych w produkcji wina oraz ograniczeń w tym zakresie,
• zapewnienie zgodności wyrabianego wina z wymaganiami przepisów prawa, w tym również w zakresie opisu, etykietowania i prezentacji,
• sporządzanie dokumentów towarzyszących dla przewożonych produktów sektora wina,
• właściwe wycofywanie produktów ubocznych powstałych przy wyrobie wina lub moszczu winogronowego.

Ponadto, każdego roku producent wina zobowiązany jest składać Dyrektorowi Generalnemu KOWR deklarację o:

• produkcji wina – w terminie do 15 stycznia.
• zapasach win oraz moszczów posiadanych na dzień 31 lipca poprzedniego roku winiarskiego – w terminie do 31 sierpnia.

Dane te przekazuje się na formularzu udostępnionym na stronie internetowej KOWR.

Zadania organów krajowych na rynku wina

► KOWR

Do zadań Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa należy:

• prowadzenie rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich,
• prowadzenie ewidencji winnic,
• gromadzenie informacji o producentach zmierzających wyrabiać wino w danym roku winiarskich,
• prowadzenie i aktualizacja wykazu podmiotów działających na rynku wina w Polsce,
• przyjmowanie deklaracji statystycznych od plantatorów winorośli i producentów wina oraz przygotowanie na ich podstawie zbiorczego zestawienia dla Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi i Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego,
• nadawanie na wniosek przedsiębiorcy kodu zastępującego oznaczenie butelkującego, producenta, importera lub dostawcę na etykiecie wina,
• tworzenie systemu elektronicznego do gromadzenia i wymiany danych pomiędzy instytucjami w ramach rynku wina.

► PIORIN

Do zadań Wojewódzkich Inspektorów Ochrony Roślin i Nasiennictwa należy kontrola urzędowa upraw winorośli położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie spełniania wymagań określonych w prawie UE. Zadanie to polega na kontroli zgodności ze stanem faktycznym danych zgłoszonych przez plantatora winorośli we wniosku o wpis do ewidencji winnic oraz dokumentów potwierdzających pochodzenie odmian winorośli, w tym zgodności nazw tych odmian winorośli lub ich synonimów z danymi zgłaszanymi przez plantatora.

► IJHARS

Do zadań Wojewódzkich Inspektorów Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych należy kontrola urzędowa:

• jakości handlowej wina wprowadzanego do obrotu,
• dokumentów towarzyszących przewozowi produktów sektora wina niebędących wyrobami akcyzowymi,
• rejestrów przychodów i rozchodów,
• wycofywania produktów ubocznych.

Ponadto, do zadań organów IJHARS należy przeprowadzanie certyfikacji wina rocznikowego i odmianowego, dla produktów sektora wina bez chronionej nazwy pochodzenia (ChNP) lub chronionego oznaczenia geograficznego (ChOG). Działanie to realizowane jest na wniosek zainteresowanego podmiotu.

► MRiRW

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi jest właściwym organem pełniącym funkcję instytucji łącznikowej odpowiedzialnym za koordynację działań poszczególnych organów na rynku wina oraz kontakty z instytucjami łącznikowymi w innych państwach członkowskich i państwach trzecich. Ponadto, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi odpowiada za przekazywanie informacji do Komisji Europejskiej dotyczących organizacji rynku wina. W latach, w których warunki klimatyczne są wyjątkowo niekorzystne, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi może zwiększyć limit wzbogacania o 0,5 %. Wówczas odpowiada za publikację takiej informacji na swojej stronie internetowej, a także powiadomienie Komisji Europejskiej w tym zakresie.