Sekretarz stanu zwrócił uwagę, że przed przystąpieniem do Unii Europejskiej polscy rolnicy nie mieli odpowiedniej świadomości nadchodzących zmian. Nie byli do nich odpowiednio przygotowani. W opinii wiceministra w gospodarstwach rolnych byłoby więcej zrealizowanych inwestycji i zostałyby one lepiej przeprowadzone, gdyby ta świadomość była większa.

Uczestnicy debaty

W debacie brali udział: były premier Jerzy Buzek, wiceminister rolnictwa Republiki Czeskiej Milan Dad`ourek, polski wiceminister rolnictwa Michał Kołodziejczak, były dyrektor DG Agri Jerzy Plewa oraz prezes samorządu rolniczego Wiktor Szmulewicz.

Aktualna sytuacja polskiego rolnictwa w UE

Sekretarz stanu Michał Kołodziejczak ocenił, że obecne propozycje Komisji Europejskiej idą w dobrym kierunku. Jednocześnie zaznaczył, że wstrzymanie tranzytu produktów rolnych z Ukrainy ma na celu, przede wszystkim, zabezpieczenie środków finansowych w formie dopłat, na wsparcie polskich rolników. Według wiceministra Kołodziejczaka najważniejsze jest wspólne wypracowanie zasad handlu pomiędzy Polską a Ukrainą. Kolejnym elementem wymagającym zmiany jest, według polskiego wiceministra rolnictwa, ograniczenie biurokracji.

20 lat członkostwa w UE

Podsumowując minione dwadzieścia lat członkostwa Polski w Unii Europejskiej, były premier Jerzy Buzek zwrócił uwagę na szybkie tempo zmian, jakie zaszły na polskiej wsi. Odniósł się także do aktualnych wydarzeń.

– Osiągnięcia wczorajszego dnia są wyjątkowe, ponieważ sytuacja w rolnictwie europejskim i polskim jest bardzo trudna i skomplikowana – powiedział były premier, podkreślając znaczenie osiągniętych wczoraj uzgodnień stron rządowej i społecznej.

Podkreślił jednocześnie, że jesteśmy spóźnieni o dwa lata w kwestii poszukiwania rozwiązań obecnych problemów, na które zwracał uwagę już w czerwcu 2022 r.

Bieżące wyzwania UE

Czeski wiceminister rolnictwa skupił się na aktualnej, trudnej sytuacji spowodowanej napaścią Rosji na Ukrainę, a przede wszystkim – na destabilizacji rynków rolnych. Wiceminister Milan Dad`ourek zwrócił uwagę na napływ na rynek europejski towarów, które nie są produkowane zgodnie z wymogami obowiązującymi europejskich rolników. Podkreślił jednocześnie, że Rosja eksportuje zboże na rynki, na które tradycyjnie eksportowano zboże europejskie. W jego opinii niezbędne jest też ograniczenie biurokracji i właściwe ustawienie programów strategicznych. Zwrócił również uwagę, że rolnicy czescy – podobnie jak polscy – zużywają kilkukrotnie mniej środków ochrony roślin, niż ich zachodni koledzy.

Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych podkreślił korzyści jakie dało polskiemu rolnictwu wejście do Unii Europejskiej. Z drugiej strony Wiktor Szmulewicz zaznaczył, że zmniejszają się środki przeznaczane na realizację Wspólnej Polityki Rolnej, a do głosu dochodzi lobby proekologiczne. Zauważył również, że wielkim problemem jest brak powiązania rolników z przetwórstwem.

Zdaniem eksperta Team Europe Jerzego Plewy, który wchodził w skład Zespołu Negocjacyjnego ds. członkostwa Polski w Unii Europejskiej, dwadzieścia lat temu rolnicy przeczuwali, że wejście Polski do Unii Europejskiej to dla nich dobry krok. Zwrócił uwagę, że wówczas bardzo ważne było podtrzymywanie dialogu z poszczególnymi sektorami rolnictwa. Przypomniał, że istniały obawy o zalanie polskiego rynku produktami z krajów „starej” UE. Zaznaczył, że w ciągu tych 20 lat do polskiego sektora rolnego w ramach WPR trafiło 471 mld euro.

Jerzy Plewa podkreślił, że obecne problemy rolnictwa są znacznie głębsze i nie można ich sprowadzać jedynie do Zielonego Ładu oraz do importu produktów rolnych z Ukrainy. Jego zdaniem, przez bardzo słabe zorganizowanie, rolnicy nie mogą skorzystać z wielu możliwości, które daje Wspólna Polityka Rolna. Zwrócił również uwagę na niebezpieczeństwo wynikające z wprowadzenia zakazu tranzytu produktów rolnych z Ukrainy przez Polskę.