W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Ser kozi podkarpacki biały i wędzony

03.06.2018

Produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych w dniu 2006-06-14 w kategorii Produkty mleczne w woj. podkarpackim.

Wygląd:

Płaski cylinder lub prostopadłościan o bokach prostych lub lekko zaokrąglonych, dopuszczalne lekkie zniekształcenia powierzchni. Sporadycznie lekko spłaszczona kula.

Kształt:

Jak wyżej

Rozmiar:

Cylindry o średnicy 8-10 cm, wysokość 2-3 cm, Prostopadłościany o wymiarach 7cm x 7 cm, wysokość – 3 cm, Dopuszcza się inne kształty (lekko spłaszczona kula o średnicy 7-8 cm)

Barwa:

Barwa biała do jasnokremowej (jednakowa na zewnątrz i w środku). Ser wędzony ma barwę jasno-beżową do brązowej z wierzchu, na przekroju barwa jest jednolita biała lub kremowa.

Konsystencja:

Dość twarda, zwarta, elastyczna na przekroju, gładka, bez oczek, dopuszczalna drobnoziarnistość.

Smak:

Czysty, zharmonizowany, charakterystyczny dla przetworów z mleka koziego, słony; dopuszcza się zmiany smaku przez dodanie ziół. Ser wędzony posiada wyraźny zapach i smak wędzenia.

Tradycja:

Łaski to wieś położona w województwie podkarpackim w gminie Jasło. Gmina Jasło leży w południowo-zachodniej części województwa i obejmuje tereny wokół miasta Jasła, położone w dolinach rzeki Wisłoki, Jasiołki i Ropy. Gmina pozbawiona jest większych masywów leśnych, posiada natomiast cenne zabytki architektury, miejsca pamięci związane z obu wojnami światowymi, obiekty archeologiczne, świadczące o prastarej, bogatej historii tej ziemi. Przez gminę prowadzi spacerowy szlak turystyczny, którego atrakcyjna trasa przebiega przez cztery gminy: Wojaszówka, Jasło, Kołaczyce, Skołyszyn, a także obrzeżami gminy Frysztak i miasta Jasła. Powierzchnia gminy obejmuje 93 km², liczba mieszkańców to około 16 tysięcy. W skład gminy wchodzi osiemnaście miejscowości. Stanowią one siedemnaście sołectw, bowiem dwie z wymienonych wsi: Łaski i Sobniów tworzą jedno wspólne sołectwo. Większość z nich może odnaleźć swoje początki w średniowieczu. Część sołectw była kiedyś własnością opactwa Benedyktynów z Tyńca, inne należały do rycerstwa, a jeszcze inne były wsiami królewskimi. Tereny gminy posiadają bardzo duże walory krajoznawcze i rekreacyjne. Wiele miejscowości może stać się ośrodkami sobotnio-niedzielnego wypoczynku, większość z nich posiada wspaniałe warunki rozwoju agroturystyki. Nie będzie dużą przesadą stwierdzenie, iż koza na obszarze Polski była „obecna od zawsze”. Miało na to wpływ położenie geograficzne Polski oraz uwarunkowania ekonomiczne. Koza nazywana „krową biedaków” z uwagi na niskie koszty utrzymania była nieodłącznym elementem małych gospodarstw, dostarczała niezwykle wartościowy produkt – mleko, z którego wytwarzano między innymi sery. Wyjątkowość serów kozich doceniono już wiele lat temu w krajach Europy, w których od wieków produkowano i produkuje się nadal takie sery jak: wołoski „Ricotto”, francuski „Mont dor” i „Chervetin”, niemiecki „Altenburgski” czy szwedzki „Molkenkese”. W Polsce do końca XIX wieku dominowały rasy rodzime takie jak koza podlaska, pokucka, karpacka, kazimierzowska sandomierska czy śląska. Na początku XX wieku głównie w rejonie Wielkopolski, Pomorza, województw centralnych i Śląska zaczęto sprowadzać nowe rasy – kozę alpejską, saaneńską i togenburską. Do małopolski docierały także kozy herceńskie. Dzięki nowym rasom nastąpiła intensyfikacja hodowli kóz w Polsce i część starych, rodzimych ras kóz została wyparta przez nowe importowane rasy. Na terenach górskich (Karpaty) w latach 30. XX wieku popularna pozostała koza karpacka, która według M. Trybulskiego stanowiła typową odmianę kozy górskiej. Kozy te charakteryzowały się dobrymi cechami rozpłodowymi. Ich średnia mleczność wynosiła około 500 kg mleka rocznie (Trybulski 1939). Wydajność mleczna polskich kóz w tym okresie nie była wysoka, ale również i polskie kozie mleko było doskonałym surowcem do produkcji serów. Już w 1923 roku M. Trybulski pisał: Sernik mleka koziego daje znakomity twarożek, który przewyższa w smaku twaróg, otrzymany z mleka krowiego. Znając tradycję przetwórstwa górskiego (sery owcze) można domniemywać, że na terenach górskich, gdzie występowała koza karpacka, wytwarzano również sery kozie według wielu miejscowych przepisów. Generalnie stosowane były dwie metody wytwarzania serów: kwasowa – dzięki, której otrzymywano wszelkiego rodzaju twarogi oraz kwasowo-podpuszczkowa służąca do otrzymywania twarogów oraz serów twardych, dojrzewających (Tyszka 1994). W różnych rejonach powstawały sery o cechach charakterystycznych dla danego miejsca. Związane to było z odmienną florą danego obszaru, różną jakością mleka, odmiennym sposobem pozyskiwania skrzepu. W obecnej chwili trudno jest dotrzeć do materiałów piśmienniczych dotyczących konkretnych przepisów i metod produkcji serów kozich, lecz w wielu miejscach można napotkać informacje o przetworach z mleka koziego przekazywane w rodzinach z pokolenia na pokolenie. Szczegółowe metody produkcji serów poznano z przekazów ustnych oraz na podstawie prezentacji ich wytwarzania przez starszych, miejscowych mężczyzn zajmujących się wyrabianiem serów na wypasach. Wielu hodowców, których stada zlokalizowane są na terenie polskich gór, właśnie dzięki tak pozyskanej wiedzy produkuje różne rodzaje serów.

Informacje o publikacji dokumentu
Ostatnia modyfikacja:
19.09.2018 13:17 Sławomir Mucha
Pierwsza publikacja:
19.09.2018 13:17 Sławomir Mucha
{"register":{"columns":[]}}