Rzecznik
Praw Pacjenta

Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych obejmuje zdarzenia medyczne, do których doszło w szpitalu w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych (czyli np. w ramach świadczeń gwarantowanych finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia). Podstawowym warunkiem przyznania świadczenia jest ustalenie, że doszło do uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, zakażenia szpitalnego albo śmierci pacjenta, których z wysokim prawdopodobieństwem można było uniknąć w przypadku udzielenia świadczenia zdrowotnego zgodnie z aktualną wiedzą medyczną albo zastosowania innej dostępnej metody diagnostycznej lub leczniczej. Funduszem objęte są wszystkie tego typu zdarzenia, zarówno gdy przyczyną był błąd medyczny, jak i gdy z innych powodów pacjent nie otrzymał świadczenia zdrowotnego zgodnego z aktualną wiedzą medyczną bądź gdy wybrana ścieżka leczenia była wprawdzie dopuszczalna, ale okazała się nieoptymalna. Świadczenie nie przysługuje, jeśli doszło do dających się przewidzieć normalnych następstw zastosowania metody, na którą pacjent wyraził świadomą zgodę (czyli do powikłania).

Kwota świadczenia kompensacyjnego dla pacjenta waha się od 2 000 złotych do 200 000 złotych. Zależy ona od charakteru następstw zdrowotnych oraz stopnia dolegliwości wynikających z uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub zakażenia biologicznym czynnikiem chorobotwórczym. W przypadku śmierci pacjenta kwota świadczenia w odniesieniu do jednego wnioskodawcy wynosi od 20 000 złotych do 100 000 złotych. uwzględniając rodzaj relacji między wnioskodawcą a pacjentem, jak również wiek obu stron. Wysokość świadczenia jest wyliczana w oparciu o szczegółowe wytyczne określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia.

Wniosek należy złożyć do Rzecznika Praw Pacjenta. Wszystkie informacje o tym jak złożyć wniosek, co należy do niego dołączyć i jaką opłatę trzeba wnieść, znajdziesz na stronie Rzecznika w zakładce: Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych.

Wniosek o przyznanie świadczenia może złożyć osoba uprawniona zgodnie z obowiązującą ustawą, w tym dziecko, rodzic, małżonek niepozostający w separacji, partner (konkubent) oraz przysposabiający lub przysposobiony.

Niestety nie. Osobą uprawnioną do złożenia wniosku o przyznanie świadczenia kompensacyjnego jest sam pacjent (lub jego przedstawiciel ustawowy), który może to zrobić także działając przez pełnomocnika. W razie zaś śmierci pacjenta w wyniku zdarzenia medycznego wnioski o świadczenie mogą złożyć wymienieni w ustawie członkowie rodziny – dziecko, rodzic, małżonek niepozostający w separacji, partner (konkubent) oraz przysposabiający lub przysposobiony

Zgodnie z przepisami uprawnieni do złożenia wniosku są m.in. krewni pierwszego stopnia zmarłego. To wyklucza rodzeństwo, czyli krewnych drugiego stopnia.

Wysokość świadczenia kompensacyjnego jest ustalana na podstawie szczegółowych wytycznych określanych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Przy ustalaniu wysokości tego świadczenia na rzecz pacjenta uwzględnia się charakter następstw zdrowotnych oraz stopień dolegliwości wynikających ze zdarzenia medycznego, w tym w zakresie uciążliwości leczenia, uszczerbku na zdrowiu oraz pogorszenia jakości życia. W przypadku śmierci pacjenta brane są pod uwagę także czynniki takie jak rodzaj relacji między wnioskodawcą a pacjentem (pozostawanie w związku małżeńskim w chwili śmierci pacjenta, pokrewieństwo, pozostawanie w stosunku przysposobienia, pozostawanie we wspólnym pożyciu), a także wiek wnioskodawcy i wiek zmarłego pacjenta.

Wniosek może być złożony w terminie roku od dnia, w którym wnioskodawca dowiedział się o zakażeniu biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzeniu ciała lub rozstroju zdrowia albo śmierci pacjenta. Termin ten nie może być jednak dłuższy niż 3 lata od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie skutkujące szkodą lub śmiercią pacjenta.

Tak, wniosek podlega opłacie w wysokości 300 zł. Potwierdzenie opłaty należy dołączyć do wniosku. W razie jego braku zostaniesz wezwany do przedłożenia tego dokumentu. Opłata podlega zwrotowi w przypadku wydania decyzji o przyznaniu świadczenia.

Jeśli znajdziesz się w sytuacji, w której nie możesz opłacić wniosku, istnieje możliwość ubiegania się o zwolnienie z tej opłaty poprzez dostarczenie odpowiednich dokumentów potwierdzających Twoją sytuację finansową. Przykładowe dokumenty, które mogą być wymagane, to zaświadczenie o korzystaniu z pomocy społecznej lub informacja od ZUS dotycząca wysokości Twojej renty lub emerytury. Decyzja o zwolnieniu z opłaty zostanie podjęta po przeanalizowaniu przedstawionych dokumentów.

Niestety nie. Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych obejmuje wyłącznie świadczenia szpitalne finansowane ze środków publicznych.

Decyzję o przyznaniu lub odmowie przyznania świadczenia wydaje Rzecznik Praw Pacjenta, do którego można złożyć wniosek dotyczący zdarzenia medycznego, czyli rozstroju zdrowia, uszkodzenia ciała, zakażenia szpitalnego lub śmierci pacjenta.

W trakcie postępowania wniosek oraz zgromadzona dokumentacja medyczna zostaną przeanalizowane pod kątem medycznym przez Zespół do spraw Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych, który działa przy Rzeczniku Praw Pacjenta. W jego skład wchodzą doświadczeni lekarze lub eksperci posiadający stopień naukowy w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu, których wiedza gwarantuje fachową ocenę danej sprawy.

Tak, oprócz dokumentacji dołączonej do wniosku o przyznanie świadczenia kompensacyjnego Rzecznik może uzyskać dokumentację medyczną od każdego z podmiotów leczniczych, które udzielały pacjentowi świadczeń zdrowotnych.

Tak. Odwołanie należy wnieść do Rzecznika, który przekaże je Komisji Odwoławczej. Jest ona niezależna od Rzecznika, a w jej skład wchodzi 9 członków posiadających odpowiednią wiedzę i doświadczenie, reprezentujących różne instytucje i środowiska (w tym organizacje pacjentów). Szczegóły dotyczące możliwości złożenia odwołania znajdziesz w treści decyzji.

Odwołanie podlega opłacie w wysokości 200 zł. Podlega ona zwrotowi, jeśli Komisja Odwoławcza stwierdzi, że odwołanie było zasadne.

Od decyzji Komisji Odwoławczej możesz złożyć skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Szczegóły dotyczące złożenia skargi znajdziesz w treści orzeczenia Komisji.

W postępowaniu przed Rzecznikiem w sprawie przyznania świadczenia kompensacyjnego wnioskodawca może być reprezentowany przez pełnomocnika. Pełnomocnikiem może być każda osoba fizyczna, a więc nie tylko adwokat czy radca prawny, ale też np. członek rodziny wnioskodawcy.

Głównym źródłem przychodów Funduszu są przekazywane każdego roku przez NFZ środki z odpisu na składkę zdrowotną, w wysokości wynikającej z planu finansowego Funduszu Kompensacyjnego. W razie takiej potrzeby NFZ będzie dokonywał też dodatkowych płatności. Takie rozwiązanie zapewnia stabilne finansowanie. Dzięki temu Fundusz wypłaci świadczenia wszystkim poszkodowanym, którzy złożą wniosek i spełnią kryteria określone w ustawie.

Nie. Pacjent, który otrzymał już odszkodowanie lub zadośćuczynienie od osoby odpowiedzialnej za szkodę (w tym z ubezpieczenia OC), nie może złożyć wniosku do Rzecznika – niezależnie od wysokości uzyskanej rekompensaty.

Wniosku o świadczenie kompensacyjne nie można też złożyć, gdy w danej sprawie toczy się lub zostało zakończone postępowanie cywilne przed sądem albo sąd karny orzekł na rzecz wnioskodawcy obowiązek naprawienia szkody lub nawiązkę. Z kolei wytoczenie powództwa w trakcie trwania postępowania przed Rzecznikiem spowoduje umorzenie tego postępowania.

Jeśli wnioskodawca uważa, że przyznana mu kwota jest niewystarczająca, może złożyć odwołanie, a następnie wnieść skargę do sądu administracyjnego. Natomiast w sytuacji, gdy decyzja przyznająca świadczenie stała się prawomocna, wnioskodawca musi skierować do Rzecznikowi swoje oświadczenie w sprawie akceptacji przyznanego mu świadczenia lub jego rezygnacji. Przyjmując świadczenie, wnioskodawca rezygnuje z ewentualnych dalszych roszczeń, włącznie z roszczeniami wobec szpitala. W przypadku rezygnacji z przyjęcia świadczenia, ma otwartą drogę do dochodzenia roszczeń na zasadach ogólnych, w tym poprzez drogę sądową, przeciwko osobom ponoszącym odpowiedzialność cywilną za szkodę.

Niestety nie. Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych obejmuje zdarzenia, do których doszło po jego utworzeniu, czyli nie wcześniej niż 6 września 2023 roku. Obejmuje także zdarzenia wcześniejsze, ale tylko jeśli pacjent dowiedział się o szkodzie po tej dacie.

Świadczenie jest wypłacane w ciągu 14 dni od dnia złożenia oświadczenia o przyjęciu świadczenia kompensacyjnego wynikającego z prawomocnej decyzji. Najpierw więc, w terminie 30 dni od dnia, gdy decyzja przyznająca świadczenie kompensacyjne, stała się prawomocna, wnioskodawca musi złożyć Rzecznikowi oświadczenie o przyjęciu świadczenia.