Posiedzeniu Rady przewodniczyła Polska, która od 1 stycznia 2025 roku sprawuje prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Biorąc pod uwagę kontekst geopolityczny Polska przedstawiła przegląd różnych inicjatyw UE, jej państw członkowskich i organów międzynarodowych w tym zakresie.

W Unii Europejskiej zrobiliśmy wiele, aby zebrać i zachować dowody zbrodni popełnionych przez Rosję. Ufam, że będzie to miało kluczowe znaczenie w pracach specjalnego trybunału, który wkrótce powstanie. Sprawiedliwości stanie się zadość, a Rosja zostanie pociągnięta do odpowiedzialności za zbrodnie wojenne popełnione na Ukrainie. – mówił minister sprawiedliwości Adam Bodnar.

W odniesieniu do planów utworzenia specjalnego trybunału pod auspicjami Rady Europy, ministrowie sprawiedliwości omówili przede wszystkim kwestię przekazywania dowodów zebranych przez państwa członkowskie i przechowywanych ich w zasobach Eurojustu.

Harmonizacja prawa upadłościowego

Podczas spotkania ministrowie omówili dyrektywę dotyczącą zharmonizowania niektórych aspektów prawa upadłościowego. Jest to jeden z priorytetów polskiej prezydencji, mający kluczowe znaczenie dla wzmacniania konkurencyjności europejskiej gospodarki oraz rozwoju Unijnych Rynków Kapitałowych.

Unia Europejska musi działać szybko w celu odzyskania swojej konkurencyjności. Prawo upadłościowe to kluczowy element zbioru środków niezbędnych do osiągnięcia tego celu — mówił minister Bodnar. – Potrzebujemy silnych struktur, które zapewnią sprawiedliwe, przewidywalne i wydajne procedury upadłościowe we wszystkich państwach członkowskich. Dzisiaj liczymy na Państwa opinię w sprawie procedury pre-pack, której celem jest szybka likwidacja niewypłacalnego dłużnika i sprzedaż jego przedsiębiorstwa po najwyższej możliwej cenie, tak aby zagwarantować spłatę wierzycieli – dodał.

Postępowanie pre-pack, w którym sprzedaż przedsiębiorstwa dłużnika jest przygotowywana i negocjowana przed formalnym otwarciem postępowania upadłościowego, umożliwia wykonanie sprzedaży i uzyskanie wpływów w szybki sposób.

Ministrowie dyskutowali, jak najlepiej osiągnąć cel postępowania pre-pack, zachowując jednocześnie zasadę swobody umów. Wielu ministrów uznało, że ważne jest utrzymanie obowiązujących umów w mocy, aby móc kontynuować działalność po ogłoszeniu upadłości. Debata pokazała również, że konieczne są dalsze prace techniczne w celu zdefiniowania wyjątków od ogólnej zasady automatycznego przenoszenia umów.

Polska prezydencja ma na celu osiągnięcie ogólnego podejścia, tj. stanowiska państw członkowskich.

 

Karta praw podstawowych UE

Rada zatwierdziła konkluzje w sprawie stosowania Karty praw podstawowych UE. Stwierdzono w nich, że organizacje społeczeństwa obywatelskiego odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu, że obywatele UE mogą korzystać z praw podstawowych gwarantowanych przez Kartę. Z kolei finansowanie UE jest istotne dla umożliwienia tego zaangażowania.

Konkluzje Rady UE są efektem rocznego sprawozdania Komisji z 2024 r. dotyczącego wdrażania Karty.

Niezależność sądownictwa

Podczas spotkania dyskutowano również o ochronie praworządności i niezależności sądownictwa w państwach członkowskich UE. Ministrowie analizowali sposoby przeciwdziałania zagrożeniom wynikającym z prób ingerencji w autonomię sądownictwa przez władze wykonawcze oraz mechanizmy wzmacniania niezależnych instytucji sądowniczych, które są fundamentem demokracji i rządów prawa.

- To temat niezwykle ważny i bliski mojemu sercu. Widzimy rosnące próby podważania praworządności przez władze wykonawcze, które, powołując się na demokratyczny mandat, ingerują w autonomię wymiaru sprawiedliwości – podkreślił minister Bodnar.

Dzisiejsze spotkanie stanowiło istotny krok w kierunku skuteczniejszego egzekwowania prawa, ochrony niezależności sądownictwa oraz wzmacniania europejskiej gospodarki. Ministrowie podkreślili konieczność dalszej współpracy w tych kluczowych obszarach, aby zapewnić stabilność i praworządność w całej Unii Europejskiej.