W dniu 23 września 2021 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej: Trybunał) opublikował decyzje z dnia 31 sierpnia 2021 roku w sprawach:

• Ansion i Walczak przeciwko Polsce (skargi nr 71320/14 i 71360/14);
• B.Ż. przeciwko Polsce (skarga nr 6386/17);
• Chojnowski i Inni przeciwko Polsce (skarga nr 65146/11);
• Łabądź przeciwko Polsce (skarga nr 10949/15);
• Mroczek i Inni przeciwko Polsce (skarga nr 25202/11);
• Danuta Nowak przeciwko Polsce (skarga nr 2290/14);
• Przywieczerski przeciwko Polsce (skarga nr 45153/19);
• Sadlik przeciwko Polsce (skarga nr 44180/17).

We wszystkich sprawach Trybunał uznał skargi za niedopuszczalne.

W sprawie Ansion i Walczak przeciwko Polsce (skargi nr 71320/14 i 71360/14) skarżący zarzucili naruszenie art. 10 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (dalej: Konwencja), podnosząc że orzeczenia sądów krajowych w ich sprawach stanowiły bezprawną i nieproporcjonalną ingerencję w ich prawo do wolności wypowiedzi. Trybunał uznał skargę za niedopuszczalną.
Skarżący (redaktor naczelny i dziennikarz lokalnej gazety) w sierpniu 2012 roku opublikowali artykuł, w którym twierdzili, że znany polityk przekazał publiczne pieniądze firmie swojego syna na sfinansowanie własnej kampanii politycznej. W postępowaniu krajowym, dotyczącym ochrony dóbr osobistych polityka, sądy krajowe stwierdziły, że przedmiotowy artykuł zawierał nieprawdziwe informacje. W ocenie sądu krajowego artykuł naruszył tym samym dobra osobiste powoda i podważył jego dobre imię. Sąd nakazał skarżącym publikację przeprosin i zapłatę zadośćuczynienia.
Trybunał stwierdził, że ingerencja w prawo do wolności wypowiedzi była przewidziana przez prawo i służyła uzasadnionemu celowi - ochronie dobrego imienia innych osób. Trybunał zauważył, że sądy krajowe uznały informacje zawarte w artykule za nieprawdziwe, ponieważ skarżący nie przedstawili wystarczających dowodów. Sądy krajowe stwierdziły również, że skarżący wywołali wrażenie, że prywatna firma prowadzona przez syna polityka była nielegalnie wspierana ze środków publicznych. Taka aluzja była zasadniczo myląca i uznano, że skarżący nie działali z należytą starannością, jakiej wymaga ustawa Prawo prasowe.
Trybunał stwierdził, że sądy krajowe przedstawiły wystarczające i odpowiednie powody, uzasadniające konieczność ingerencji w wolność wypowiedzi skarżących i odrzucił skargę zgodnie z art. 35 ust. 3 lit. a i 4 Konwencji.

W sprawie B.Ż. przeciwko Polsce (skarga nr 6386/17) skarżący zarzucił naruszenie art. 6 ust. 1 i 3 lit. d Konwencji, podnosząc, że jego prawo do rzetelnego procesu zostało naruszone, ponieważ odmówiono mu możliwości ponownego przesłuchania pokrzywdzonej.
W 2013 roku zostało wszczęte śledztwo w sprawie wykorzystania seksualnego nieletniej L. Ofiara została przesłuchana w tzw. procedurze „niebieskiego pokoju” w obecności psychologa. Skarżący nie był obecny na przesłuchaniu. W tym czasie nie został jeszcze formalnie oskarżony i nie był reprezentowany przez obrońcę. W dniu 26 kwietnia 2013 roku, skarżącemu postawiono zarzuty gwałtu i usiłowania gwałtu na nieletniej. Sądy krajowe uznały skarżącego winnym zarzuconych mu czynów.
Trybunał uznał, że istniał uzasadniony powód odrzucenia wniosku skarżącego o przesłuchanie L. Pokrzywdzone dziecko składało zeznania jedynie na etapie postępowania przygotowawczego ze względu na potrzebę ochrony jego zdrowia psychicznego.  Biegły potwierdził, że drugie przesłuchanie byłoby traumatyczne dla L. i spowodowałoby nadmierny uraz. Zeznania nie były jedynymi dowodami w sprawie i zostały potwierdzone zeznaniami innych świadków oraz zeznaniami biegłych. Trybunał zauważył, że choć skazanie skarżącego opierało się w decydującym stopniu na zeznaniach złożonych przez L. dosłowny zapis jej przesłuchania był dostępny dla skarżącego i jego adwokata. Co więcej, przesłuchanie L. zostało przeanalizowane przez biegłego psychologa, który został następnie przesłuchany na rozprawie. Sąd pierwszej instancji wykorzystał również jako dowód zeznania przyjaciół L.
Trybunał uznał, że podjęte powyżej środki równoważące były wystarczające. W związku z tym stwierdził, że skarżącemu zapewniono ochronę jego praw gwarantowanych w art. 6 ust. 1 i 3 lit. d Konwencji. W związku z powyższym skarga została uznana za niedopuszczalną.

W sprawie Chojnowski i Inni przeciwko Polsce (nr skargi 65146/11) skarżący podnieśli zarzut naruszenia art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji (ochrona własności) w związku z wysokością odszkodowania za wywłaszczone mienie. Trybunał zauważył, że przepis ten nie gwarantuje prawa do pełnego odszkodowania. Ingerencja w prawo skarżących była zgodna z prawem i dokonana w interesie powszechnym, zaś odszkodowanie, jakie im przyznano, było adekwatne. W związku z powyższym Trybunał uznał skargę za oczywiście niezasadną i stwierdził, że jest ona niedopuszczalna.

W sprawie Łabądź przeciwko Polsce (skarga nr 10949/15) skarżący zarzucił naruszenie art. 10 (wolność wypowiedzi) oraz art. 11 (wolność zgromadzeń) Konwencji w związku ze zorganizowaniem przez skarżącego manifestacji przed domem wiceprezesa zarządu kopalni węgla, należącej do spółki J.S.W. i sprawą sądową o naruszenie jego dóbr osobistych. Sądy krajowe nakazały skarżącemu publikację przeprosin i zapłatę zadośćuczynienia.
Trybunał zauważył, że ingerencja była przewidziana przez prawo i służyła uzasadnionemu celowi -  ochronie dobrego imienia oraz prawa do nienaruszalności mieszkania innych osób. Trybunał uznał ponadto, że powody przedstawione przez sądy na poparcie ich orzeczeń w postępowaniu krajowym były odpowiednie i wystarczające, a ingerencja nie była nieproporcjonalna do uzasadnionego celu. Dlatego też ingerencja w prawo skarżącego do wolności wypowiedzi i zgromadzeń była „konieczna w demokratycznym społeczeństwie”.
W związku z powyższym Trybunał uznał, że skarga jest niedopuszczalna.

W sprawie Mroczek i Inni przeciwko Polsce (nr skargi 25202/11) skarżący podnieśli zarzut naruszenia art. 6 (dostęp do sądu) oraz art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji (ochrona własności) w związku z procedurą przymusowego wykupu akcji spółki Ruch S.A. Wskazali, że nie mogli odwołać się do sądu w sprawie przymusowego wykupu ani zakwestionować zaproponowanej ceny.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 6 Trybunał wskazał, że przepisy, na podstawie których dokonano wykupu przymusowego, obowiązywały już w dacie zakupu przez skarżących akcji, lecz nie podnieśli oni, by wykupu dokonano niezgodnie z przepisami. Przepisy te nie gwarantowały wykupu akcji po cenie rynkowej. W konsekwencji Trybunał stwierdził, że przedmiot skargi nie mieści się w zakresie art. 6 Konwencji i stwierdził, że jest ona niedopuszczalna.
W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji Trybunał stwierdził, że przepisy krajowe regulujące cenę akcji w sytuacji wykupu przymusowego nie stwarzały nadmiernej nierównowagi na niekorzyść skarżących w stopniu stanowiącym naruszenie prawa do poszanowania własności. W związku z tym Trybunał uznał skargę na naruszenie art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji za oczywiście niezasadną i stwierdził, że jest ona niedopuszczalna.

W sprawie Danuta Nowak przeciwko Polsce (nr skargi 2290/14), skarżąca podniosła zarzut naruszenia art. 2 i 3 Konwencji (prawo do życia oraz zakaz nieludzkiego i poniżającego traktowania), wskazując, że władze krajowe nie dopełniły obowiązku chronienia życia jej syna.
Syn skarżącej zmarł w zakładzie karnym. Przeprowadzone zostało postępowanie przygotowawcze i dyscyplinarne, które nie wykazały winy personelu więzienia.
Trybunał wskazał, że skargę należy rozpoznać wyłącznie pod kątem ewentualnego naruszenia art. 2 Konwencji. Zauważył, że syn skarżącej wielokrotnie, w tym w okresie bezpośrednio poprzedzającym jego śmierć, korzystał z wizyt lekarskich w zakładzie karnym, przechodził badania i otrzymywał lekarstwa. Zachowanie personelu medycznego i więziennego nie budziło zastrzeżeń, a postępowanie, mające na celu wyjaśnienie przyczyny zgonu, zostało wszczęte niezwłocznie i w jego toku zgromadzono wszelkie niezbędne dowody.
W związku z powyższym Trybunał uznał skargę Danuty Nowak za oczywiście niezasadną i stwierdził, że jest ona niedopuszczalna.

W sprawie Przywieczerski przeciwko Polsce (skarga nr 45153/19) skarżący zarzucił naruszenie art. 6 ust. 1 Konwencji (samodzielnie oraz w związku z art. 46) podnosząc, że Sąd Najwyższy oddalając jego wniosek o wznowienie postępowania karnego nie wziął pod uwagę wyroku Trybunału z dnia 12 kwietnia 2018 roku. W ocenie skarżącego pozbawiło go to prawa do rzetelnego procesu sądowego, przeprowadzonego przez niezawisły i bezstronny sąd.
W 1998 roku skarżący został oskarżony o sprzeniewierzenie majątku Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego „FOZZ” i kradzież. W wyniku procesu karnego skarżący został skazany na karę łączną trzech i pół roku pozbawienia wolności oraz grzywnę. W 2007 roku skarżący złożył pierwszą skargę (nr 38433/07) do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, zarzucając naruszenie art. 6 ust. 1 Konwencji. Skarżący podniósł, że wyznaczenie sędziego do rozpoznania jego sprawy nastąpiło z naruszeniem prawa krajowego i że sąd nie był bezstronny. Zarzucił ponadto, że jego prawo do sprawiedliwego rozpoznania sprawy zostało naruszone, ze względu na wejście w życie nowelizacji Kodeksu karnego z 2005 roku, przedłużającej okresy przedawnienia, która znalazła zastosowanie do niektórych zarzutów przeciwko skarżącemu. W wyroku z dnia 12 kwietnia 2018 roku Trybunał stwierdził naruszenie art. 6 ust 1 Konwencji z uwagi na wyznaczenie sędziego A.K. do rozpoznania sprawy. Nie stwierdził naruszenia w odniesieniu do innych zarzutów. W wyroku Trybunał uznał, że w konkretnych okolicznościach przedmiotowej sprawy to nie do Trybunału lecz do sądów krajowych należy podjęcie decyzji czy wznowienie postępowania karnego jest konieczne celem wykonania wyroku ETPCz.
W dniu 29 sierpnia 2018 roku skarżący złożył do Sądu Najwyższego wniosek o wznowienie postępowania karnego w związku z wyrokiem Trybunału z dnia 12 kwietnia 2018 roku. Postanowieniem z dnia 26 lutego 2019 roku Sąd Najwyższy oddalił wniosek skarżącego. Stwierdził, że choć naruszenie dotyczyło istotnego elementu procesu, nie podważało ustaleń dotyczących odpowiedzialności karnej skarżącego i nie miało wpływu na wynik postępowania. Sąd Najwyższy uznał, że wyznaczenie sędziego A.K. do składu orzekającego nie stanowiło bezwzględnej przyczyny odwoławczej, która uzasadniałaby uchylenie prawomocnego orzeczenia.
Trybunał przypominał, że art. 6 ust. 1 zwykle nie ma zastosowania do postępowań nadzwyczajnych, takich jak te, dotyczące wznowienia postępowania karnego zakończonego prawomocnym wyrokiem. Jednakże, gdyby taki nadzwyczajny środek prowadził bezpośrednio do ponownego rozpoznania meritum sprawy lub zmiany ostatecznego wyroku, art. 6 ust. 1 miałby zastosowanie.
Trybunał zauważył, że w przedmiotowej sprawie Sąd Najwyższy nie przeprowadził ponownego rozpoznania jej meritum. W szczególności nie badał prawidłowości oceny zebranych dowodów ani w inny sposób nie oceniał słuszności skazania skarżącego. Sąd Najwyższy ocenił, czy przydzielenie sędziego A.K. do składu orzekającego mogło mieć jakikolwiek potencjalny wpływ na wynik sprawy. Kontrola przeprowadzona przez Sąd Najwyższy zasadniczo dotyczyła uchybień proceduralnych w postępowaniu prowadzonym przed sądem pierwszej instancji i nie odnosiła się do żadnych dowodów, zeznań świadków i  nie oceniała prawidłowość skazania skarżącego. W konsekwencji Trybunał stwierdził, że postępowanie prowadzone przed Sądem Najwyższym i zakończone postanowieniem z dnia 26 lutego 2019 roku nie stanowiło przedłużenia procesu karnego skarżącego. W związku z tym część skargi, dotycząca naruszenia art. 6 ust. 1 zgodnie z art. 35 ust. 3 (a) i 4 Konwencji,  musiała zostać uznana za niedopuszczalną z powodu braku właściwości ratione materiae.
W zakresie zarzutu naruszenia art. 46 Konwencji Trybunał przypomniał, że funkcję nadzorowania wykonywania orzeczeń powierzono Komitetowi Ministrów. W tym kontekście Trybunał odnotował, iż w swojej rezolucji CM/ResDH(2019)160, przyjętej w dniu 10 lipca 2019 roku, Komitet Ministrów zamknął nadzór nad wykonaniem wyroku uznając go za wykonany pomimo tego, że postępowanie nie zostało wznowione. Ponadto Trybunał zauważył, że w swoim wyroku z dnia 12 kwietnia 2018 roku uznał, że to do sądów krajowych należy decyzja, czy wznowienie postępowania karnego będzie konieczne dla wykonania wyroku. W związku z powyższym, w zakresie, w jakim skarżący zarzucił brak naprawienia naruszenia art. 6 ust. 1 stwierdzonego w wyroku ETPCz z dnia 12 kwietnia 2018 roku, Trybunał stwierdził, że nie jest właściwy ratione materiae do rozpatrywania tej skargi. W konsekwencji skarga została uznana za niedopuszczalną.

W sprawie Sadlik przeciwko Polsce (skarga nr 44180/17) skarżący zarzucił naruszenie art. 6 ust. 1 i art. 13 Konwencji oraz art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji.
W 2007 roku skarżący wziął kredyt we frankach szwajcarskich. Zgodnie z warunkami umowy środki zostały udostępnione w polskich złotych, ale należność została wyrażona we frankach szwajcarskich w oparciu o kurs kupna PLN-CHF z dnia zawarcia umowy. Miesięczne spłaty miały być naliczane we frankach szwajcarskich, ale obciążane w polskich złotych, według kursu sprzedaży PLN-CHF w momencie wymagalności płatności. Skarżący miał ponosić ryzyko wszelkich wahań kursów walutowych pomiędzy polskim złotym a frankiem szwajcarskim. W 2013 roku skarżący wniósł o unieważnienie umowy kredytu. Zarzucił, że został wprowadzony przez bank w błąd a umowa naruszała zasady współżycia społecznego. W postpowaniu krajowym sądy oddaliły powództwo.
W zakresie zarzutu naruszenia art. 6 Konwencji Trybunał uznał, że postępowanie krajowe było rzetelne. W trakcie postępowania, skarżący mógł przedstawić argumenty, które uważał za istotne dla jego sprawy. Miał ponadto możliwość skutecznego zakwestionowania argumentów przedstawionych przez stronę przeciwną. Trybunał uznał za bezzasadny również zarzut naruszenia art. 13 Konwencji.
W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji Trybunał zauważył, że skarżący został poinformowany o ryzyku związanym z kredytem walutowym i wahaniami kursów walut, mimo to zdecydował się podpisać umowę ponadto miał możliwość restrukturyzacji kredytu na denominowany w polskich złotych.
W związku z tym skarga została uznana za niedopuszczalną.

Orzeczenia są dostępne w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (HUDOC).