W dniu 16 stycznia 2020 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej: Trybunał lub ETPCz) wydał wyrok w sprawie o numerze skargi 31792/15, w którym stwierdził naruszenie art. 6 ust 1 oraz art. 13 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (dalej: Konwencja) oraz opublikował decyzję w sprawie przeciwko Polsce o numerze skargi 48498/17, w której strony zawarły ugodę.

W sprawie o numerze skargi 31792/15 skarżący podnosił naruszenie art. 6 Konwencji w kontekście przewlekłości postępowania karnego w jego sprawie.

Trybunał ustalił, że skarżący usłyszał zarzuty 13 listopada 2012 roku, zaś akt oskarżenia wpłynął do sądu 21 czerwca 2017 roku. W dniu 8 sierpnia 2017 roku sąd wydał wyrok skazujący, a skarżący nie odwoływał się od tego wyroku. Jednoinstancyjne postępowanie trwało zatem, 4 lata i niemal 9 miesięcy. W okresie następującym po wydaniu opinii biegłego w 2013 roku aż do 2017 roku wobec skarżącego nie były wykonywane czynności w postępowaniu przygotowawczym z uwagi na poszukiwanie drugiego podejrzanego, który uciekł za granicę i tam się ukrywał.

W tym czasie, jak ustalił Trybunał, skarżący złożył pięć skarg w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. 2004, Nr 179, poz. 1843 z późn. zm.), dalej: ustawa o skardze na przewlekłość. Dwie z nich zostały oddalone, a dwie odrzucone. Na skutek jednej ze skarg sąd przyznał skarżącemu odszkodowanie w wysokości 3 000 złotych (wówczas około 700 euro). W uzasadnieniu sąd krajowy stwierdził, że przez cztery lata czynności w śledztwie ograniczały się do sporadycznych wniosków do różnych instytucji krajowych celem ustalenia miejsca pobytu drugiego podejrzanego. W uzasadnieniu sąd krajowy wskazał również, że prokurator mógł już w 2014 roku wyłączyć sprawę do odrębnego rozpoznania. Trybunał uznał, że sprawa nie była skomplikowana, skoro następnie – już po wyłączeniu sprawy – wyrok zapadł w ciągu sześciu tygodni oraz stwierdził, że z okoliczności sprawy nie wynika, aby skarżący przyczynił się do przewlekłości. Trybunał zgodził się ze stanowiskiem sądu krajowego, jednakże stwierdził, że kwota zasądzona przez ten sąd jest niższa niż ta przyznawana przez Trybunał i nie przychylił się do zarzutu braku statusu ofiary po stronie skarżącego. Stwierdził, że kwota przyznana w postępowaniu w trybie ustawy o skardze na przewlekłość nie była wystarczająca w świetle standardów Trybunału.

W konsekwencji Trybunał stwierdził naruszenie art. 6 ust. 1 oraz art. 13 Konwencji i przyznał skarżącemu kwotę pieniężną w wysokości 1 800 euro.

W sprawie o numerze skargi 48498/17 zawarto ugodę, na mocy której Rząd RP uznał naruszenie art. 8 Konwencji z uwagi na niedostateczne wygrodzenie kącika sanitarnego w celi, w której był osadzony skarżący i zgodził się wypłacić sumę pieniężną w wysokości 1 800 euro tytułem słusznego zadośćuczynienia oraz pokrycia wszelkich kosztów i wydatków, a skarżący zrzekł się wszelkich dalszych roszczeń przeciwko Polsce wynikających z okoliczności sprawy. Skarga została skreślona z listy spraw na mocy art. 39 Konwencji.

Orzeczenia są dostępne w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int).