W dniu 3 marca 2022 r. Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok w sprawie Nikoghosyan i inni przeciwko Polsce (nr skargi 14743/17). Sprawa dotyczyła zastosowania aresztu wobec rodziny ubiegającej się o azyl przez okres sześciu miesięcy bez zindywidualizowanej oceny ich szczególnej sytuacji i potrzeb.

Skarżący podnieśli zarzut naruszenia art. 5 ust. 1 lit. f Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (dalej: Konwencja) (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego), wskazując, iż zastosowanie aresztu wobec nich było środkiem arbitralnym oraz niezgodnym z wymogami konieczności i proporcjonalności. Skarżący twierdzili, że władze nie rozważyły ​​żadnych alternatywnych i mniej rygorystycznych środków w celu zabezpieczenia ich obecności w Polsce do czasu zakończenia postępowania azylowego.

Trybunał skrytykował praktykę władz polegającą na stosowaniu aresztu wobec osób ubiegających się o status uchodźcy bez indywidualnej oceny ich szczególnej sytuacji lub potrzeb (zob., wyrok z 4 kwietnia 2017 roku w sprawie Thimothawes przeciwko Belgii, nr skargi 39061/11 oraz wyrok z 26 listopada 2015 roku w sprawie Mahamed Jama przeciwko Malcie, nr skargi 10290/13).

Trybunał przypomniał, że zastosowanie aresztu wobec cudzoziemców jest możliwe jedynie po rozważeniu innych alternatywnych środków koniecznych do osiągnięcia zamierzonego celu. W szczególnych okolicznościach niniejszej sprawy zastosowanie aresztu zarówno wobec dorosłych skarżących jak również ich dzieci przez okres prawie sześciu miesięcy nie było w ocenie Trybunału środkiem koniecznym. Ponadto Trybunał uznał, że ​​fakt zatrzymania dzieci wymagał większej szybkości i staranności działania ze strony władz

Z uwagi na powyższe Trybunał uznał, że doszło do naruszenia artykułu 5 ust. 1 lit. f Konwencji oraz nakazał wypłacenie skarżącym kwotę 15 000 euro tytułem zadośćuczynienia. Wyrok jest dostępny w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (https://hudoc.echr.coe.int). Stanie się on ostateczny zgodnie z warunkami określonymi w art. 44 ust. 2 Konwencji.