12 marca br. Komitet Delegatów Ministrów Rady Europy przyjął Konwencję o ochronie zawodu prawnika. Dokument będący wynikiem prac Komitetu Ekspertów ds. Ochrony Prawników (CJ-AV) pod nadzorem Europejskiego Komitetu Współpracy Prawnej (CDCJ), stanowi pierwszą w historii Rady Europy umowę międzynarodową mającą na celu ochronę zawodu prawnika.  

Konwencja to inicjatywa Rady Europy mająca na celu wzmocnienie praworządności poprzez zapewnienie skutecznej ochrony prawników, których rola jest kluczowa dla funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości i ochrony praw podstawowych. W ostatnich latach nasiliły się ataki na przedstawicieli tego zawodu, takie jak nękanie, groźby, aresztowania, inwigilacja, wymuszone zaginięcia i morderstwa, co podkreśla potrzebę wprowadzenia takiego instrumentu prawnego.

W skład polskiej delegacji weszła m.in. wiceszefowa resortu sprawiedliwości Maria Ejchart. W imieniu rządu Rzeczpospolitej Polskiej podczas uroczystej ceremonii w Luxemburgu dokument podpisał (13 maja br.) ambasador Aleksander Pociej pełniący obowiązki Stałego Przedstawiciela Polski przy Radzie Europy.

Konwencja ma zasięg globalny i będzie otwarta do podpisu również dla państw spoza Rady Europy.

Wśród kluczowych postanowień Konwencji znajdują się zapisy dotyczące:

• Gwarancji niezależności wykonywania zawodu prawnika;
• Ochrony przed nieuzasadnioną ingerencją w działalność zawodową;
• Ochrony tajemnicy adwokackiej/radcowskiej;
• Zapewnienia równego i przejrzystego dostępu do zawodu;
• Ochrony prawników przed negatywnymi konsekwencjami wynikającymi z identyfikacji z klientami lub ich sprawami;
• Przebiegu postępowań dyscyplinarnych przed niezależnymi i bezstronnymi organami;
• Niezależności samorządów prawniczych.

Celem sygnowanego przez Polskę dokumentu jest również zapewnienie prawnikom możliwości wykonywania zawodu w sposób swobodny, niezależny i bez narażania się na ataki, groźby, nękanie czy nieuprawnione ingerencje.
W przypadkach, gdy takie działania stanowią przestępstwo, państwa są zobowiązane do przeprowadzenia skutecznego dochodzenia.  

Przyjęcie Konwencji o ochronie zawodu prawnika stanowi milowy krok w kierunku wzmocnienia niezależności prawników i podniesienia standardów wykonywania zawodu. Jest to również jedno z narzędzi służących ochronie obrońców praw człowieka.  

Fot. MS