Maria Mirecka-Loryś zmarła w wieku 106 lat. Ceremonię pogrzebową zorganizował Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wraz z Instytutem Pamięci Narodowej. Podczas pogrzebu odczytano list od Prezydenta RP Andrzeja Dudy.

Maria Mirecka od początku okupacji działała w narodowej konspiracji. Należała do ścisłego kierownictwa podziemia narodowego w Centralnym Okręgu Przemysłowym w latach 1939-45. W 1940 r. została komendantką Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet w powiecie niżańskim, później - całego NOWK Okręgu Rzeszowskiego. W tym czasie była kierownikiem sekcji kobiecej w Zarządzie Okręgu Rzeszowskiego SN i kurierką Komendy Głównej NOW. Po scaleniu NOW z AK awansowała na kapitana, kierowała Wojskową Służbą Kobiet w rzeszowskim Podokręgu Armii Krajowej. Wiosną 1945 r. została Komendantką Główną Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet. 

Po wojnie wróciła na przerwane studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. 1 sierpnia 1945 r. została aresztowana w Nisku. Była więziona w Rzeszowie, Warszawie, Krakowie. 1 września 1945 r. na mocy amnestii została zwolniona. Z powodu niebezpieczeństwa ponownego aresztowania podała się za obywatelkę Luksemburga i w grudniu 1945 r. opuściła Polskę.

Dotarła do obozu II Korpusu gen. Władysława Andersa pod Ankoną. Tam poznała przyszłego męża, oficera rezerwy Henryka Lorysia. W październiku 1946 r. wyjechali do Anglii, a w styczniu 1952 r. - do USA. 

Mirecka-Loryś zaangażowała się tam w pracę w organizacjach polonijnych. Działała w Stronnictwie Narodowym i ZG Związku Polek w Ameryce oraz Krajowym Zarządzie Kongresu Polonii Amerykańskiej. Przez 32 lata była redaktorem „Głosu Polek”.

Do kraju wróciła w 2004 r. Została uhonorowana wieloma odznaczeniami, m.in.: Krzyżem Walecznych, Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. W 2017 r. została laureatką nagrody honorowej IPN „Świadek Historii”. Oddział IPN w Rzeszowie wydał jej wspomnienia pt. „Przede wszystkim Polska. Zapiski amerykańskie z lat 1952-2010”.

 

Biuro Komunikacji i Promocji
Ministerstwo Sprawiedliwości