Spotykamy się, by rozpocząć kompleksowe zmiany w ustawie o adwokaturze i ustawie o radcach prawnych. Okazją do tego jest podpisanie 13 maja br. przez Polskę konwencji Rady Europy o ochronie zawodu prawnika. Teraz powinniśmy dążyć do ratyfikacji konwencji, co oznacza dostosowanie polskiego prawa do jej zapisów

– podkreślił w wystąpieniu Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar.

Konwencja to inicjatywa Rady Europy mająca na celu wzmocnienie praworządności poprzez zapewnienie skutecznej ochrony prawników, których rola jest kluczowa dla funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości i ochrony praw podstawowych.

Niezwykle potrzebne jest rozpoczęcie rzeczywistych działań legislacyjnych, które mają zmierzać do ochrony i wzmocnienia pozycji adwokata i radcy prawnego w wymiarze sprawiedliwości

– zaznaczył Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej Przemysław Rosati.

Wśród kwestii legislacyjnych, ważnych dla adwokatury, Prezes NRA wymienił m.in. tajemnicę adwokacką, przeszukanie kancelarii adwokackiej, przesłuchanie adwokata jako świadka przez prokuraturę czy zawieszanie adwokatów w wykonywaniu zawodu.

Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych Włodzimierz Chróścik zwrócił uwagę, że od 1982 r., czyli od uchwalenia ustawy Prawo o adwokaturze i ustawy o radcach prawnych, świat i wymiar sprawiedliwości bardzo się zmieniły.

Dlatego rozpoczęliśmy prace nad nowelizacją ustawy o radcach prawnych. Przygotowane przez nas zmiany dotyczą m.in. ochrony zawodu radcy prawnego

– mówił prezes.

Wiceministra Sprawiedliwości Maria Ejchart podkreśliła, że postulaty adwokatów i radców są na bieżąco analizowane przez resort. Natomiast wiceminister Arkadiusz Myrcha zwrócił uwagę, że kwestię zmian legislacyjnych należy postrzegać i przeprowadzić wielopłaszczyznowo.

Musimy wypracować taki model przepisów, by zawrzeć w nich postulaty różnych środowisk

– powiedział wiceminister.

Stawki wynagrodzeń adwokatów i radców prawnych

Tematem spotkania było również zwiększenie stawek wynagrodzeń dla adwokatów i radców prawnych.

Stawki muszą być wyższe, ale zmiany w tym zakresie możemy wprowadzać stopniowo

– podkreśliła wiceministra Maria Ejchart.

Jednym z pierwszych działań ministra Adama Bodnara na rzecz adwokatów i radców prawnych były Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu oraz rozporządzenie w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu.  Zgodnie z tymi rozporządzeniami, od 5 czerwca 2024 r.  zrównane zostały stawki wynagrodzeń pełnomocników z urzędu, ze stawkami wynagrodzeń pełnomocników ustanowionych z wyboru.

Następnie rozporządzeniami z dnia 23 grudnia 2024 r. zostały podniesione o 100% stawki wynagrodzeń dla pełnomocników zarówno z urzędu jak i z wyboru, w 11 kategoriach spraw.

W Ministerstwie Sprawiedliwości trwają pracuje nad dalszym zwiększeniem wysokości stawek wynagrodzeń. Aktualnie dotyczą one 15 kategorii spraw, w których planowane jest podwyższenie stawek wynagrodzeń od 50% do 100%. Przykładem jest sprawa ubezwłasnowolnienia: obecnie stawka wynosi 480 złotych, sądzę, że możemy ją podwyższyć o 100%, do 960 złotych. Ponadto prowadzone są prace nad skonstruowaniem narzędzi umożliwiających pełnomocnikom i pełnomocniczkom uzyskiwanie wynagrodzeń bardziej adekwatnych do nakładu i jakości pracy.

Mając na względzie realną wartość stawek, resort ma świadomość, że zmiany te – choć konieczne – jedynie zapoczątkowały cykl kolejnych. Zmierzają one do rzeczywistego urealnienia wartości przyznawanych przez sądy wynagrodzeń.

Dalsze prace

Minister Sprawiedliwości podsumowując spotkanie, stwierdził, że część rozwiązań prawnych można wprowadzić szybko, ale przygotowanie i uchwalenie zmian długofalowych, wymaga więcej czasu, m.in. potrzebnego na konsultacje z innymi resortami

Kolejne spotkanie kierownictwa Ministerstwa Sprawiedliwości z przedstawicielami samorządu adwokackiego i samorządu radcowskiego jest planowane na początek czerwca.
 

Fot. Paweł Mazurek/MS