Warunki oddziaływania wychowawczego w ośrodku kuratorskim pozwalają nie tylko na intensywniejszą pracę z nieletnim niż w wypadku zwykłego nadzoru, lecz także na bardziej indywidualne podejście w traktowaniu wychowanka, w czym realizuje się bardzo ważna zasada podmiotowego traktowania nieletniego.

Podobnie jak w przypadku innych środków wychowawczych praca z nieletnim w ośrodku wymaga właściwego zdiagnozowania źródeł niedostosowania społecznego nieletniego. Spektrum możliwych oddziaływań w warunkach ośrodka, zwłaszcza realizacji specjalnie opracowanych na takie potrzeby programów jest znacznie szersze w porównaniu z innymi środkami przewidzianymi w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich. Oddziaływania te dają szerokie możliwości oddziaływania na nieletniego, pozwalają na realne zastosowanie różnych modeli pracy wychowawczo – resocjalizacyjnej, bieżącą obserwację wyników podejmowanych działań oraz formułowanie na ich podstawie wniosków i ewentualnie korektę zastosowanych metod celem osiągnięcie zamierzonego efektu wychowawczego i edukacyjnego.

Skierowanie do ośrodka kuratorskiego umożliwia również poza powszechnym systemem szkolnym nadrobienie przez nieletniego zaległości i braków w edukacji spowodowanych dotychczasową jego postawą. Często ten właśnie środek wychowawczy orzekany jest przez sądy w sprawach nieletnich zaniedbujących – z różnych powodów obowiązek szkolny. Brak motywacji do nauki spowodowany brakiem właściwych wzorców w środowisku rodzinnym nieletniego, czy po prostu warunków do nauki oraz nie zawsze właściwie zorganizowany system szkolnych zajęć korekcyjno – uzupełniających, powoduje konieczność zapewnienia pomocy takim uczniom. Skierowanie wówczas nieletniego do ośrodka kuratorskiego stwarza możliwość niwelowania jego trudności szkolnych.