Europejski Trybunał Praw Człowieka (dalej ETPC lub Trybunał) wydał wyrok 13 listopada 2025 r. w sprawie A.R. przeciwko Polsce (skarga nr 6030/21) o naruszeniu przez Polskę art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (dalej Konwencja). Sprawa dotyczyła dostępu do zabiegu przerywania ciąży po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2020 r. Skarżąca zarzuciła naruszenie art. 3 (zakaz tortur) oraz art. 8 (prawo do życia prywatnego i rodzinnego) Konwencji.

W wyroku z 22 października 2020 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż przepisy ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerwania ciąży z 1993 r., które dopuszczały legalne przerwanie ciąży w przypadku wad płodu, są niezgodne z Konstytucją. Wyrok ten został opublikowany dopiero 27 stycznia 2021 r. W momencie wydania wyroku przez Trybunał Konstytucyjny skarżąca była w 15. tygodniu ciąży. Wyniki badań lekarskich potwierdziły, że płód cierpi na wadę genetyczną. Skarżąca udała się do Holandii, gdzie przerwano ciążę w prywatnej klinice.

ETPC stwierdził, że ingerencja w prawa skarżącej była wynikiem znacznej niepewności panującej między wydaniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego w 2020 r. a jego publikacją w 2021 r. W tym czasie nie było jasne, czy ograniczenia dotyczące aborcji z powodu wad rozwojowych płodu weszły już w życie, ani czy aborcja może być nadal legalna. Ingerencja w prawa skarżącej nie była „zgodna z prawem”, zarówno ze względu na skład orzekający Trybunału Konstytucyjnego, który wydał wyrok z dnia 22 października 2020 r., jak i z powodu braku przewidywalności wymaganej na mocy art. 8, z uwagi na ogólną niepewność co do obowiązujących ram prawnych spowodowaną opóźnieniem w publikacji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. W tym względzie ETPC zauważył po pierwsze, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2020 r. został wydany w ramach kontroli konstytucyjności ustawodawstwa krajowego. Chociaż prawdą jest, że skarżąca nie była stroną postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, to miało ono wpływ na jej prawa, w szczególności na jej prawo do poszanowania życia prywatnego. Po drugie, w odniesieniu do składu sędziowskiego TK, który wydał wyrok z dnia 22 października 2020 r., Trybunał stwierdził wcześniej w sprawie M.L. przeciwko Polsce, że ingerencja w prawa skarżącej w tej sprawie była „niezgodna z prawem” w rozumieniu art. 8 Konwencji, ponieważ nie została ona podjęta przez „sąd ustanowiony na mocy ustawy”. Zdaniem Trybunału, ustalenia dotyczące zgodności organu wydającego orzeczenie z normami praworządności mają również znaczenie w niniejszej sprawie. ETPC zauważył, że orzeczenia TK muszą być publikowane bezzwłocznie. Ponieważ ustawa z 1993 r. pozostawała niezmieniona, a wyrok TK mógł zostać opublikowany w dowolnym momencie, panowało duże poczucie niepewności, które pogłębiał brak jakichkolwiek środków przejściowych. Sytuację dodatkowo pogorszała trwająca pandemia Covid-19, podczas której istniały uzasadnione obawy, że wkrótce może dojść do zamknięcia granic, co uniemożliwiłoby skarżącej wyjazd za granicę w celu skorzystania z usług przerywania ciąży. Trybunał przyjął argument skarżącej, że niepewność spowodowana opóźnioną publikacją, a tym samym wejściem w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego, podważyła pewność prawną w tamtym czasie.

W ocenie ETPC, przedłużająca się niejasna sytuacja miała bezpośredni i niekorzystny wpływ na życie prywatne skarżącej, ponieważ pozostawała ona w stanie niepewności co do swojego prawa do legalnej aborcji z powodu nieprawidłowości płodu. Konkludując, Trybunał stwierdził, że ingerencja w prawa skarżącej nie może być uznana za zgodną z prawem. W związku z tym doszło do naruszenia art. 8 Konwencji.