Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Bydgoszczy

Zachorowania na grypę występują najczęściej od października do maja, przy czym szczyt przypada na styczeń, luty i marzec.

Grypa to ostre wirusowe zakażenie górnych dróg oddechowych, wywoływane przez wirusy grypy. Przyczyną corocznych, sezonowych wzrostów zachorowań na grypę w okresie jesienno-zimowym są wirusy grypy typu A i B. Grypa przenosi się z osoby na osobę drogą kropelkową podczas kichania, kaszlu lub w wyniku bezpośredniego kontaktu ze świeżą wydzieliną z dróg oddechowych zakażonych osób. Objawy grypy są niecharakterystyczne, lecz najczęstsze dotyczą nagłego występowania:

• objawów ogólnych – wysokiej gorączki, dreszczy, bólów mięśni, uczucia rozbicia
  i osłabienia, złego ogólnego samopoczucia,
• objawów ze strony układu oddechowego – suchego kaszlu, bólu gardła i kataru (zwykle o niedużym nasileniu),
• u małych dzieci obraz kliniczny może być całkowicie niecharakterystyczny – obejmować może zmienione zachowanie dziecka, senność lub rozdrażnienie, brak apetytu, wymioty.

Podstawowym kryterium rozpoznania zakażenia jest dodatni wynik badania wirusologicznego.

Same objawy i przebieg choroby nie pozwalają na wiarygodne rozpoznanie zakażenia wirusem grypy, gdyż wiele innych drobnoustrojów powoduje podobne objawy (tzw. choroba grypopodobna). Jeśli chcemy mieć pewność, czy mamy do czynienia z grypą, możemy samodzielnie wykonać tzw. test kasetkowy,  wynik otrzymamy w ciągu 15 minut. Czułość i specyficzność takiego testu jest niższa w porównaniu z badaniami wirusologicznymi wykonywanymi w medycznym laboratorium diagnostycznym (np. z pobranego wymazu z nosa), ale niejednokrotnie może on być pomocny.

Osoba zakażona wirusem grypy może zakażać innych przez:

• 1-2 dni przed wystąpieniem objawów chorobowych,
• 3-5 dni od chwili pojawienia się objawów (w przypadku osoby dorosłej),
• do 10 dni (w przypadku dziecka poniżej 12 r. ż).

Jeśli nie ma wskazań lekarskich, przy infekcji grypowej nie bierzemy antybiotyków. Antybiotyki przeznaczone są do zwalczania bakterii, a nie wirusów. Najskuteczniejszą metodą uniknięcia zachorowania i związanych z nim powikłań jest profilaktyka pod postacią corocznego szczepienia poprzedzającego sezon zachorowań na grypę. W Polsce dostępne są (na receptę) szczepionki przeciwko grypie produkowane przez kilka firm. Ich skład jest zgodny z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia i obejmuje 3 lub 4 szczepy wirusa, krążące w danym sezonie. Bezpieczne i skuteczne szczepionki są dostępne i stosowane od ponad 60 lat. Wśród zdrowych osób dorosłych, szczepionka przeciw grypie może zapewnić odpowiednią ochronę. Jednak wśród osób starszych, szczepionka przeciw grypie może być mniej skuteczna w zapobieganiu chorobie, ale może zmniejszyć nasilenie objawów choroby oraz częstości występowania powikłań i zgonów.

W Polsce coroczne szczepienia są zalecane przez ekspertów wszystkim osobom powyżej 6 miesiąca życia, a w szczególności:

• osobom chorym na choroby przewlekłe,
• zdrowym dzieciom w wieku od 6 miesiąca życia do 18 roku życia,
• osobom w wieku powyżej 55 lat,
• pracownikom ochrony zdrowia oraz placówek zapewniających opiekę osobom chorym i niepełnosprawnym,
• pracownikom wykonującym zawody wymagające ciągłego kontaktu z ludźmi.

Kwalifikację osoby do szczepienia przeprowadza lekarz, a samo szczepienie może być wykonywane wyłącznie przez lekarza lub pielęgniarkę. Ze względu na zmienność antygenową grypy konieczne jest coroczne ponawianie szczepienia, aby chronić się przed nowymi szczepami wirusa.

W celu zapobieżenia zachorowaniu i dalszemu szerzeniu się grypy sezonowej zaleca się:

• regularne, coroczne szczepienie przeciwko grypie,
• częste mycie rąk wodą i mydłem (jeżeli nie jest to możliwe należy użyć środka dezynfekującego na bazie alkoholu, który zmniejsza ryzyko zakażenia przenoszonego przez ręce zanieczyszczone wirusami grypy),
• unikanie bliskiego kontaktu z osobami chorymi,
• w przypadku wystąpienia objawów grypowych pozostanie w domu, a gdy konieczne jest przebywania poza domem – unikanie tłumu i masowych zgromadzeń,
• zakrywanie ust i nosa podczas kaszlu oraz kichania, najlepiej przy pomocy chusteczki, ewentualnie rękoma, które następnie należy umyć wodą i mydłem lub środkiem dezynfekującym na bazie alkoholu.

Opracowano na podstawie:

https://www.gov.pl/web/gis/zdrowajesien---nie-daj-sie-grypie

https://www.gov.pl/web/wsse-bydgoszcz/zbliza-sie-sezon-grypowy