W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Pytania i odpowiedzi do ustawy o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych

1. W jaki sposób gminy mogą przystąpić do systemu dystrybucji węgla określonego w ustawie?

Zgłoszenie chęci przystąpienia do ww. systemu przez gminy składa się z trzech etapów:

  1. zamieszczenia informacji na stronie podmiotowej gminy w Biuletynie Informacji Publicznej w tym zakresie,
  2. rejestracji gminy na stronie cieplo.gov.pl,
  3. wypełnienia i przekazania formularza zamieszczonego na stronie cieplo.gov.pl.

Przekazanie ww. formularza jest niezbędne w celu zapewnienia sprawnej realizacji zadań określonych w ustawie.

2. Kiedy gmina powinna zamieścić w swoim Biuletynie Informacji Publicznej informację, że zamierza kupić węgiel z przeznaczeniem dla gospodarstw domowych po 1500 zł brutto za tonę?

W terminie 3 dni roboczych od dnia wejścia w życie ustawy (art. 34 ust. 1), tj. do 8 listopada (wtorek) o godz. 23:59.

Podmiot, który wprowadza do obrotu węgiel może zawrzeć z gminą umowę po cenie nie wyższej niż 1500 zł brutto za tonę węgla, z terminem płatności 60 dni od dnia wydania węgla. Gmina następnie sprzedaje ten węgiel gospodarstwom domowym po cenie nie wyższej niż 2000 zł brutto za tonę.

W sytuacji, w której gmina, w terminie 3 dni roboczych od dnia wejścia w życie ustawy, nie zamieściła w swoim Biuletynie Informacji Publicznej informację, że zamierza kupić węgiel z przeznaczeniem dla gospodarstw domowych, a tym samym nie przystąpiła do systemu dystrybucji w pierwszym okresie (tj. do 31 grudnia 2022 r.), ewentualna chęć przystąpienia do systemu dystrybucji w drugim okresie (tj. od 1 stycznia 2023 r.) powinna zostać zamieszczona w Biuletynie Informacji Publicznej gminy do 7 stycznia 2023 r. (art. 34 ust. 9 ustawy).

W sytuacji, w której gmina, w terminie 3 dni roboczych od dnia wejścia w życie ustawy, zamieściła w swoim Biuletynie Informacji Publicznej informację, że zamierza kupić węgiel z przeznaczeniem dla gospodarstw domowych, a tym samym przystąpiła do systemu dystrybucji i zawarła z danym podmiotem wprowadzającym do obrotu umowę, o której mowa w art. 3 ust 3 ustawy z okresem obowiązywania do 30 kwietnia 2023 r., wówczas dalsza kontraktacja dla okresu wydań od 1 stycznia 2023 r. do 30 kwietnia 2023 r. odbywać się będzie na podstawie i w mocy zawartej ww. umowy.

W sytuacji, w której gmina, w terminie 3 dni roboczych od dnia wejścia w życie ustawy, zamieściła w swoim Biuletynie Informacji Publicznej informację, że zamierza kupić węgiel z przeznaczeniem dla gospodarstw domowych, a tym samym przystąpiła do systemu dystrybucji i zawarła z podmiotem wprowadzającym do obrotu umowę, o której mowa w art. 3 ust 3 ustawy z okresem obowiązywania do 31 grudnia 2022 r., wówczas dalsza kontraktacja dla okresu wydań od 1 stycznia 2023 r. do 30 kwietnia 2023 r. odbywać się będzie na podstawie porozumień między stronami ww. umowy.

3. W jakim dniu upływa termin 3 dni roboczych na zgłoszenie gminy na BIP?

Termin ten upływa w dniu 8 listopada (wtorek) o godz. 23:59.

4. Jak krok po kroku wygląda proces rejestracji gmin w systemie cieplo.gov.pl?
  1. Do wszystkich gmin zostaje wysłane pismo informujące o konieczności rejestracji gmin na cieplo.gov.pl oraz przekazania danych niezbędnych do ich rejestracji:
    • nazwy gminy,
    • adresu siedziby gminy,
    • REGON gminy,
    • NIP gminy,
    • imienia i nazwiska osoby reprezentującej gminę
    • adresu e-mail.

      Na podany adres e-mail zostanie wysłany link aktywacyjny konta gminy. Uwaga: osoba reprezentująca gminę powinna mieć dostęp do adresu e-mail wskazanego przez gminę.
  2. Po uzyskaniu informacji zwrotnych od gmin – KPRM przekazuje do Centralnego Ośrodka Informatyki (COI) dane dotyczące gminy:
    • nazwy gminy,
    • adresu siedziby gminy,
    • REGON gminy,
    • NIP gminy,
    • imienia i nazwiska osoby reprezentującej gminę
    • adresu e-mail, na który zostanie link aktywacyjny konta gminy.
  3. Na podstawie przekazanych informacji, COI tworzy dla każdej zgłoszonej gminy konto i przygotuje link aktywacyjny, który następnie zostaje przesłany na adres email wskazany przez gminę.
     
  4. Osoba reprezentująca gminę otrzymuje na adres email poniższą wiadomość z linkiem aktywacyjnym. Uruchamia link aktywacyjny i kończy proces rejestracji gminy na cieplo.gov.pl.
     
  5. Po prawidłowym zarejestrowaniu konta, osoba reprezentująca gminę loguje się do panelu cieplo.gov.pl może zgłosić zapotrzebowanie na rodzaj i ilość węgla kamiennego, dodawać/aktualizować punkty sprzedaży oraz ceny węgla kamiennego.
5. Jeżeli gmina planuje sprzedaż paliwa stałego w ramach zakupu preferencyjnego prowadzić przez inny podmiot – skład węgla (jako podwykonawcę na podstawie art. 5 ust. 5 pkt 4 ustawy), to czy ma obowiązek rejestracji w systemie cieplo.gov.pl?

Tak. Obowiązek rejestracji w systemie cieplo.gov.pl. spoczywa na gminie.

Podstawą rejestracji gminy są dane uzyskane od Państwa w odpowiedzi na pismo przesłane przez ministra.

Informacje zwrotne takie jak:

  • imię, nazwisko osoby reprezentującej gminę (administratora),
  • adres email (na który zostanie wysłany link aktywacyjny konta),
  •  nazwę gminy,
  • adres siedziby gminy,
  • numer REGON gminy,
  • numer NIP gminy,

należy przesłać jak najszybciej przy wykorzystaniu ePUAP i usługi dostępnej na gov.pl pn. „Wyślij pismo ogólne”.

Po zalogowaniu się i wybraniu kontekstu gminy, pismo należy zaadresować wpisując w pole „Wybierz urząd lub instytucję” Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. Następnie należy uzupełnić pozostałe pola. W odpowiedzi należy dołączyć wypełniony plik, który przekazano przy piśmie. Nazwą pliku, który Państwo przekażecie powinien być nr REGON gminy. Osoba reprezentująca gminę rejestruje się w systemie i zakłada konto.

Uwaga: osoba reprezentująca gminę powinna mieć dostęp do adresu mailowego wskazanego w przekazanym pliku. Na adres ten zostanie wysłany link aktywacyjny kończący proces rejestracji konta.

Po zalogowaniu do systemu cieplo.gov.pl osoba wypełnia formularz zgłoszeniowy, może dodać punkty sprzedaży węgla kamiennego oraz cenę.

6. W jakim terminie należy przekazać wymagane informacje?

Niezwłocznie po otrzymaniu pisma.

7. Kto jest osobą reprezentującą gminę (administratorem)? Czy Burmistrz?

To gmina określa, kto jest osobą upoważnioną do jej reprezentowania. Osoba wskazana do reprezentowania otrzyma na adres e-mail przekazany przez gminę link aktywacyjny do założenia konta w systemie cieplo.gov.pl. Osoba, po prawidłowej rejestracji, staje się administratorem konta.

8. Czy osoba reprezentująca gminę (administrator konta) może dodawać dodatkowe osoby w systemie?

Tak. Instrukcja zostanie udostępniona na portalu cieplo.gov.pl.

9. Gdzie można zadzwonić po informacje?

Nr infolinii podany został na portalu cieplo.gov.pl:
42 253 54 55

10. W przypadku w którym gminy właściwe nie zgłosiły udziału w systemie (poprzez informację na BIP) w ciągu 3 dni roboczych od wejścia w życie ustawy (tj. do dnia 8 listopada), od jakiego terminu należy przyjmować zgłoszenia gmin sąsiednich i innych podmiotów, które zgłaszają się w ich miejsce?

W procesie powinny być uwzględniane wyłącznie te gminy sąsiednie i ww. inne podmioty, które dokonały zgłoszenia (poprzez informację na BIP w przypadku gmin sąsiednich albo złożenie wniosku do gminy właściwej w przypadku innych podmiotów) od dnia 9 listopada 2022 r. Informacje gmin sąsiednich albo zgłoszenia innych podmiotów dokonane przed końcem okresu przeznaczonego na zgłoszenia gmin właściwych, tj. przed dniem 9 listopada 2022 r., nie powinny być brane pod uwagę przy ustalaniu pierwszeństwa, o którym mowa w art. 34 ust. 5 ustawy.

11. W jaki sposób prywatne podmioty (PPW) mogą przystąpić do systemu dystrybucji w miejsce gmin właściwych, które nie wyraziły chęci uczestniczenia w nim w ustawowym terminie do dnia 8 listopada 2022 r.? Instrukcja krok po kroku.

W przypadku, gdy gmina do 8 listopada br. (również, gdy po tym terminie pierwsza nie zrobiła tego gmina sąsiednia*) nie ogłosiła informacji o przystąpieniu do zakupu paliwa stałego:

  1. Prywatny przedsiębiorca (pośredniczący podmiot węglowy - PPW) zgłasza chęć przystąpienia do zakupu paliwa stałego z przeznaczeniem dla gospodarstw domowych przez wystąpienie do tej gminy z wnioskiem.
  2. Prywatny przedsiębiorca powinien zarejestrować się na portalu cieplo.gov.pl (jeżeli sprzedaje węgiel to jest zobowiązany do wprowadzania i bieżącej aktualizacji informacji o cenie – tym samym, jeśli PPW jest już zarejestrowany w portalu cieplo.gov.pl to pomija ten krok).
  3. Prywatny przedsiębiorca otrzymuje na stronie ciepło.gov.pl (po zalogowaniu) możliwość wypełnienia formularza zapotrzebowania wraz ze wskazaniem gminy, w której zamierza prowadzić dystrybucję. Dodatkowa funkcjonalność konta zostanie dodana po zweryfikowaniu informacji z gmin.
  4. Z prywatnym przedsiębiorcą kontaktuje się podmiot wprowadzający do obrotu celem zawarcia umowy.
  5. Po zawarciu umowy podmiot wprowadzający do obrotu informuje ww. gminę o  prywatnym przedsiębiorcy, który będzie sprzedawać paliwo stałe na terenie tej gminy, podając jego firmę i siedzibę.
  6. Informacja o firmie i siedzibie prywatnego przedsiębiorcy, który będzie sprzedawać paliwo stałe na rzecz osób fizycznych w gospodarstwach domowych na terenie danej gminy jest zamieszczana na stronie podmiotowej tej gminy w Biuletynie Informacji Publicznej.

* Zgodnie z art. 34 ust. 6 ustawy,  w przypadku, w którym zgłoszenia sąsiednich gmin lub innych podmiotów nastąpiły tego samego dnia, do zakupu paliwa przystępuje gmina sąsiednia.

12. Jak powinny zachować się gminy, które nie zdecydowały się przystąpić do systemu, tak aby wesprzeć informacyjnie proces dystrybucji?

W przypadku, gdy gmina do 8 listopada br. nie ogłosiła informacji o przystąpieniu do zakupu paliwa stałego:

  1. Gmina przyjmuje wniosek prywatnego przedsiębiorstwa, dotyczący zgłoszenia chęci przystąpienia do zakupu paliwa stałego z przeznaczeniem dla gospodarstw domowych.
  2. Gmina oczekuje na kontakt od wojewody, a następnie przekazuje mu żądane informacje na temat prywatnego przedsiębiorcy, który jako pierwszy zgłosił chęć uczestnictwa w systemie.
  3. Po zawarciu umowy, podmiot wprowadzający do obrotu informuje ww. gminę o  prywatnym przedsiębiorcy, który będzie sprzedawać paliwo stałe na terenie tej gminy, podając jego firmę i siedzibę.
  4. Informacja o firmie i siedzibie prywatnego przedsiębiorcy, który będzie sprzedawać paliwo stałe na rzecz osób fizycznych w gospodarstwach domowych na terenie gminy, jest zamieszczana na stronie podmiotowej tej gminy w Biuletynie Informacji Publicznej.
13. Czy gmina, która zamieściła informację w BIP o przystąpieniu do systemu, w sytuacji w której nie będzie jednak prowadziła sprzedaży (chce się wycofać) powinna zamieścić w BIP sprostowanie?

W sytuacji w której gmina najpierw zgłosiła się do systemu poprzez publikację w BIP, a następnie zrezygnowała z udziału w nim, powinna opublikować na BIP informację, że jednak nie będzie prowadziła sprzedaży.

14. Co to są podmioty wprowadzające do obrotu?

To przedsiębiorcy wykonujący działalność w zakresie wprowadzania do obrotu paliwa stałego. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Aktywów Państwowych z dnia 2 listopada 2022 r. w sprawie wykazu podmiotów uprawnionych do prowadzenia sprzedaży gminom paliwa stałego są to następujące podmioty:

  1. Polska Grupa Górnicza S.A. z siedzibą w Katowicach;
  2. PGE Paliwa sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie;
  3. Węglokoks S.A. z siedzibą w Katowicach;
  4.  Węglokoks Kraj S.A. z siedzibą w Piekarach Śląskich;
  5.  Tauron Wydobycie S.A. z siedzibą w Jaworznie;
  6.  Lubelski Węgiel „Bogdanka” S.A. z siedzibą w Bogdance.
15. Czy gmina musi prowadzić dystrybucję samodzielnie?

Nie, nie musi.

Gmina będzie mogła prowadzić dystrybucję:

  1. w ramach umowy z inną gminą,  
  2. za pośrednictwem jednostki organizacyjnej gminy,
  3. za pośrednictwem spółek komunalnych,
  4. w ramach umowy z innym podmiotem (np. składem węglowym) lub kilkoma podmiotami.
16. Kto będzie uprawniony do zakupu po preferencyjnej cenie i ile będzie można sprzedać tej osobie węgla w tej cenie?

Kupić węgiel po preferencyjnej cenie będzie mogła osoba fizyczna z gospodarstwa domowego, która jest uprawniona do dodatku węglowego. W ramach zakupu preferencyjnego członek gospodarstwa domowego będzie mógł kupić węgiel w dwóch partiach.

Ilości możliwe do zakupu w tych okresach zostały określone w rozporządzeniu Ministra Aktywów Państwowych z dnia 2 listopada 2022 r. w sprawie ilości paliwa stałego dostępnej dla jednego gospodarstwa domowego i wynoszą:

  1. Do dnia 31 grudnia 2022 r. – nie więcej niż 1500 kg.
  2. Od dnia 1 stycznia 2023 r. – nie więcej niż 1500 kg.

Rozporządzenie wskazuje również, że w przypadku gdy do dnia 31 grudnia 2022 r. nie dokonano zakupu paliwa stałego w ramach zakupu preferencyjnego albo dokonano takiego zakupu w ilości mniejszej niż 1500 kg to niewykorzystana ilość paliwa stałego powiększa limit dla drugiego z ww. okresów.

17. Czy prawo do zakupu preferencyjnego będzie przysługiwało także tym, którzy nabyli wcześniej węgiel po przystępnej cenie (np. w sklepie PGG)?

Nie, nie będzie przysługiwało, chyba że gospodarstwo domowe nabyło po preferencyjnej cenie węgiel w mniejszej ilości niż przewidziana w rozporządzeniu Ministra Aktywów Państwowych z dnia 2 listopada 2022 r. w sprawie ilości paliwa stałego dostępnej dla jednego gospodarstwa domowego dla tego okresu.

Wniosek o zakup preferencyjny będzie zawierał oświadczenie, że ani wnioskodawca, ani żaden członek jego gospodarstwa domowego nie kupili paliwa stałego na sezon grzewczy 2022–2023 po cenie niższej niż 2000 zł brutto za tonę (bez ewentualnych kosztów transportu) w ilości, co najmniej takiej jak określona w ww. rozporządzeniu.

Jeśli wniosek będzie dotyczyć zakupu do końca 2022 r., oświadczenie będzie dotyczyć 1,5 t.  Gdy wniosek będzie dotyczył zakupu od 1 stycznia 2023 r., to w oświadczeniu wskazywana będzie ilość 3 t węgla.

18. Co jeśli gmina nie umieści w Biuletynie Informacji Publicznej informacji o zamiarze dokonania zakupu węgla?

W tej sytuacji gminy sąsiednie mogą zgłosić się do zakupu. Zrobią to również przez ogłoszenie w swoim Biuletynie Informacji Publicznej. Będą wtedy obowiązywać te same zasady zakupu węgla co w gminach macierzystych, czyli cena 2000 zł i termin płatności nie krótszy niż 60 dni.

Również prywatni pośrednicy węglowi (lub ich grupa działająca w porozumieniu) mogą zgłosić się  poprzez wniosek złożony do gminy. Wówczas cena końcowa może wynieść do 2200 zł, ale nie stosuje się wydłużonego terminu płatności. Aby uznać, że pośrednik obsłuży mieszkańców gminy, konieczne jest zawarcie przez niego umowy z podmiotem wprowadzającym do obrotu. Dopiero po zawarciu tej umowy podmiot wprowadzający do obrotu informuje o tym gminę, a ta umieszcza informacje w tym zakresie na swoim BIP.

Gdy ogłoszenie gminy sąsiedniej i wniosek pośrednika zostaną opublikowane lub złożone tego samego dnia, pierwszeństwo ma gmina sąsiednia.

19. W jaki sposób należy definiować „sezon grzewczy”, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy?

Ustawa nie definiuje pojęcia sezon grzewczy i nie wskazuje konkretnych dat związanych z jego rozpoczęciem i zakończeniem, które w dużej mierze uzależnione są od zmienności lokalnych warunków atmosferycznych.

Ministerstwo proponuje przyjąć, że sezon grzewczy jest to okres, w którym warunki atmosferyczne powodują konieczność ciągłego dostarczania ciepła w celu ogrzewania obiektów. Na potrzeby  ustawy, co do zasady, powinno się przyjmować, że sezon grzewczy przypada na okres od października do końca kwietnia.

20. W jaki sposób ma być weryfikowane prawo do zakupu paliwa stałego w preferencyjnej cenie przez gminy sąsiednie lub prywatnych pośredników węglowych?

Gminy sąsiednie i pośrednicy będą prowadzili sprzedaż na podstawie oryginałów zaświadczeń (wydanych przez wójta), które mieszkańcy danej gminy im przedłożą. Pośrednicy, którzy dokonywaliby sprzedaży na preferencyjnych warunkach, nie pobierając zaświadczeń, będą zobowiązani do zapłacenia kary (5000 zł za każdą sprzedaż bez pobrania zaświadczenia).

21. Czy podmiot wprowadzający węgiel do obrotu może zapewnić jego transport do gminy?

Przepisy ustawy nie wykluczają takiej możliwości, jednak wybór sposobu transportu i opłacenie jego kosztu leży po stronie gmin. Do ceny maksymalnej 1500 zł brutto nie wlicza się kosztów transportu paliwa stałego z miejsca składowania przez podmiot wprowadzający do obrotu do miejsca jego składowania przez gminę. Warunki tego transportu powinny zostać określone w umowie między gminą a podmiotem wprowadzającym do obrotu (przy czym cena transportu powinna mieć charakter rynkowy). 

22. Jak daleko trzeba będzie jechać po odbiór węgla?

Ministerstwo Aktywów Państwowych dokłada starań, by była to jak najmniejsza odległość.

Sieć składów dystrybucyjnych podmiotów wprowadzających do obrotu jest zlokalizowana w całej Polsce. Odbiór węgla kamiennego odbędzie się z najdogodniejszego punktu odbioru wskazanego przez podmiot wprowadzający do obrotu.

23. Kto zagwarantuje jakość węgla? Co ma zrobić gmina, jeśli na przykład będą problemy ze spalaniem lub awarie pieców.

Węgiel jest dobrej jakości. Ten z importu pochodzi od sprawdzonych dostawców, ma odpowiednie certyfikaty, a jego jakość jest weryfikowana zarówno w kraju pochodzenia, jak i przy odbiorze w kraju. Nie ma więc możliwości, by były problemy z jego spalaniem.

Do umowy między gminą a podmiotem wprowadzającym do obrotu dołącza się kopię najbardziej aktualnego certyfikatu jakości potwierdzającego parametry jakościowe paliwa stałego. Ewentualne reklamacje gmina może kierować do podmiotu wprowadzającego. Natomiast do gminy trafiać mogą ewentualne reklamacje gospodarstw domowych.

24. Ile pośredniczących podmiotów węglowych może być na terenie gminy?

Może być to jeden lub kilka takich podmiotów (muszą one jednak działać w porozumieniu i współpracować ze sobą). Podmiot wprowadzający do obrotu, który zawarł umowę z innym podmiotem lub podmiotami, powinien poinformować gminę pisemnie o ich firmach i siedzibach. Dodatkowo gmina informuje o tym w Biuletynie Informacji Publicznej.

25. Co zrobić w przypadku braku odpowiedniego wyposażenia placu? Czy różnica między ceną zakupu paliwa przez gminę a ceną sprzedaży tego paliwa (max. 500 zł) może być przeznaczona na koszty m.in. składowania na placu oraz koszty związane z obsługą zadania?

Ustawa daje w takiej sytuacji kilka możliwości.

Po pierwsze, różnica między określoną w umowie z podmiotem wprowadzającym do obrotu ceną zakupu paliwa stałego przez gminę (1500 zł brutto za tonę) a ceną sprzedaży tego paliwa stałego w ramach zakupu preferencyjnego (2000 zł brutto za tonę) jest dochodem gminy. Dochód ten może zostać przeznaczony na nabycie odpowiednich urządzeń lub wynajem placu.

Po drugie, gminy mogą dokonywać wspólnego zakupu paliwa stałego w ramach umowy zawartej między gminami. W umowie tej należy określić, na terenie której gminy paliwo stałe będzie składowane lub wydawane oraz podział zadań między organami gmin będących stroną tej umowy. W związku z powyższym ewentualne braki sprzętowe mogą być eliminowane w ramach wzajemnej współpracy między gminami.

Po trzecie, gminy mogą prowadzić sprzedaż w ramach umowy z innym podmiotem, którym może być np. prywatny przedsiębiorca prowadzący skład węglowy i posiadający przedmiotową infrastrukturę.

26. W jaki sposób ma przebiegać rozliczenie sprzedaży na gruncie podatku akcyzowego oraz VAT?

Gminy (oraz podmioty, przy pomocy których gmina będzie prowadziła sprzedaż węgla) są wyłączone ze stosowania przepisów akcyzowych. Gmina lub upoważnione przez nią podmioty w związku ze sprzedażą węgla nie będą musiały:

  • uzyskiwać od nabywców węgla (finalnych nabywców węglowych będących gospodarstwami domowymi) oświadczeń o przeznaczeniu węgla na cele uprawniające do zwolnienia,
  • nie będą musiały weryfikować danych nabywców węgla będących osobami fizycznymi, aby zastosować zwolnienie od akcyzy (osoby fizyczne nie muszą okazywać dokumentów w celu potwierdzenia tożsamości),
  • składać deklaracji akcyzowych (za miesięczny lub kwartalny okres rozliczeniowy) z tytułu dokonanej sprzedaży węgla gospodarstwom domowym,
  • prowadzić ewidencji wyrobów węglowych dla potrzeb podatku akcyzowego z tytułu sprzedaży węgla gospodarstwom domowym,
  • rejestrować się dla potrzeb podatku akcyzowego jako pośredniczące podmioty węglowe (gmina będzie uważana za finalnego nabywcę węglowego, który na podstawie art. 163e  ustawy o podatku akcyzowym będzie dokonywał zwolnionej od akcyzy sprzedaży na rzecz gospodarstwa domowego).

W zakresie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług obowiązują zasady ogólne, przy czym zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 2 listopada 2022 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących, gminy zostały zwolnione z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących sprzedaży węgla kamiennego dokonywanej przez gminę w ramach zakupu preferencyjnego. Rozporządzenie ma zastosowanie również do sprzedaży dokonanej od dnia 1 lipca 2022 r.

Jak wynika z przepisów o VAT, podatnikowi VAT, w tym gminie działającej w takim charakterze, prowadzącemu działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, przysługuje co do zasady prawo do odliczenia podatku naliczonego od dokonywanych zakupów towarów i usług w takim zakresie, w jakim zakupy te są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

W celu zrealizowania prawa do odliczenia podatku naliczonego podatnicy są obowiązani do bezpośredniego przyporządkowania dokonanych zakupów do rodzaju wykonywanych czynności (opodatkowanych - dających prawo do odliczenia, zwolnionych – niedających prawa do odliczenia, lub niepodlegających pod podatek VAT – również niedających prawa do odliczenia).

Pełne odliczenie VAT przysługuje podatnikowi w przypadku gdy możliwe jest przyporządkowanie zakupów wyłącznie do czynności opodatkowanych (sprzedaży opodatkowanej VAT) – tzw. alokacja bezpośrednia wydatku do działalności opodatkowanej.

Dopiero jeśli nie jest możliwe przypisanie dokonanych zakupów towarów i usług w całości do czynności dających prawo do odliczenia, w związku z tym że podatnik dokonane zakupy przeznacza również na świadczenie jeszcze innych czynności (pozostających poza VAT), prawo do odliczenia będzie przysługiwało jedynie w tej części, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom dającym prawo do odliczenia, tzw. prewspółczynnik odliczenia VAT.

Jak wskazują przepisy ustawy z 27 października 2022 r. o  zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych, paliwo stałe nabyte przez gminę na podstawie umowy, o której mowa w art. 3 ust. 3, podlega sprzedaży w ramach zakupu preferencyjnego w celu zaspokojenia potrzeb własnych gospodarstw domowych znajdujących się na terenie danej gminy, a w przypadku gmin, które zawarły umowę określoną w art. 3 ust. 10 – w celu zaspokojenia potrzeb własnych gospodarstw domowych znajdujących się na terenie gmin objętych tą umową (art. 5 ust. 1 tej ustawy).

Przepisy uchwalonej ustawy o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych nie przewidują zatem innego celu nabycia przez gminę paliwa stałego niż do sprzedaży w ramach zakupu preferencyjnego w celu zaspokojenia potrzeb własnych gospodarstw domowych. Na gruncie VAT sprzedaż paliwa stałego przez gminę w ramach zakupu preferencyjnego stanowić będzie wykonywanie czynności opodatkowanych VAT w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Należy zatem zauważyć, że wszelkie zakupy dokonywane przez gminę (w tym nabycie paliwa stałego na podstawie umowy, o której mowa w art. 3 ust. 3 ww. ustawy), jeśli będą związane wyłącznie ze sprzedażą, na podstawie ww. ustawy, paliwa stałego w ramach zakupu preferencyjnego w celu zaspokojenia potrzeb własnych gospodarstw domowych, będą uprawniały gminę do pełnego odliczenia podatku VAT.

W zakresie w jakim możliwa jest bezpośrednia alokacja wydatków do działalności opodatkowanej, nie powinny mieć zastosowania przepisy dotyczące odliczenia proporcjonalnego tzw. prewspółczynnikiem VAT.

27. Jak sprzedaż węgla będzie wpływać na tzw. prewspółczynnik VAT?

Zastosowanie przepisów o prewspółczynniku poprzedza stosowanie regulacji przewidujących dokonywanie bezpośredniej alokacji podatku naliczonego. Zatem w przypadku gdy zasadniczo jest możliwe przyporządkowywanie zakupu (węgla) do sprzedaży na rzecz innych podmiotów, tj. istnieje możliwość bezpośredniej alokacji nabycia konkretnego towaru do realizacji czynności opodatkowanych VAT, przepisy dotyczące tzw. prewspółczynnika nie będą miały zastosowania. Jednocześnie, skoro istnieje związek nabycia towaru z wykonywaniem czynności opodatkowanych zastosowanie ma podstawowa zasada odliczenia VAT.

Jednocześnie jeżeli podatnik nie będzie mógł dokonać alokacji bezpośredniej a zakup posłuży poza działalnością opodatkowaną również czynnościom pozostającym poza VAT odliczenie będzie dokonywane według ustalonego prewspółczynnika proporcji.

Z drugiej strony sprzedaż węgla przez gminy na rzecz mieszkańców w ciągu roku wpłynie na wzrost kwot uzyskiwanych przez gminę z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej (opodatkowanej). Poziom sprzedaży opodatkowanej w gminach, w szczególności powinien przełożyć się na wzrost stosowanego przez gminy prewspółczynnika. Zwiększenie sprzedaży opodatkowanej VAT będzie oznaczało zatem wzrost kwot VAT, które będą mogły podlegać odliczeniu przy zastosowaniu prewspółczynnika proporcji.

W przypadku, gdy gmina ma ustalony prewspółczynnik dla odliczeń podatku naliczonego i w związku z wykonywaniem ww. czynności opodatkowanych prewspółczynnik ten okaże się niereprezentatywny może wystąpić do naczelnika urzędu skarbowego o ustalenie nowego prewspółczynnika według prognozy w oparciu o dostępne dane.

28. Co jeżeli gmina nie jest podatnikiem VAT czynnym i dokonuje zakupu i sprzedaży węgla z przeznaczeniem dla gospodarstw domowych?

Gmina niebędąca podatnikiem VAT czynnym po rozpoczęciu w trakcie roku podatkowego zakupu i sprzedaży węgla będzie mogła nadal korzystać ze zwolnienia podmiotowego, jeżeli wartość sprzedaży węgla bez kwoty podatku nie przekroczy kwoty 200 000 zł ustalonej w proporcji do końca roku. Zwolnienie takie oznacza, że gmina nadal nie musi naliczać podatku VAT za swoje dostawy i w konsekwencji nie może odliczyć naliczonego VAT.

Aby ustalić ww. limit uprawniający do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego, gmina powinna posłużyć się wzorem:
liczba dni pozostających do końca roku od dnia rozpoczęcia sprzedaży węgla, czyli od dnia pierwszej sprzedaży do 31 grudnia 2022 r. x 200 000 zł / liczba dni w roku.

W momencie przekroczenia w trakcie roku podatkowego kwoty wyliczonej w ww. sposób, gmina utraci prawo do zwolnienia podmiotowego, co w konsekwencji będzie oznaczało obowiązek rejestracji dla potrzeb rozliczeń podatku VAT i zasadniczo prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu węgla przeznaczonego do sprzedaży na rzecz gospodarstw domowych.

Podstawa prawna: art. 86 ust. 1, art. 113 ust. 1 i ust. 13 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.).

29. W jakim terminie od przekroczenia limitu występuje obowiązek rejestracji VAT i jak on przebiega?

W przypadku podatników przekraczających limit zwolnienia w VAT obowiązek rejestracji powstaje z momentem przekroczenia tego limitu (limitu w proporcji jeżeli podatnik rozpoczął sprzedaż w trakcie roku). Już transakcja, którą podatnik przekracza przysługujący mu limit powinna zostać opodatkowana podatkiem VAT.

Rejestracja następuje poprzez złożenie zgłoszenia rejestracyjnego, tj. złożenia w urzędzie skarbowym druku VAT-R (papierowo lub elektronicznie) ze wskazaniem daty, od której przekroczono limit zwolnienia z VAT oraz okresu rozliczeniowego, za który będzie po raz pierwszy złożone rozliczenie. Od tego momentu podatnik uzyska status podatnika VAT czynnego – sam proces rejestracji nie powoduje konieczności zaprzestania sprzedaży. Jeżeli natomiast wniosek o rejestrację zostanie przekazany przed samym przekroczeniem limitu, już w trakcie procesu rejestracji gmina nie może korzystać ze zwolnienia z podatku VAT, ponieważ dopuszczalny limit zwolnienia został przekroczony. Oznacza to, że do każdej sprzedaży po przekroczeniu limitu należy doliczyć VAT należny.   

W momencie uzyskania statusu czynnego podatnika VAT, podatnik uzyskuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od dokonywanych zakupów.

W takich przypadkach urzędy skarbowe podejmą niezbędne działania w zakresie szybkiej rejestracji gmin dla potrzeb rozliczania podatku VAT. Tym samym, rejestracja będzie przebiegała na bieżąco po wpływie zgłoszenia rejestracyjnego. 

30. Gmina będzie prowadzić sprzedaż przez upoważniony skład (kilka składów) węgla w imieniu i na rzecz gminy (faktury za sprzedaż węgla będzie wystawiał skład, wpłaty zaś będą dokonywane na rachunek gminy). Powstała wątpliwość w zakresie podatku VAT, odnośnie powstania obowiązku podatkowego dla sprzedaży węgla w następujących przypadkach: - na przełomie miesięcy, gdy osoba fizyczna dokona najpierw płatności za zakup węgla na rachunek gminy, a dostawa węgla zostanie zrealizowana przez skład w następnym miesiącu, w którym miesiącu należy wykazać podatek VAT należny - w miesiącu zapłaty czy dostawy towaru? - gmina podpisze umowę na dystrybucję węgla np. z dwoma lub trzema składami węgla. Wpłaty od osób fizycznych będą wpływać na jeden dedykowany do tego celu rachunek bankowy otwarty przez gminę. Który skład powinien wystawić fakturę, ponieważ w momencie dokonania wpłaty, nie ma jeszcze wiedzy, który ze składów w imieniu gminy dokona sprzedaży węgla?

Zgodnie z zasadą ogólną obowiązek podatkowy w VAT powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi.

Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Zatem otrzymanie zapłaty (zaliczki) powoduje powstanie obowiązku podatkowego w dniu otrzymania całości lub części tej zapłaty (w odniesieniu do otrzymanej kwoty) z włączeniami przewidzianymi w ustawie, które nie mają zastosowania do otrzymanej zapłaty z tytułu sprzedaży węgla.

W zakresie fakturowania otrzymanej zaliczki na dostawy należy wskazać, że jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy.

Odnosząc się do wątpliwości powstałych w związku z planowaną sprzedażą paliwa stałego w ramach zakupu preferencyjnego objętego ustawą o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych, którą gmina będzie prowadzić przez upoważniony skład (kilka składów) węgla w imieniu i na rzecz gminy (przy założeniu, że faktury za sprzedaż węgla będzie wystawiał w imieniu gminy skład, wpłaty zaś będą dokonywane na rachunek gminy), należy wskazać:

Gdy osoba fizyczna dokona najpierw płatności za zakup węgla na rachunek gminy a dostawa węgla zostanie zrealizowana przez skład w następnym miesiącu, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą otrzymania płatności. Podatek należny, co do zasady, powinien być wykazany w rozliczeniu za miesiąc, w którym powstał obowiązek podatkowy, tj. w miesiącu otrzymania zapłaty. Natomiast faktura powinna być wystawiona nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano zapłatę od nabywcy.

Jednocześnie należy zauważyć, że w ramach zakupu preferencyjnego węgla to gmina jest stroną transakcji sprzedaży węgla na rzecz osób fizycznych (mieszkańców). Gmina może upoważnić jeden lub kilka składów węgla do dystrybucji węgla, w tym do wystawiania faktur (zaliczkowych i końcowych) w imieniu gminy. Jednak obowiązek opodatkowania otrzymanej zapłaty nadal spoczywa na gminie (to gmina wykazuje taką sprzedaż w swoim rozliczeniu).

Faktura powinna być wystawiona nie później niż w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymano płatność za węgiel na jeden dedykowany do tego celu rachunek bankowy otwarty przez gminę. Powyższy obowiązek zaistnieje również, gdy w momencie dokonania wpłaty gmina nie ma jeszcze wiedzy, który ze składów w imieniu gminy dokona dostawy węgla – kwestie, który ze składów byłby w takim przypadku upoważniony do wystawienia faktury (bądź czy gmina sama będzie wystawiać  fakturę dla takiego przypadku) nie są regulowane przepisami ustawy o VAT.

Ze względu na harmonizację krajowych przepisów o VAT z zasadami obowiązującymi w UE nie jest jednocześnie możliwe dokonanie zmian w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego VAT dla takich sytuacji.

31. Jakie frakcje będzie można zamówić do gminy? Czy będzie możliwość zamówienia frakcji "ekogroszek"?

Frakcja ekogroszek zalicza się do sortymentu groszek. Szczegółowy zakres parametrów jakościowych w obrębie dostępnych sortymentów będzie zależał od oferty podmiotów wprowadzających do obrotu.

32. W przypadku współpracy gminy ze składem opału, jakie wymogi musi on spełniać? Np. czy musi on posiadać pozwolenie spedycyjne na przewóz węgla?

Takie jak dotąd.

Ustawa nie przewiduje żadnych szczegółowych przepisów w tym zakresie. W związku z powyższym ww. wymogi wynikają z już obowiązujących przepisów.

33. Czy będzie wprowadzony ujednolicony wzór wniosku o zakup węgla, jaki mieszkańcy mieli by składać do gmin?

Nie. Ustawa nie określa wzoru wniosku o zakup węgla.

34. Projekt ustawy nie precyzuje w jaki sposób gmina ma dokonać wstępnego ustalenia zapotrzebowania, czy musi być to udokumentowane np. w formie ankiety, czy wystarczy wywiad wśród mieszkańców?

To zależy od gminy. Chodzi o uzyskanie miarodajnej informacji.

Sposób realizacji wstępnego ustalenia zapotrzebowania nie jest określony ustawą i wybór w tym zakresie należy do danej gminy. Istotne jest jednak, aby ustalone zapotrzebowanie było jak najbardziej zbliżone do rzeczywistego. Nie wydaje się właściwe przyjęcie założenia, ze wszystkie gospodarstwa domowe uprawnione do dodatku węglowego będą zainteresowane zakupem preferencyjnym maksymalnej przypadającej im ilości węgla.

35. Na składzie węgla w danej miejscowości jest zapas surowca energetycznego, który mógłby być już sprzedawany na zasadach ustalonych w ustawie? Czy węgiel ten może zostać sprzedany w ramach ustawy o zakupie preferencyjnym paliwa stałego przez gospodarstwa domowe?

Tak, w sytuacji gdy węgiel został zakupiony od podmiotu wprowadzającego do obrotu, będzie on mógł zostać sprzedany na podstawie przepisów ustawy.

36. W gminie kilka podmiotów wyraża chęć przystąpienia do sprzedaży węgla. Który z nich ma pierwszeństwo? Czy sprzedaż może prowadzić każdy z nich równocześnie?

W gminie co do zasady może być jeden taki podmiot – jeśli ma ich być kilka, muszą działać w porozumieniu.

Pierwszeństwo ma ten podmiot, który dokonał pierwszy zgłoszenia (art. 34 ust. 5 ustawy). Sprzedaż może prowadzić wyłącznie jeden inny podmiot lub grupa podmiotów współpracujących ze sobą (art. 4 ust. 3 pkt 2 projektu). Warunkiem jej prowadzenia jest zawarcie z takim podmiotem lub grupą podmiotów umowy przez podmiot wprowadzający do obrotu. W przypadku gdy z pierwszym wg kolejności zgłoszenia podmiotem nie zostanie zawarta umowa (np. z uwagi na wątpliwości w zakresie jego wiarygodności), do ustaleń w zakresie zawarcia umowy z podmiotem wprowadzającym do obrotu może przystąpić kolejny podmiot.

37. Czy wzór umowy pomiędzy gminą a podmiotem wprowadzającym będzie proponował ten podmiot, czy gmina musi opracować własny?

Gmina nie musi opracowywać własnego wzoru.

Podmioty wprowadzające do obrotu przygotują wzór umowy z gminą.

38. Co się stanie gdy gmina zostanie z nadmiarem zakupionego węgla? Czy będzie możliwość wykorzystania jego np. w szkołach, jednostkach gminnych. Czy będzie możliwość sfinansowania nadmiaru, czy gmina będzie musiała dopłacić?

MAP czyni starania, by była taka możliwość.

Tego rodzaju sytuacja nie została uregulowana w ustawie, w związku z tym będzie regulowana przez postanowienia umowy z podmiotem wprowadzającym do obrotu.

39. Co to znaczy, że węgiel odparowuje i zmniejsza przy tym swoją objętość? Składy węgla wskazują, że jest to zjawisko powszechne i należy brać to pod uwagę ubytek ok. 3%. Jak to rozliczyć?

Tak, występuje takie zjawisko – to naturalne.

W czasie realizacji transportu i składowania węgla występują naturalne ubytki. Wielkość 3% dotyczy najbardziej niekorzystnych warunków przy transporcie takich jak: sortyment (im mniejsze ziarna tym większe ubytki masy), odległość transportu, środki zabezpieczające przed wywiewaniem). Koszt ubytków może zostać pokryty dzięki różnicy cenowej między zakupem a sprzedażą węgla.

40. Czy cena każdego rodzaju węgla będzie taka sama? Co z miałem, który jest o wiele tańszy, jaka będzie jego cena? Czy w umowach z podmiotem wprowadzającym do obrotu zawarte będą informację dotyczące procentowego udziału miału w zakupionym sortymencie węgla?

Cenę maksymalną paliwa stałego określa ustawa. Dostępność i ceny poszczególnych sortymentów należą do decyzji podmiotów wprowadzających paliwo stałe do obrotu, przy czym zakłada się, że do sprzedaży w ramach zakupu preferencyjnego będą kierowane przede wszystkim sortymenty inne niż miał.

41. Czy groszek/orzech nadają się do pieców retortowych?

To zależy od konkretnego modelu pieca.

Dokumentacja techniczna ruchowa kotła określa rodzaj paliwa przeznaczonego do danego kotła. Trzeba pamiętać, że frakcja ekogroszek zalicza się do sortymentu groszek.

42.  Czy innym podmiotem, o którym mowa w ustawie, może być skład węgla, który prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej? Kto zakupuje w takim przypadku węgiel od podmiotu wprowadzającego – gmina czy inny podmiot i kto jest zobowiązany do sprzedaży? Czy w takim przypadku gmina może scedować sprzedaż węgla na inny podmiot, z którym zawarła umowę i czy sprzedaż ta stanowi wtedy dochód tego podmiotu? Czy cena wówczas wynosi maksymalnie 2000 zł czy 2200 zł brutto.

Tak, istnieje taka możliwość.

Podmioty prywatne mogą być zaangażowane w proces sprzedaży węgla w dwóch różnych trybach.

Po pierwsze, zgodnie z art. 5 ust. 5 pkt 4 ustawy, gmina może prowadzić sprzedaż m.in. w ramach umowy z innym podmiotem, o którym mowa w art. 9 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. W takim przypadku sprzedaż węgla następuje po cenie nie wyższej niż 2000 zł brutto/tonę, zaś stroną umów z podmiotami wprowadzającymi do obrotu oraz mieszkańcami pozostaje gmina (podmiot prywatny jest podwykonawcą działającym w imieniu gminy).

Druga możliwość dotyczy sytuacji, gdy gmina nie ogłosi na BIP informacji o zakupie paliwa stałego z przeznaczeniem dla gospodarstw domowych. Wówczas chęć przystąpienia do takiego zakupu może zgłosić inny podmiot lub współpracujące ze sobą inne podmioty. Wówczas cena maksymalna wyniesie 2200 zł brutto/tonę, nie stosuje się wydłużonego do 60 dni terminu zapłaty na rzecz podmiotu wprowadzającego do obrotu, a stroną umów jest inny podmiot działający na własny rachunek, a nie gmina.

43. W CEEB zaznacza się źródła zainstalowane i eksploatowane, a nie zaznacza się jakie jest główne źródło ogrzewania. Czy wobec tego, jeżeli w CEEB mieszkaniec ma zaznaczone dwa eksploatowane źródła ogrzewania to powinien we wniosku o preferencyjny zakup węgla zaznaczyć, które z dwóch źródeł ogrzewania jest główne?

Weryfikacja powinna dotyczyć kryteriów, które byłyby badane przy ustalaniu uprawnienia do dodatku węglowego, gdyż zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, do dokonania zakupu preferencyjnego jest uprawniona osoba fizyczna w gospodarstwie domowym, która spełnia warunki uprawniające do dodatku węglowego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym. Gospodarstwo jest wiec, co do zasady, obowiązane wskazać, które źródło ogrzewania jest jego głównym źródłem.

44. Czy podmiot wprowadzający do obrotu może być jednocześnie innym podmiotem? Chodzi o sytuację, gdy ten podmiot wprowadzający do obrotu, który będzie sprzedawał gminie, która zdecyduje się na udział w sprzedaży preferencyjnej, będzie w innej gminie, która nie przystąpiła do sprzedaży preferencyjnej, sprzedawał bezpośrednio gospodarstwu domowemu?

Tak, art. 4 ust. 6 wprost dopuszcza taką możliwość.

45. Jaka dokładnie cena brutto będzie dla mieszkańców?

Cena nie może wynosić więcej niż:

  1. 2000 zł brutto/tonę w przypadku sprzedaży przez gminę lub gminę sąsiednią (art. 5 ust. 2 ustawy),
  2. 2200 zł brutto/tonę w przypadku innego podmiotu (art. 4 ust. 8 ustawy).

Podmioty te mogą jednak sprzedawać węgiel taniej (przepisy określają jedynie cenę maksymalną).

46. Czy podstawą zakupu węgla jest pozytywna decyzja w zakresie dodatku węglowego?

Tak, taka jest zasada generalna.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, do dokonania zakupu preferencyjnego jest uprawniona osoba fizyczna w gospodarstwie domowym, która spełnia warunki uprawniające do dodatku węglowego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym. Jednak w przypadku w którym osoba nie złożyła do tej pory takiego wniosku, wójt, burmistrz albo prezydent miasta dokonuje weryfikacji wniosku o zakup w szczególności w zakresie zgłoszenia lub wpisania głównego źródła ogrzewania w centralnej ewidencji emisyjności budynków (art. 8 ust. 2 ustawy).

47. Czy inny podmiot z którym gmina może zawrzeć umowę, zgodnie z art. 5 ust. 5 pkt 4 ustawy, na potrzeby realizacji tego zadania może mieć skład opału na terenie innej gminy niż właściwa gmina?

Tak, ale kluczem jest dostępność dla mieszkańców.

Przepisy ustawy nie regulują tego zagadnienia. Zakłada się, że gminy będą kierować się przy wyborze miejsca, w którym prowadzona będzie sprzedaż m.in. łatwością dotarcia do niego mieszkańców, w tym odległością. Jeśli skład, z którego prowadzona będzie sprzedaż, będzie położony nieopodal (np. w sąsiedniej gminie), to nie ma przeciwskazań do takiego rozwiązania.

48. Czy gmina lub podmiot, o którym mowa w art. 5 ust 5 ustawy, zainteresowany sprzedażą węgla w ramach systemu dystrybucji określonego projektem, musi czekać do wejścia w życie ustawy, czy są inne rozwiązania służące przyśpieszeniu tej procedury w celu jak najszybszego zabezpieczenia potrzeb mieszkańców?

Taka możliwość istnieje już teraz.

Art. 30 ustawy wskazuje, że do umów oraz innych czynności prawnych i faktycznych podjętych przez podmiot wprowadzający do obrotu, gminę lub podmiot, o którym mowa w art. 5 ust. 5, w celu realizacji sprzedaży paliwa stałego przez gminę lub podmiot, o którym mowa w art. 5 ust. 5, gospodarstwom domowym od dnia 1 lipca 2022 r. do dnia wejścia w życie ustawy, przepisy ustawy stosuje się odpowiednio; zaś umowy i inne czynności prawne oraz faktyczne dokonane przez gminę lub podmiot, o którym mowa w art. 5 ust. 5, w celu realizacji sprzedaży paliwa stałego z przeznaczeniem dla gospodarstw domowych od dnia 1 lipca 2022 r. do dnia wejścia w życie ustawy uznaje się za dokonane zgodnie z przepisami ustawy.

W związku z powyższym ww. podmioty mogą już w tym momencie prowadzić sprzedaż na warunkach określonych w ustawie.

49. Czy gospodarstwa domowe, które złożyły deklarację CEEB lub jej korektę po 11 sierpnia 2022 roku uprawnione są do zakupu paliwa stałego na preferencyjnych warunkach?

Uprawnienie do zakupu paliwa stałego na preferencyjnych warunkach jest pochodną istnienia uprawnienia do dodatku węglowego. Do dodatku węglowego jest, co do zasady, uprawnione wyłącznie gospodarstwo domowe, które złożyło deklarację do CEEB do 11 sierpnia 2022 r. Wyjątkowo, gdy gmina jest w posiadaniu informacji, które wskazują, że osoba jest uprawniona do otrzymania dodatku węglowego, po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego, dodatek węglowy może zostać przyznany w drodze decyzji administracyjnej z urzędu bez konieczności składania wniosku oraz odpowiedniej deklaracji do CEEB. Drugi wyjątek dotyczy osób, które w ogóle nie zgłosiły lub wpisały źródła ciepła do CEEB do dnia 11 sierpnia 2022  r., takim gospodarstwom domowym również będzie przysługiwał dodatek węglowy, po przeprowadzenie wywiadu środowiskowego przez pracownika gminy.

50. Kotły na paliwo stałe typ „ekogroszek” dostosowane są d paliwa o frakcji 5-25 mm, natomiast w sprawozdaniu „Dystrybucja węgla” określona frakcja dla groszku to 8-30mm. Czy będzie możliwy zakup węgla o frakcji 8-25 mm?

Podmioty wprowadzające do obrotu będą mieć w ofercie frakcję 5-25mm.

51. Jeśli inny podmiot (prywatny przedsiębiorca) będzie sprzedawał węgiel po cenie 2200 zł brutto, to czy do tej ceny może doliczyć transport do domu klienta?

Transport tak, ale żadnych innych dodatkowych kosztów.

Zgodnie z art. 4 ust. 9 ustawy, do ceny 2 200 zł brutto/tonę, inny podmiot, który sprzedaje paliwo stałe na rzecz osób fizycznych w gospodarstwach domowych nie może doliczać żadnych dodatkowych kosztów i opłat obciążających osobę fizyczną w gospodarstwie domowym nabywającą to paliwo stałe, z wyłączeniem kosztów transportu paliwa stałego z miejsca jego składowania przez ten inny podmiot do gospodarstwa domowego w przypadku, gdy osoba fizyczna w gospodarstwie domowym skorzysta z usługi transportu oferowanej przez ten inny podmiot, przy czym skorzystanie z tej usługi nie może warunkować sprzedaży tego paliwa stałego i jego wydania przez inny podmiot.

52. Czy gmina powinna wydawać zaświadczenia wyłącznie osobom, którym przysługuje uprawnienie do zakupu preferencyjnego?

Tak, przy czym procedura związana z wydawaniem zaświadczeń dotyczy jedynie sytuacji, gdy  gmina nie ogłosi na BIP informacji o zakupie paliwa stałego z przeznaczeniem dla gospodarstw domowych, a w jej miejsce wejdzie gmina sąsiednia lub inny podmiot (wówczas oryginał zaświadczenia powinien być pozostawiony przy dokonywaniu zakupu preferencyjnego w gminie sąsiedniej lub u innego podmiotu).

53. Czy w przypadku nawiązania współpracy z innym podmiotem będącym pośredniczącym  podmiotem węglowym, cena określona w projekcie ustawy na kwotę 2200 zł będzie ceną maksymalną? Jakie dodatkowe koszty będę spoczywały na tych innych podmiotach m.in. podatki, akcyza itp.  Jeśli tak to jakiego rzędu to są opłaty.  Niniejsze informacje są niezbędne celem analizy ewentualnego zysku dla podmiotów  podejmujących się tego  zadana.

Tak, 2200 zł będzie ceną maksymalną brutto, a więc po uwzględnieniu wszelkich podatków i opłat. Co do zasady będzie to jedynie podatek VAT w wysokości 23%, gdyż zwolnieniu od akcyzy podlega sprzedaż węgla na rzecz finalnych nabywców węglowych będących gospodarstwami domowymi zużywającymi węgiel do celów opałowych.

54. Art. 12 ust. 2 projektu ustawy mówi o osobie w gospodarstwie domowym spełniającej warunki uprawniające do dodatku węglowego, która nie złożyła wniosku o wypłatę – wówczas wójt weryfikuje wniosek o zakup w szczególności w zakresie zgłoszenia lub wpisania głównego źródła ciepła. Wójt dokonuje wpisu do CEEB?

Weryfikacja powinna dotyczyć kryteriów, które byłby badane przy ustalaniu uprawnienia do dodatku węglowego. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, do dokonania zakupu preferencyjnego jest uprawniona osoba fizyczna w gospodarstwie domowym, która spełnia warunki uprawniające do dodatku węglowego, o którym mowa w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o dodatku węglowym.

55. Zgodnie z art. 12 ust. 3 zakup węgla dotyczy tylko mieszkańców gminy będących w rejestrze mieszkańców? Co z mieszkańcami nie zameldowanymi na terenie gminy, ale zamieszkującymi na stałe?

Powołany przepis wskazuje jedynie, jakie informacje powinny być brane pod uwagę przy weryfikacji. Uprawnienie przysługuje osobom fizycznym w gospodarstwach domowych, które spełniają warunki uprawniające do dodatku węglowego.

56. Jaka powinna być data rozpatrywania wniosku o zakup węgla przez wójta? W jaki sposób ma się kończyć procedura weryfikacji wniosku? Wydanie zaświadczenia, decyzji, postanowienia?

Wniosek powinien być rozpatrzony niezwłocznie.

Ustawa nie określa terminu na rozpatrzenie wniosku o zakup. Wychodząc naprzeciw potrzebom mieszkańców, zakłada się, że będą one rozpatrywane niezwłocznie. Ustawa nie przewiduje szczególnych regulacji w zakresie obowiązku wydania decyzji bądź postanowienia.

57. Czy będzie przygotowany wzór rejestru obsłużonych wniosków?

Nie. Nie przewiduje się ustalenia takiego wzoru.

58. Zgodnie z art. 5 ust. 5 gmina może prowadzić sprzedaż węgla za pośrednictwem innych podmiotów, w związku z tym czy możliwe jest zawieranie umów na sprzedaż węgla z kilkoma podmiotami?

Tak, ustawa dopuszcza zawarcie ww. umów z kilkoma podmiotami.

59. Zgodnie z art. 10 projektu ustawy, do wniosku dołączone będzie oświadczenie, czy i w jaki sposób gmina będzie weryfikować prawdziwość tego oświadczenia?

Gmina nie ma obowiązku badania prawdziwości oświadczenia. Jednak w sytuacji, gdyby gmina posiadała informacje tym, że oświadczenie nie odpowiada prawdzie, powinna zawiadomić odpowiednie organy.

60. Zamierzamy podpisać umowę z przedsiębiorstwem prowadzący działalność związaną z dystrybucją węgla. Proszę zatem o informacje dotyczącą płatności końcowej przez odbiorcę węgla (2000 zł za 1 tonę), czy ma być dokonana w urzędzie czy też u tego przedsiębiorcy.

To zależy od gminy. Szczegółowe warunki rozliczeń powinny zostać określone w umowie między gminą a tym podmiotem.

61. Jeżeli gmina zgłosi się po zakup węgla i zleci sprzedaż podmiotowi trzeciemu, to kto będzie otrzymywać faktury zakupowe od podmiotu wprowadzającego do obrotu?

Gmina.

Faktura będzie wystawiana przez podmiot wprowadzający do obrotu na rzecz gminy, nie zaś przez jej podwykonawców.

62. Czy w preferencyjnej cenie 2000 zł brutto węgiel może być sprzedany odbiorcom innym niż gospodarstwa domowe, np. dla szkół i innych gminnych instytucji?

Nie.

Przepisy ustawy nie przewidują takiej możliwości.

63. Czy oprócz węgla na preferencyjnych warunkach, podmioty prywatne mogą kupować węgiel z PGE Paliwa po ich cenach np. 2 100 netto i czy wówczas stawka VAT wynosi 23% i czy musimy naliczać akcyzę oraz w jakiej wysokości?

Tak.

Podmioty nabywające węgiel na warunkach rynkowych mogą to wciąż robić na dotychczasowych zasadach (w tym dotyczących opodatkowania).

64. Jakie są zadania gminy, jeśli zleca sprzedaż węgla innemu podmiotowi (lokalnemu przedsiębiorcy)?

To gmina odpowiada za realizację całego procesu. Pozostałe podmioty działają jedynie jako jej podwykonawcy.

65. Kto powinien zawrzeć umowę z przedsiębiorstwem (podmiotem wprowadzającym do obrotu) na zakup węgla po preferencyjnych cenach? Gmina czy lokalny przedsiębiorca?

Gmina.

W przypadku gdy gmina zamieści na swoim BIP informację o zamiarze dokonania zakupu węgla, będzie ona również stroną ww. umowy.

66. Kto otrzyma dofinansowanie na zakup preferencyjny? Gmina czy lokalny przedsiębiorca?

Nie ma mowy o „dofinansowaniu”, tylko o rekompensatach.

Ustawa nie przewiduje dofinansowania na zakup preferencyjny dla gminy lub lokalnego przedsiębiorcy. Różnica między określoną w umowie z podmiotem wprowadzającym do obrotu ceną zakupu paliwa stałego przez gminę (1 500 zł brutto za tonę), a ceną sprzedaży tego paliwa stałego w ramach zakupu preferencyjnego (2 000 zł brutto za tonę) stanowi dochód gminy. Rekompensata przysługuje zaś podmiotom wprowadzającym do obrotu (w przypadku sprzedaży poniżej kosztów).

67. Kto będzie zobowiązany do dokonania rozliczeń z US z tyt. podatku VAT należnego ze sprzedaży węgla? Gmina czy lokalny przedsiębiorca?

W przypadku gdy gmina zamieści na swoim BIP informację o zamiarze dokonania zakupu węgla, będzie ona stroną umów sprzedaży węgla na rzecz mieszkańców (mimo zaangażowania podwykonawców, np. lokalnych przedsiębiorców). Oznacza to, że gmina będzie zobowiązania do rozliczenia podatku VAT należnego z tytułu sprzedaży węgla. Lokalny przedsiębiorca będzie zaś musiał rozliczyć VAT w swoim zakresie, np. w odniesieniu do wynagrodzenia otrzymanego od gminy za wykonaną usługę związaną z czynnościami wykonywanymi na rzecz gminy.

68. Czy spółki podpiszą umowę na odroczony termin płatności, aby gminy mogły zapłacić za węgiel po sprzedaży?

Tak. Termin płatności jest odroczony z mocy prawa.

Zgodnie z art. ust. 8 ustawy, termin dokonania przez gminę płatności z tytułu realizacji umowy z podmiotem wprowadzającym do obrotu wynosi 60 dni liczonych od dnia wydania paliwa stałego na rzecz gminy.

69. Jakie obowiązki jednostek samorządu terytorialnego wynikają z ustawy o finansach publicznych (ufp), w związku z koniecznością zapewnienia w jej budżecie finansowania zadań określonych ustawą zakupie preferencyjnym paliwa stałego przez gospodarstwa domowe?

Gmina, która zamierza dokonać zakupu paliwa stałego, będzie zawierać umowę z podmiotem wprowadzającym węgiel do obrotu, z której wynikać będzie konieczność zapłaty za węgiel. Taka umowa stanowi zaciągnięcie przez gminę zobowiązania, które powinno mieć pokrycie w  planowanych wydatkach budżetu gminy.

Zatem – przed zawarciem umowy – powinny być wprowadzone stosowne zmiany w uchwale budżetowej gminy, tj. w planie dochodów (planowane wpływy ze sprzedaży węgla) i planie wydatków (koszty zakupu węgla). Wskazują na to, m.in. poniższe regulacje ustawy o finansach publicznych:

  •  jednostki sektora finansów publicznych mogą zaciągać zobowiązania do sfinansowania w danym roku do wysokości wynikającej z planu wydatków (art. 46 ust. 1 ufp);
  • wydatki publiczne (tu: na zakup węgla) mogą być ponoszone na cele i w wysokościach ustalonych w uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego (art. 44 ust. 2 pkt 2 ufp).

Jednocześnie ustawa zakłada możliwość wprowadzenie niezbędnych zmian, o których mowa powyżej, w celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań związanych z wykonywaniem ustawy przez wójta, burmistrza albo prezydent miasta (bez udziału rady gminy).

70. Jeśli gmina do sprzedaży węgla mieszkańcom wykorzystuje podwykonawców (np. spółkę komunalną), to czy mogą oni wystawiać w imieniu gminy faktury na rzecz nabywców?

Tak.

W przypadku gdy gmina upoważni podwykonawcę do dokonywania w jej imieniu czynności wynikających z ustawy, w tym również do wystawiania faktur, podmiot ten będzie mógł na podstawie art. 106d ust. 2 ustawy o VAT wystawiać w imieniu gminy faktury na rzecz nabywców.

71. Czy mowa między gminami, o której mowa w art. 3 ust. 10 ustawy, powinna być zawarta jako porozumienie międzygminne, o którym mowa w art. 74 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 559 z późn. zm.)?

Nie. Ustawa nie przewiduje takiego wymogu.

72. Jak ma wyglądać wniosek innego podmiotu do gminy w trybie art. 34 ust. 4 ustawy. Czy gmina zawiera porozumienie z tym podmiotem o powierzeniu mu tego obowiązku?

Nie. Ustawa nie określa wzoru wniosku.

Gmina nie zawiera porozumienia z tym podmiotem, natomiast podmiot ten może podjąć uzgodnienia w przedmiocie zawarcia umowy o zakupie węgla z podmiotem wprowadzającym do obrotu. Podmiot wprowadzający do obrotu, który zawarł umowę z takim podmiotem, powinien pisemnie poinformować o tym gminę. Dodatkowo gmina informuje o tym w Biuletynie Informacji Publicznej.

73. Czy gmina przekazuje do podmiotu wprowadzającego do obrotu informację o innym podmiocie zainteresowanym, który złożył wniosek do gminy w trybie art. 34 ust. 4 ustawy?

Przepisy nie regulują tej kwestii, jednak nie ma przeszkód, aby gmina przekazała tę informację podmiotowi wprowadzającemu do obrotu.

74. Czy mieszkaniec wspólnoty mieszkaniowej (blok z własnym kotłem), uprawniony do dodatku węglowego, będzie mógł kupić węgiel od gminy na preferencyjnych zasadach, czyli za 2 tys. zł za tonę? W mieszkaniu nie ma pieca, źródło ciepła jest jedno na cały blok.

Tak.

W przypadku, w którym mieszkaniec ten jest uprawniony do dodatku węglowego, będzie mógł kupić węgiel od gminy.

75. Czy jeżeli gmina nie ma możliwości prowadzić dystrybucji węgla poprzez podmioty wymienione w art. 5 ust. 5 ustawy, a na terenie gminy funkcjonują podmioty prywatne posiadające niezbędną infrastrukturę do takiej dystrybucji, to czy można scedować dystrybucję węgla w cenie 2 000 zł brutto/tonę bezpośrednio na ten podmiot bezpośrednio? Czy ewentualnie gmina w przypadku wyższych kosztów może je wyrównać temu podmiotowi?

Podmioty prywatne, o których mowa w pytaniu, to podmioty wymienione w art. 5 ust. 5 pkt 4 ustawy, a więc jak najbardziej istnieje możliwość podzlecenia im zadań w ramach dystrybucji na rzecz mieszkańców.

76. Czy jednemu gospodarstwu domowemu na ten rok przysługiwałoby 1,5 tony, a w 2023 kolejne 1,5 tony? Czy ta ilość wynosi 3 tony jednorazowo?

Ilość dostępnego paliwa stałego w ramach zakupów preferencyjnych została  określona w rozporządzeniu Ministra Aktywów Państwowych z dnia 2 listopada 2022 r. w sprawie ilości paliwa stałego dostępnej dla jednego gospodarstwa domowego i wynosi:

  1. do dnia 31 grudnia 2022 r. - nie więcej niż 1500 kg;
  2. od dnia 1 stycznia 2023 r. - nie więcej niż 1500 kg.

Rozporządzenie wskazuje również, że w przypadku gdy do dnia 31 grudnia 2022 r. nie dokonano zakupu paliwa stałego w ramach zakupu preferencyjnego albo dokonano takiego zakupu w ilości mniejszej niż 1500 kg to niewykorzystana ilość paliwa stałego powiększa limit dla drugiego z ww. okresów.

77. Co w przypadku, jeśli nie dostajemy środków (nie będzie tyle wpłat) na konto, a termin płatności za fakturę podmiotu wprowadzającego będzie się zbliżał?

Podmioty wprowadzające do obrotu we współpracy z gminami będą organizowały wydania węgla w taki sposób, aby zminimalizować prawdopodobieństwo niesprzedania węgla przez gminę na rzecz mieszkańców w okresie 60 dni.

78. Czy będzie możliwość zwrotu węgla, w przypadku:  a) gdy zostanie (nadwyżka), b) złej jakość surowca?

Kwestie z związane z pozostałym (niesprzedanym) węglem oraz gwarancją jego jakości będą regulowały umowy między gminami a podmiotami wprowadzającymi do obrotu.

79. Pojawiła się informacja, że jeśli koszty dystrybucji węgla będą wyższe niż 500 zł, to ma dołożyć do nich gmina, ale z jakich środków? Jeżeli spowoduje to deficyt budżetu, czym ma być pokryty, skoro będzie to wydatek bieżący?

Określenie różnicy cenowej między węglem zakupionym a sprzedawanym na poziomie 500 zł zostało poprzedzone rozeznaniem sytuacji rynkowej związanych z kosztami transportu i dystrybucji węgla. Dzięki rozwiniętemu systemowi zsypisk, z których można odbierać węgiel, kwota ta powinna być wystarczająca. Gdyby jednak gmina uznała, że tak nie jest oraz nie była skłonna do pokrycia kosztu z własnych środków, nie ma ona obowiązku zakupu węgla na rzecz mieszkańców (nie musi ona ogłaszać takiego zamiaru na swoim Biuletynie Informacji Publicznej). Przystąpienie do systemu jest dobrowolne.

80. Czy zadeklarowana przez gminę ilość paliwa stałego będzie traktowana jako wartość szacunkowa (z możliwością zakupu zarówno mniejszej jak i większej ilości od pierwotnie wskazanej)?

Tak. Natomiast wartość zadeklarowana przez gminy powinna być wartością miarodajną, jednak nie wyklucza się możliwości wprowadzenia zmian w przedstawionym zapotrzebowaniu. Wiążąca ilość węgla jaka zostanie zakupiona przez gminy będzie wynikać z zamówień składanych podmiotom wprowadzającym.

81. Czy gmina, która będzie prowadzić sprzedaż węgla za pośrednictwem spółki komunalnej, powinna  przenieść rozliczenia finansowe z mieszkańcami gminy na spółkę komunalną, czy to gmina powinna rozliczać to w swoim budżecie? Chodzi o zakup węgla, sprzedaż węgla mieszkańcom gminy oraz zapłata za transport i dystrybucję.

Rozliczenia finansowe powinny być prowadzone przez gminę.

Gmina jest stroną umów z podmiotem wprowadzającym do obrotu, a także z gospodarstwami domowymi. Dlatego przepływy finansowe powinny znaleźć odzwierciedlenie w rozliczeniach finansowych gminy.

82. Czy jeśli spółka komunalna nie jest wyposażona w wagę najazdową i sprzęt do załadunku, to czy gmina może wybrać inny podmiot niezwiązany kapitałowo?

Tak.

Jest to możliwe na podstawie umowy z innym podmiotem, o którym mowa w  art. 5 ust. 5 pkt 4 ustawy.

83. Czy powiat może przystąpić do sprzedaży węgla po preferencyjnych cenach zgodnie z ustawą?

Nie.

Przepisy ustawy w tym zakresie dotyczą wyłącznie gmin. Powiat może jednak zaangażować się w trybie roboczym, np. ułatwiając porozumienie między gminami, które mogłyby wspólnie podjąć się sprzedaży węgla na rzecz swoich mieszkańców.

84. Gdyby gmina, z uwagi na brak możliwości technicznych oraz logistycznych nie zdecydowałaby się przystąpić do programu handlu węglem, jak wyglądałaby procedura, gdyby w zamian udział w programie chciał wziąć prywatny przedsiębiorca z terenu gminy, który od lat prowadzi działalność w zakresie właśnie dystrybucji węgla?

W tej sytuacji gminy sąsiednie będą mogły również zgłosić się do zakupu. Zrobią to przez ogłoszenie w swoim Biuletynie Informacji Publicznej. Będą wtedy obowiązywać te same zasady zakupu węgla co w gminach macierzystych, czyli cena 2000 zł i termin płatności nie krótszy niż 60 dni.

Również prywatni pośrednicy węglowi (lub ich grupa działająca w porozumieniu) mogą zgłosić się  poprzez wniosek złożony do gminy. Wówczas cena końcowa może wynieść do 2200 zł, ale nie stosuje się wydłużonego terminu płatności. Aby uznać, że pośrednik obsłuży mieszkańców gminy, konieczne jest zawarcie przez niego umowy z podmiotem wprowadzającym do obrotu. Dopiero po zawarciu tej umowy podmiot wprowadzający do obrotu informuje o tym gminę, a ta umieszcza informacje w tym zakresie na swoim BIP.

Gdy ogłoszenie gminy sąsiedniej i wniosek pośrednika zostaną opublikowane lub złożone tego samego dnia, pierwszeństwo ma gmina sąsiednia.

Należy wrócić uwagę, że ustawa dopuszcza również możliwość, że gmina pomimo, iż sama nie posiada warunków organizacyjnych, może jedynie zawrzeć umowę z podmiotem wprowadzającym do obrotu i zlecić wykonywanie czynności podwykonawcy (zob. art. 5 ust. 5 pkt 4 ustawy).

85. Czy na podstawie art. 5 ust. 5 pkt. 4 gmina może wyłonić inny podmiot z sektora prywatnego, który w ramach swojej działalności zajmuję się handlem węglem i który będzie za określoną stawkę prowadził dystrybucję węgla po cenach preferencyjnych dla gospodarstw domowych z terenu gminy?

Tak. Ustawa wprowadza taką możliwość.

W przypadku, gdy podmiot prywatny będzie działał w zakresie sprzedaży węgla jako podwykonawca gminy, obowiązywać będzie cena maksymalna 2000 zł brutto/tonę.

86. Gmina może prowadzić sprzedaż zgodnie z art. 5 ust. 4 – w ramach umowy z „innymi podmiotami”. Czy na podstawie  umowy gminy ze składem – gmina  ma upoważnić przedstawiciela składu do odbioru zamówionego węgla ze zsypiska?

Wyznaczenie właściwej osoby do odbioru węgla od podmiotu wprowadzającego do obrotu należy do decyzji gminy. W umowie (oraz w załącznikach do niej) pomiędzy gminą a podmiotem wprowadzającym będzie uregulowana kwestia odbioru węgla, w tym także za pomocą wskazanych przewoźników.

87. Czy gmina  będzie obowiązana do przedstawienia listy osób, którym sprzedano węgiel po korzystnej cenie w ramach ustawy? (np.  w celu kontroli oświadczeń przez spółki węglowe?).

Tego rodzaju zobowiązanie nie wynika bezpośrednio z ustawy. Posiadanie niezbędnej dokumentacji dotyczącej gospodarstw domowych, na rzecz których dokonano sprzedaży, będzie konieczne wyłącznie dla spełnienia przez gminę obowiązków wynikających z obowiązujących przepisów, np. związanych z rozliczeniem podatku VAT.

88. Jeśli mieszkaniec zakupił np. 1 tonę węgla poniżej kwoty 2000 zł i złożył w tym zakresie oświadczenie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 projektu, czy przysługuje mu różnica między zakupioną ilością, a tym co określono w rozporządzeniu Ministra Aktywów Państwowych z dnia 2 listopada 2022 r. w sprawie ilości paliwa stałego dostępnej dla jednego gospodarstwa domowego?

W przypadku zakupu po cenie poniżej 2000 zł brutto ilości węgla poniżej limitu przewidzianego rozporządzeniem (np. zakup 1 tony) gospodarstwo domowe może zakupić na preferencyjnych zasadach pełny wolumen (tj. po 1,5 tony we wskazanych w ustawie okresach). Nie zachodzi konieczność pomniejszenia przysługującej mu ilości węgla o ilość zakupioną wcześniej.

89. Czy osoba która kupiła węgiel brunatny w cenie poniżej 2000 zł, może kupić węgiel kamienny w cenie preferencyjnej?

Tak, taka osoba może kupić węgiel kamienny na zasadach określonych w ustawie o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych (dalej jako: ustawy).  Zakupu węgla brunatnego, niezależnie od jego ceny i ilości, w rozumieniu ustawy nie jest zakupem preferencyjnym, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 5 ustawy. Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy paliwem stałym w rozumieniu ustawy jest wyłącznie węgiel kamienny.

90. Czy wniosek do gminy na zakup preferencyjny uprawniony mieszkaniec będzie mógł składać kilka razy (na rok 2022 i 2023 oddzielnie)? Ile wniosków może złożyć mieszkaniec w ramach dostępnego limitu węgla w danym okresie?

Mieszkaniec powinien złożyć wniosek co najwyżej 2 razy: po jednym wniosku na dwa okresy określone w rozporządzeniu (do 31 grudnia 2022 r. i po 1 stycznia 2023 r.).

91. Czy mieszkaniec będzie mógł zakupić mniej niż 1,5 tony paliwa stałego (np. jeden worek 25 kg aby zweryfikować jakość węgla)?

Tak. Ustawa nie określa minimalnej ilości węgla, o której zakup można wnioskować.

Niemniej jednak należy mieć na uwadze, że mieszkaniec powinien złożyć jeden wniosek na jeden okres wskazany w rozporządzeniu Ministra Aktywów Państwowych z dnia 2 listopada 2022 r. w sprawie ilości paliwa stałego dostępnej dla jednego gospodarstwa domowego (a więc w sumie dwa wnioski). Jeżeli wniosek będzie dotyczył ilości węgla mniejszej niż 1,5 tony przypadającej na dany okres, dopiero w przyszłym okresie będzie możliwość złożenia kolejnego wniosku uzupełnionego o „pozostałą” część węgla.

92. Jak wygląda kwestia dowozu węgla przez gminę – czy gmina może doliczyć koszty transportu z gminnego składu do miejsca zamieszkania?

Tak. Zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy, do ceny 2000 zł brutto/tonę nie wlicza się kosztów transportu paliwa stałego z miejsca składowania w gminie do gospodarstwa domowego.

93. Jeżeli gmina podejmie się tego zadania, jako podatnik VAT i wykona to zadanie samodzielnie lub przy pomocy podmiotu zewnętrznego, to czy przy sprzedaży węgla wystawiając fakturę imienną dla mieszkańca, ma pobierać oświadczenie od niego, które będzie potrzebne by wykazać zwolnienie z akcyzy?

Nie.

Gmina i podmiot wykonujący dla niej zadania jako podwykonawca są zwolnieni z tego obowiązku bezpośrednio na podstawie przepisów ustawy (art. 5 ust. 6 pkt 1 ustawy).

94. Gmina realizując zadanie polegającego na zakupie preferencyjnym i sprzedaży węgla dla mieszkańców, będzie występować jako podatnik VAT, kupując węgiel otrzyma fakturę zakupu z naliczonym podatkiem VAT (zakup węgla odliczenie VAT przy tonie za 1.500,00 zł przy aktualnych stawkach VAT to 280,49zł), z której będzie mogła odliczyć ten podatek, a przy sprzedaży dla mieszkańca, będzie musiała wykazać podatek VAT należny (sprzedaż VAT należny przy tonie to 373,98 zł), w wyniku tych operacji wystąpi różnica w podatku VAT w wysokości 93,49 zł. Czy gmina występującą różnicę podatku VAT w wysokości 93,49 zł będzie mogła pokryć z różnicy  zakupu i sprzedaży węgla (500 zł)?

Tak.

95. Czy można uzależnić dostawę węgla dla mieszkańca od dostarczenia dowodu zapłaty? Zdaniem gminy wydanie towaru, powinno nastąpić po uregulowaniu przez mieszkańca zapłaty za węgiel, to uchroni gminę przed kłopotliwymi zdarzeniami, w przypadku braku zapłaty, a później całego procesu windykacyjnego związanego z dochodzeniem swoich roszczeń.

Tak.

Zasady wydawania węgla nie zostały określone w ustawie, w związku z tym gminy mają w tym zakresie swobodę określenia sposobu i terminu zapłaty.

96. Czy podmiot wprowadzający węgiel do obrotu będzie podatnikiem VAT?

Tak. Wszystkie podmioty wprowadzające do obrotu określone w rozporządzeniu są czynnymi podatnikami VAT.

97. Czy na podstawie art. 12 ust 4 ustawy o zakupie preferencyjnym kierownik ośrodka pomocy społecznej może złożyć wniosek do wójta o upoważnienie do prowadzenia postępowań w sprawach weryfikacji wniosków o zakup preferencyjny inną osobę, tj. nie będącą pracownikiem OPS, a będącą Prezesem lub pracownikiem spółki, o której mowa w art. 5 ust. 5 pkt 3?

Tak, art. 12 ust. 4 dopuszcza taką możliwość.

98. Czy osoba wnioskująca o zakup węgla w ilości 1500 kg może go zakupić go w kilku transzach na podstawie jednego wniosku?

Tak. Gmina może zapewnić taką możliwość, np. w przypadku chwilowego braku paliwa stałego w punkcie dystrybucji prowadzonym przez gminę, należy wydać towar proporcjonalnie, a ewentualne braki w stosunku do zapotrzebowania składanego przez mieszkańców uzupełnić w późniejszym terminie (gdy brakujący węgiel zostanie dostarczony na skład).

99. Czytając wprost przepis art. 5 ust. 5 pkt 4, który brzmi: „Gmina może prowadzić sprzedaż (…) w ramach umowy z innym podmiotem, o którym mowa w art. 9 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym”, nie jest jasne, co mieści się w pojęciu „w ramach umowy z innym podmiotem” i czy np. dotyczy on rozwiązania polegającego na tym że gmina i podmiot wspólnie sprzedają węgiel, co mogłoby sugerować, że podmiot ten w jakiś sposób nabędzie węgiel od podmiotu wprowadzającego do obrotu.

Przepis ma na celu umożliwienie gminie prowadzenia sprzedaży przez inny podmiot, np. podmiot prywatny (występujący jako podwykonawca tej gminy) w ramach ceny maksymalnej 2 000 zł/brutto za tonę. W takiej sytuacji węgiel jest nabywany przez gminę w ramach umowy z podmiotem wprowadzającym do obrotu.

Wynagrodzenie dla innego podmiotu za świadczoną przez niego usługę (wsparcie gminy w dystrybucji węgla) jest wypłacane na podstawie umowy między gminą a tym innym podmiotem.

100. Czy gmina może powierzyć spółce komunalnej podpisanie umowy z  podmiotem wprowadzającym do obrotu paliwo stałe? 

To gmina musi zawrzeć umowę z podmiotem wprowadzającym zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy. Jednak przepisy nie wykluczają upoważnienia przez gminę do zawarcia umowy w jej imieniu innej osoby, np. prezesa spółki komunalnej.

101. Gmina będzie prowadzić dystrybucję paliwa stałego w ramach umowy z innym podmiotem (np. składem węglowym) lub kilkoma podmiotami. Proszę o informację czy gmina może wybrać podmiot do realizacji zadania bez procedury przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych?

Tak, zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy do zamówień udzielanych w celu realizacji zadań określonych w przepisach niniejszej ustawy nie stosuje się przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych.

102. Gmina w proces sprzedaży węgla angażuje podmioty prywatne z terenu gminy, podpisując z nimi umowę w zakresie dystrybucji węgla. Istnieją wątpliwości w zakresie dokonania rozliczeń z US z tytułu podatku VAT należnego za sprzedaż węgla dla mieszkańców. Prosimy o potwierdzenie, które z postepowań jest prawidłowe:  A) Krok 1. Gmina wystawia fakturę  dla mieszkańca za sprzedaż węgla na kwotę   2.000 zł brutto (w tym cena netto 1.626,02 zł, VAT 373,98 zł), następnie odprowadza do US podatek w kwocie 373,98 zł. Podmiot prywatny wystawia dla gminy fakturę za dystrybucję węgla na kwotę 500 zł /t i odprowadza od tej czynności VAT do US.  B) Czy faktura powinna być wystawiona przez gminę na kwotę brutto 1.500 zł? A co z pozostałą kwotą należną od mieszkańca?  C) Czy można zawrzeć w umowie (zakładając, że gmina już odprowadziła VAT od kwoty 2.000zł), że rozliczenie pomiędzy gminą a przedsiębiorcą będzie na podstawie  np. not księgowych?

Gmina powinna wystawić fakturę na kwotę brutto odpowiadającą cenie płaconej przez gospodarstwa domowe i będzie zobowiązana od wykazania podatku należnego z tego tytułu. Jednocześnie gmina otrzyma od podmiotu wprowadzającego fakturę za nabyty węgiel (po cenie nie wyższej niż 1 500 zł brutto) i będzie mogła odliczyć VAT naliczony z tytułu tego zakupu. Rozliczenia dotyczące wynagrodzenia płaconego przez gminę podwykonawcy (np. prywatnemu składowi węglowemu) powinny być dokonywane na podstawie faktur wystawianych przez te podmioty. Jeśli usługi podwykonawcy są  związane wyłącznie ze sprzedażą preferencyjną węgla w ramach zakupu preferencyjnego w celu zaspokojenia potrzeb własnych gospodarstw domowych, gmina będzie uprawniona do pełnego odliczenia podatku VAT.

Jeżeli gmina oraz prywatny przedsiębiorca są podatnikami VAT, nie ma możliwości rozliczenia między nimi na podstawie dokumentów innych niż faktury VAT.

103. Skład węgla, z którym chcemy podpisać umowę ma zarejestrowaną działalność na terenie naszej gminy, jednak fizyczny skład węgla i jego dystrybucję prowadzi na terenie gminy sąsiedniej (dystrybucja węgla z tego składu do miejscowości położonych w naszej gminie jest w tym przypadku jak najbardziej zasadna ze względu na niewielką odległość). Zarówno my, jak i gmina sąsiednia podejmujemy się dystrybucji węgla samodzielnie. W związku z tym nasze pytania są następujące: A) Czy dwie gminy mogą podpisać umowę z tym samym przedsiębiorstwem osobno, czy muszą zawrzeć jakiegoś rodzaju porozumienie? B) Czy gmina sąsiednia (jeśli nie podpisze z tym składem umowy), musi zostać poinformowana o fakcie podpisania takiej umowy z nami i w jakim trybie? C) Co w przypadku, gdyby dany podmiot miał zarówno zarejestrowaną działalność jak i prowadził dystrybucję węgla na terenie sąsiedniej gminy? Czy w takiej sytuacji również możemy bez przeszkód i dodatkowych procedur po prostu podpisać z nim umowę?

Ad A) Obie ewentualności są dopuszczalne na gruncie przepisów ustawy.

Ad B) Nie musi.

Ad C) Tak.

104. Jeśli gmina sprzedaż będzie zlecać Pośredniczącemu Podmiotowi Węglowemu, kto w tej sytuacji powinien zamieścić informację w BIP o przystąpieniu do preferencyjnej sprzedaży węgla? PPW nie posiada bowiem BIP-u jest to miejscowy tzw. skład węglowy.

Gmina na swoim BIP zamieszcza informację o zamiarze dokonania zakupu węgla również w sytuacji, gdy zamierza prowadzić sprzedaż za pośrednictwem innych podmiotów.

105. Jeżeli Zamawiający do udzielenia zamówień na realizację zadań określonych w przepisach projektu Ustawy nie stosuje przepisów Ustawy Pzp, to czy Zamawiający musi określić wewnętrzny dokument np. regulamin do udzielania  zamówień na realizację zadań określonych w przepisach Ustawy?

Nie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy do zamówień udzielanych w celu realizacji zadań określonych w przepisach ustawy nie stosuje się przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych. Przepisy ustawy nie wprowadzają obowiązku określania wewnętrznych regulaminów dotyczących udzielania zamówień na realizację zadań określonych w ustawie. Jednocześnie przyjęcie takich dokumentów może być pożądane z perspektywy innych obowiązków gminy, związanych np. z racjonalną gospodarką finansową.

106. Jeżeli Zamawiający udziela zamówień bez stosowania Ustawy Pzp lub określonych zasad np. określonych przepisem prawa lub regulaminem, to dlaczego na podstawie art. 6 ust. 2 pkt 5 projektu Ustawy, Zamawiający zamieszczając w Biuletynie Zamówień Publicznych informację o udzieleniu zamówienia, wskazuje okoliczności faktyczne uzasadniające udzielenie zamówienia bez zastosowania przepisów Ustawy Pzp?

Odstępstwo od stosowania przepisów o zamówieniach publicznych ma charakter wyjątkowy, uzasadniony obecnymi okolicznościami związanymi z kryzysem energetycznym. Dlatego konieczne jest wskazanie tych okoliczności.

107. Czy w świetle ustawy istnieje możliwość zakupu węgla bezpośrednio przez spółkę komunalną gminy, a nie gminę w sytuacji kiedy gmina będzie realizowała zadanie? Czy jest określony tryb zlecenia realizacji zadania przez gminy podmiotom wskazanym w art. 5 ust 5 ustawy lub w jakim trybie gmina powinna zlecić podmiotom podległym to zadanie?

Nie, nie ma takiej możliwości.

Stroną umów z podmiotami wprowadzającymi do obrotu oraz mieszkańcami pozostaje gmina (podmiot prywatny jest podwykonawcą działającym w imieniu gminy). Ustawa nie wprowadza szczególnych rozwiązań dotyczących zlecania realizacji zadań gminy podmiotom wskazanym w art. 5 ust. 5 ustawy, więc może to nastąpić na podstawie zwykłej umowy.

108. Po analizie udostępnionej mapy rozmieszczenia  punktów składowania węgla, gminy składają zapytania, czy: A) jest możliwość wyboru podmiotu wprowadzającego paliwo stałe do obrotu, B) będzie możliwy odbiór węgla z punktu zlokalizowanego w innym województwie, ale w mniejszej odległości od gminy, co znacznie zmniejszyłoby koszty transportu.

Ad A) Nie ma takiej możliwości. Podmioty wprowadzające do obrotu będą kontaktować się z gminami na podstawie zgłoszeń umieszczonych na portalu cieplo.gov.pl.

Ad B) Punkt, z którego będzie możliwy odbiór węgla, zostanie wskazany przez podmiot wprowadzający do obrotu. Przy jego określaniu będą brane pod uwagę kwestie logistyczne, w tym związane z odległością punktu od gminy.

109. Czy kwota 2 000 zł brutto za tonę, o której mowa w oświadczeniu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy, uwzględnia koszty transportu?

Nie, dotyczy ona wyłącznie kosztów węgla.

110. W jaki sposób gmina może powierzyć zadania związane z procedowaniem ustawy swojej spółce (za pomocą jakiego aktu)?

Wsparcie gminy w wykonywaniu ustawowych zadań przez spółkę komunalną powinno być uregulowane w formie umowy między gminą a tą spółką.

111. Czy gmina będzie mogła zamówić i odebrać konkretną frakcję węglową, np. ekogroszek/orzech/kostka? Czy frakcja będzie niezależna od samorządu i zostanie losowo przydzielona na punkcie przeładunkowym?

Frakcja będzie co do zasady przydzielana zgodnie z zamówieniem. Gdyby występowały braki po stronie podmiotu wprowadzającego do obrotu, to podmiot ten będzie kontaktował się z daną gminą w celu rozwiązania tego problemu (np. zaproponowania innej frakcji).

112. Czy gmina może przeznaczyć różnicę wynikającą z ceny zakupu węgla od podmiotu wprowadzającego i ceny jego sprzedaży mieszkańcom (500 zł brutto), na pokrycie kosztów transportu na rzecz mieszkańców? Np. gmina zawrze umowę z innym podmiotem na podstawie art. 5 ust. 5 pkt 4 ustawy, która będzie przewidywała, że w ramach kwoty 500 zł brutto na tonie ww. inny podmiot, zobowiąże się dostarczać węgiel do mieszkańców?

Kwota 500 zł brutto na tonie stanowi dochód gminy, który może zostać wykorzystany m.in. na dodatkowe koszty związane z procesem dystrybucji, w tym np. pokrycie kosztów transportu od miejsca składowania węgla przez gminę do mieszkańca. 

113. Czy jest konieczność opracowania i składania dwóch odrębnych wniosków o zakup preferencyjny węgla: pierwszego dotyczącego zakupu do dnia 31 grudnia 2022 r., a drugiego od dnia 1 stycznia 2023 r.? Jeżeli tak, to czy wnioski na zakup od 1 stycznia 2023 mają być składane po 1 stycznia 2023, czy mogą być przyjmowane już teraz?

Powinny być dwa odrębne wnioski dla dwóch ww. okresów. Drugi z nich może być złożony przed 1 stycznia 2023 r. 

114. Czy gmina przystępująca do sprzedaży węgla w tym i przyszłym roku, może taką informację ogłosić na swojej stronie internetowej BIP już w tym momencie?

Tak.

115. Czy możliwe jest, aby gmina zawarła umowę, o której mowa w art. 3 ust. 3 ustawy, z więcej niż jednym podmiotem wprowadzającym do obrotu?

Tak, gmina może zawrzeć umowę z więcej niż jednym podmiotem wprowadzającym do obrotu.

116. Czy wniosek o zakup mieszkaniec składa tylko do urzędu gminy właściwego dla miejsca zamieszkania? Czy za pomocą tego formularza może złożyć wniosek także do urzędu sąsiedniej gminy?

Wniosek o zakup składa się tylko do urzędu gminy właściwego dla miejsca zamieszkania.

117.  Jeżeli do końca grudnia mieszkaniec zawnioskuje o niepełną ilość węgla na ten rok, tzn. mniej niż 1500 kg, to czy w roku 2023 można zawnioskować o różnicę do pełnego limitu na cały sezon 2022/2023?

Tak. Zgodnie ze zmienionym brzmieniem rozporządzenia Ministra Aktywów Państwowych z dnia 2 listopada 2022 r. w sprawie ilości paliwa stałego dostępnej dla jednego gospodarstwa domowego w ramach zakupu preferencyjnego, będzie możliwe złożenie wniosku na drugi okres, powiększonego o różnicę między ilością zawnioskowaną w pierwszym okresie, a limitem dla tego okresu. Przykładowo, jeśli mieszkaniec złożył zapotrzebowanie w pierwszym okresie na 1 t, to wniosek na drugi okres (1,5 t) może zostać powiększony o 0,5 t, o jakie nie wnioskował w okresie pierwszym.  

118. Jeśli występują błędy lub inne problemy związane z korzystaniem z portalu cieplo.gov.pl, gdzie i w jaki sposób można składać uwagi?

Wszelkie uwagi związane z funkcjonowaniem portalu cieplo.gov.pl należy przekazywać na następujący adres email: service_desk_reklamacje@coi.gov.pl.

119. Czy istnieje konieczność aktualizowania zapotrzebowania na stronie cieplo.gov.pl (w szczególności na okres po 31 grudnia 2022 r.)?

Co do zasady nie ma potrzeby aktualizacji zapotrzebowania na okres po 31 grudnia 2022 r. w systemie cieplo.gov.pl. Zapotrzebowanie na ten okres będzie ustalane w bezpośredniej komunikacji ze spółkami z udziałem Skarbu Państwa (SSP). Jednakże gminy, które w ogóle nie zgłosiły zapotrzebowania (i nie są obsługiwane przez PPW albo gminę sąsiednią) zarówno na okres przed 31 grudnia, jak i po tej dacie, powinny złożyć zapotrzebowanie na węgiel w systemie cieplo.gov.pl, celem możliwości przypisania podmiotu wprowadzającego węgiel do obrotu (SSP) do danej gminy.

120. Czy wniosek o wydanie zaświadczenia, o którym mowa w art. 13 ust. 1 ustawy, ma być składany dwa razy?

Podobnie jak w przypadku wniosku o zakup, który osoba fizyczna powinna złożyć co najwyżej 2 razy: po jednym wniosku na dwa okresy określone w rozporządzeniu (do 31 grudnia 2022 r. i po 1 stycznia 2023 r.), wniosek o wydanie zaświadczenia też należy złożyć dwa razy. Powyższe stanowisko potwierdza art. 13 ust. 9 ustawy, który wskazuje, że zaświadczenie wydaje się jednokrotnie i w jednym egzemplarzu, w każdym z ww. okresów (określonych w art. 8 ust. 2). Zaświadczenie jest ważne w okresie, w którym zostało wydane.

121. Czy w przypadku w którym do 31 grudnia 2022 r. (w pierwszym okresie, o którym mowa w rozporządzeniu MAP w sprawie ilości paliwa stałego dostępnej dla jednego gospodarstwa domowego w ramach zakupu preferencyjnego) mieszkaniec nie zakupił węgla, może zawnioskować o pełne 3 t węgla na okres przypadający od 1 stycznia 2023 r.?

Tak. Pozwala na to brzmienie znowelizowanego tekstu ww. rozporządzenia MAP.

122. Czy przepisy znowelizowanego rozporządzenia MAP w sprawie ilości paliwa stałego dostępnej dla jednego gospodarstwa domowego w ramach zakupu preferencyjnego mają zastosowanie do złożonych już wniosków?

Tak. Nowe zasady stosują się również do tych mieszkańców, którzy dokonali zakupu od dnia wejścia w życie ustawy o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych do dnia zmiany rozporządzenia.

123. Czy wspólnota/spółdzielnia mieszkaniowa może nabywać węgiel w ramach zakupu preferencyjnego w imieniu jej mieszkańców?

Wspólnota/spółdzielnia mieszkaniowa nie jest uprawniona do zakupu węgla na zasadach określonych w ustawie, natomiast przepisy ustawy nie zabraniają udzielenia pełnomocnictwa wspólnocie mieszkaniowej/spółdzielni do organizacji wspólnego transportu węgla zakupionego przez mieszkańców, który byłby dokonany w jednym terminie i w jedno miejsce. W sytuacji gdy mieszkańcy lokalnej spółdzielni pojedynczo i w imieniu własnym składali wnioski o przyznanie dodatku węglowego, to każdy z nich powinien sam osobiście również wypełnić wniosek o zakup preferencyjny węgla na ten i na rok następny. Wspólnota mieszkaniowa/spółdzielnia może uzyskać pełnomocnictwo od tych właścicieli, którzy uzyskali ten dodatek węglowy do złożenia w gminie wniosków o zakup preferencyjny oraz zorganizowania transportu. 

124. Czy po 1 stycznia 2023 r. gminy, które w ogóle nie przystąpiły do zakupu paliwa stałego na podstawie ustawy, a w ich miejsce weszły pośredniczące podmioty węglowe (PPW), powinny powtórzyć procedurę wyłonienia innego podmiotu na kolejny okres, czy sprzedaż może kontynuować podmiot wyłoniony po wejściu w życie ww. ustawy?

Po 1 stycznia 2023 r. nie ma obowiązku powtórzenia procedury wyłonienia innego podmiotu. Sprzedaż może prowadzić ten sam PPW na podstawie uprzednio zawartej umowy z danym podmiotem wprowadzającym do obrotu. Powyższa interpretacja ma zastosowanie zarówno w przypadku innego podmiotu (PPW) wchodzącego do systemu dystrybucji w miejsce gminy, gdy gmina nie dokonała ogłoszenia w BIP (tj. inny podmiot, o którym mowa w art. 4 ust. 1 ustawy), jak i innego podmiotu (PPW) prowadzącego sprzedaż w imieniu gminy (tj. inny podmiot, o którym mowa w art. 5 ust. 5 pkt 4 ustawy).

125. W jaki sposób i w jakim terminie gmina, która nie przystąpiła do systemu dystrybucji w pierwszym okresie (tj. do 31 grudnia 2022 r.), może do niego przystąpić w drugim okresie (tj. od 1 stycznia 2023 r.)? Czy w takim przypadku ma znaczenie, że sprzedaż w miejsce gminy prowadził inny podmiot na podstawie zgłoszenia o którym mowa w art. 34 ust. 4 ustawy?

Gmina powinna zamieścić na swoim BIP informację o przystąpieniu do zakupu tego paliwa stałego w drugim okresie w terminie do 7 stycznia 2023 r. (również w sytuacji w której sprzedaż węgla w miejsce gminy prowadzona była do tej pory przez inny podmiot na podstawie zgłoszenia, o którym mowa w art. 34 ust. 4 ustawy, a obecnie to gmina chce prowadzić sprzedaż). W takim przypadku tryb postępowania jest analogiczny jak przy zgłoszeniu dla pierwszego okresu (zob. art. 34 ust. 9 ustawy). Po zamieszczeniu stosownej informacji na BIP danej gminy, dany podmiot wprowadzający do obrotu zawrze z daną gminą umowę, o której mowa w art. 3 ust 3 ustawy.

126. Czy wnioski o zakup węgla  złożone w tym roku, które nie będą zrealizowane powinny zostać przez mieszkańca powtórzone czy mogą przejść na rok 2023? Czy sprzedaż paliwa stałego przez gminę w oparciu o wnioski o zakup złożone do dnia 31.12.2022 r.  jest możliwa po  01.01.2023 r.?

Wnioski o zakup węgla  złożone w roku 2022 r., mogą być realizowane po 1.01.2023 r. Węgiel niewykorzystany w pierwszym okresie może być wykorzystany w drugim (po 1 stycznia).

127. Czy na wniosku wnioskodawca może w roku 2023 nanieść korektę wielkości (teraz złożył 1,5 t, a po zmianie przepisów w przyszłym roku będzie mógł zawnioskować o całość limitu, czyli 3 t, jeżeli w tym roku nie zakupi wcale), czy powinien złożyć nowy wniosek?

W związku z tym, że mogą być maksymalnie dwa wnioski (zob. pytanie 90 z Q&A), wnioskodawca może nanieść korektę.

128. Czy mieszkańcy w ramach „przeniesienia” tonażu z 1 transzy na okres 2 transzy mają składać wnioski do gmin w tym zakresie, czy taka operacja wymaga jedynie stosownej adnotacji na wniosku o zakup w ramach 1 transzy?

Obie możliwości są dopuszczalne. Mając na uwadze potrzebę sprawnego rozpatrywania wniosków, druga z nich powinna być preferowana.

129. Co gmina ma zrobić, jeżeli nie otrzyma węgla po preferencyjnych cenach dla gospodarstw domowych do 30 grudnia 2022 r. a zostanie on fizycznie dostarczony po 1 stycznia 2023r.

Dzięki ostatniej zmianie rozporządzenia MAP w sprawie ilości paliwa stałego dostępnej dla jednego gospodarstwa domowego w ramach zakupu preferencyjnego (Dz. U. poz. 2238 z późn. zm.), mieszkańcy będą mogli otrzymać pełne 3 tony w okresie po 1 stycznia 2023 r.

130. Gmina przystąpiła do pierwszego etapu sprzedaży paliwa stałego, planuje również przystąpić do drugiego etapu, czy możliwe jest składanie wniosków o zakup na drugi etap przed ogłoszeniem na stronie BIP informacji o zamiarze zakupu węgla  z przeznaczeniem dla gospodarstw domowych?

Tak.

131. Czy wnioskodawca składając w 2023 r . oświadczenie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia z dnia 27 października 2022 r. o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych, powinien wziąć pod uwagę węgiel zakupiony od gminy lub PPW na zasadach ww. ustawy?

Nie, w ww. oświadczeniu nie uwzględnia się opału zakupionego na zasadach określonych w ustawie o zakupie preferencyjnym paliwa stałego dla gospodarstw domowych.

132.  Co  gmina ma zrobić w przypadku, gdy podmiot wprowadzający nie jest w stanie dostarczyć wszystkich sortymentów w odpowiedniej ilości?

Podpisywanie umowy z drugim podmiotem wprowadzającym

  1. Gmina ma podpisaną umowę z jednym podmiotem wprowadzającym. Zgłasza do niego wniosek o zwiększenie dostaw.
  2. Spółka oceniając wniosek gminy (lub PPW) – weryfikuje czy jest w stanie zapewnić gminie wszystkie sortymenty, o które ta wnioskuje.
  3. W przypadku, gdy spółka nie jest w stanie dostarczyć wszystkich sortymentów w odpowiedniej ilości – informuje gminę (PPW) o tym i przekazuje wniosek gminy (PPW) do innych podmiotów wprowadzających (do wiadomości MAP – dystrybucja@map.gov.pl). Odpowiednio producent przekazuje wniosek do importera, a importer do producenta. Przekazanie wiadomości następuje do jednej spółki naraz, dopiero w przypadku, gdy ta odmówi wniosek jest kierowany do drugiej spółki (np. PGG przekazuje wniosek do PGE, PGE odmawia, PGG przekazuje wniosek do Węglokoksu).
  4. Drugi podmiot wprowadzający proceduje z gminą podpisanie drugiej umowy na brakujące sortymenty. Po podpisaniu umowy spółka w raporcie (tzw. chmurze) wprowadza informację o podpisaniu umowy z gminą (kolumna „drugi dostawca” - wskazanie nazwy drugiego dostawcy - w nowym raporcie) wraz ze wskazaniem przekazanych wolumenów węgla do gminy przez drugiego dostawcę.

W przypadku, gdy gmina (PPW) ma zawartą umowę z dwoma podmiotami wprowadzającymi i nie są one w stanie dostarczyć umownych sortymentów – gmina (PPW) kontaktuje się z MAP na adres – dystrybucja@map.gov.pl.

 

{"register":{"columns":[]}}